Dấu hiệu đáng chú ý từ Nam Phi

AP đưa tin, số ca COVID-19 hàng ngày được xem là không đáng tin cậy bởi có nhiều yếu tố tác động như xét nghiệm COVID-19 không đồng đều, báo cáo chậm trễ và các biến động khác. Tuy nhiên, con số này vẫn đang gợi ra thông tin đáng chú ý rằng lây nhiễm biến thể Omicron có thể giảm nhanh sau đợt tăng vọt dữ dội. 

Nam Phi là nơi trải qua làn sóng Omicron đầu tiên và thế giới đang dõi theo bất cứ dấu hiệu nào có thể hé lộ về diễn biến lây nhiễm ở đây để hiểu về biến thể này. 

Sau khi đạt mức cao gần 27.000 ca mới trên toàn quốc ngày 16.12, số ca COVID-19 ở Nam Phi đã giảm còn 15.424 ca ngày 21.12. Tại tỉnh Gauteng - nơi đông dân nhất của Nam Phi, với 16 triệu người, trong đó có Johannesburg và thủ phủ Pretoria - sự sụt giảm số ca mắc bắt đầu sớm hơn và vẫn đang tiếp diễn. 

“Việc giảm các ca mắc mới trên toàn quốc kết hợp với giảm liên tục các ca mắc mới ở tỉnh Gauteng - nơi là tâm điểm của làn sóng này trong nhiều tuần - cho thấy chúng tôi đã qua đỉnh điểm" - Marta Nunes, nhà nghiên cứu cấp cao về vaccine và dịch bệnh truyền nhiễm Đại học Witwatersrand chia sẻ với AP. 

Bà nhấn mạnh đây là một làn sóng ngắn và tin tốt là làn sóng này không quá nghiêm trọng về số người nhập viện và tử vong. "Không có gì bất ngờ trong dịch tễ học khi mức giảm mạnh diễn ra sau đợt tăng mạnh như đã chứng kiến trong tháng 11" - bà nói. 

Tỉnh Gauteng ghi nhận số ca nhiễm biến thể Omicron bắt đầu tăng mạnh vào giữa tháng 11. Các nhà khoa học giải trình tự gene đã nhanh chóng xác định được biến thể Omicron và công bố với thế giới ngày 25.11.

Với khả năng lây nhiễm nhanh hơn đáng kể, Omicron nhanh chóng trở thành biến thể chủ đạo ở Nam Phi. Theo các xét nghiệm, ước tính khoảng 90% ca mắc COVID-19 ở tỉnh Gauteng kể từ giữa tháng 11 là nhiễm biến thể Omicron.

Nguy cơ từ kỳ nghỉ lễ

Thế giới cũng nhanh chóng ghi nhận diễn biến tương tự ở Nam Phi. Biến thể Omicron đã vượt qua biến thể Delta trở thành chủng chiếm ưu thế ở một số quốc gia. Các quan chức y tế cho biết tại Mỹ, Omicron chiếm 73% số ca nhiễm mới ở nước này trong tuần trước và biến thể này là nguyên nhân của khoảng 90% hoặc nhiều hơn các ca nhiễm mới ở khu vực New York, Đông Nam, Trung Tây công nghiệp và Tây Bắc Thái Bình Dương. 

Số ca COVID-19 mới được xác nhận ở Anh đã tăng 60% trong một tuần khi Omicron vượt Delta trở thành biến thể chủ đạo ở nước này. Trên toàn thế giới, biến thể Omicron đã được ghi nhận ở 89 quốc gia, theo WHO. 

Tại Nam Phi, các chuyên gia vốn lo ngại số ca nhiễm mới sẽ tăng vọt gây sức ép cho các bệnh viện dù Omicron gây bệnh nhẹ hơn, với số nhập viện cũng như bệnh nhân cần thở ôxy và tử vong ít hơn đáng kể. Tuy nhiên, sau đó, số ca mắc ở Gauteng bắt đầu giảm. Sau khi đạt 16.000 ca nhiễm mới vào ngày 12.12, số ca COVID-19 của tỉnh đã giảm đều đặn, chỉ còn hơn 3.300 ca vào ngày 21.12.

“Nó rất quan trọng. Tiếp sau sự tăng mạnh ca bệnh là sự sụt giảm nhanh và chúng ta đang chứng kiến làn sóng này giảm bớt" - Tiến sĩ Fareed Abdullah, khoa COVID-19 tại bệnh viện Viện Steve Biko, Pretoria, chia sẻ. 

Một tín hiệu khác về đợt bùng ca mắc biến thể Omicron của Nam Phi có khả năng giảm dần là từ nghiên cứu về số ca dương tính với virus của đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp tại bệnh viện Chris Hani Baragwanath ở Soweto. Nghiên cứu cho thấy số ca bệnh tăng nhanh chóng sau đó giảm nhanh. 

“Hai tuần trước, chúng tôi thấy hơn 20 ca mới mỗi ngày và bây giờ là khoảng 5 hoặc 6 ca mỗi ngày"- Tiến sĩ Nunes nói. 

Tuy nhiên, vẫn còn rất sớm và có một số yếu tố phải được theo dõi chặt chẽ. Tỉ lệ dương tính của Nam Phi vẫn ở mức cao 29%, tăng từ mức chỉ 2% vào đầu tháng 11, cho thấy virus vẫn còn lưu hành trong dân số ở mức tương đối cao, bà nói.

Trong khi đất nước vẫn đang trong kỳ nghỉ lễ, nhiều doanh nghiệp đóng cửa một tháng và người dân di chuyển thăm gia đình, thường là ở những vùng nông thôn. Các chuyên gia cho hay, xu hướng này có thể làm lây lan biến thể Omicron khắp Nam Phi và các nước lân cận. 

Giáo sư Veronica Uekermann, trưởng nhóm ứng phó COVID-19 tại bệnh viện Viện Steve Biko cho biết, còn quá sớm để nói rằng đã qua đỉnh dịch. Có rất nhiều yếu tố bên ngoài, như di chuyển dịp nghỉ lễ và hoạt động trong kỳ nghỉ lễ có thể tác động tới số ca mắc. Bà cũng lưu ý rằng năm ngoái số ca mắc COVID-19 tăng đột biến sau nghỉ lễ. Hiện là mùa hè ở Nam Phi và nhiều cuộc tụ họp diễn ra ở ngoài trời và có thể tạo ra sự khác biệt giữa làn sóng dịch do biến thể Omicron kích hoạt với đợt tăng ca mắc ở Châu Âu và Bắc Mỹ, nơi người dân thường tụ họp trong nhà trong kỳ nghỉ lễ.