Nhấn mạnh về kiểm soát vũ khí
“Hai bên đã thảo luận chi tiết về ổn định chiến lược và kiểm soát vũ khí, xem xét các trách nhiệm cụ thể của Nga và Mỹ trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế” - Điện Kremlin nêu rõ trong thông cáo.
Theo Điện Kremlin, trong cuộc điện đàm, các bên tái khẳng định “sự đúng lúc của tham vấn song phương” về các vấn đề kiểm soát vũ khí, bao gồm Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (viết tắt là START mới).
Hiệp ước kiểm soát vũ khí duy nhất còn lại giữa Nga và Mỹ sẽ hết hạn vào tháng 2.2021. Nếu không được gia hạn, lần đầu tiên sau gần nửa thế kỷ, thế giới sẽ không có giới hạn pháp lý với vũ khí hạt nhân của Mỹ và Nga. Nga đã đề nghị gia hạn hiệp ước tới 5 năm, nhưng chính quyền Tổng thống Donald Trump từ chối lời đề nghị này, theo AP.
Thông tin về cuộc điện đàm, Nhà Trắng cho biết, ông Donald Trump nhắc lại kỳ vọng tránh cuộc đua vũ trang 3 bên tốn kém giữa Trung Quốc, Nga và Mỹ đồng thời “trông đợi tiến triển trong các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí sắp tới tại Vienna”.
Ngoài ra, theo Tass, ông Vladimir Putin và ông Donald Trump cũng “lưu ý tầm quan trọng của sáng kiến Nga về triệu tập hội nghị thượng đỉnh các thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về loạt các vấn đề an ninh quốc tế”.
Trong cuộc điện đàm hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ cũng đã đề cập tới chương trình hạt nhân của Iran. “Cả hai bên đều nhấn mạnh sự cần thiết của nỗ lực chung để duy trì ổn định khu vực và chế độ không phổ biến hạt nhân toàn cầu”, theo Điện Kremlin. Hai năm trước, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 và Tehran đã vi phạm các điều khoản của thỏa thuận để gây sức ép cho các bên còn lại bù đắp những tổn thất mà các biện pháp trừng phạt của Mỹ gây ra.
Trong diễn biến khác, tại phiên hỏi đáp sau phát biểu tại Thư viện Tổng thống Richard Nixon tại California, Mỹ hôm 23.7, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho hay, hợp tác kiểm soát vũ khí Nga - Mỹ củng cố an ninh và ổn định toàn cầu. Ông lưu ý rằng, Nga và Mỹ đang đối diện với “những thách thức chiến lược to lớn” trong lĩnh vực không phổ biến vũ khí. Ông khẳng định Mỹ cần làm việc với Nga về đối thoại chiến lược “với hy vọng tạo ra các thỏa thuận kiểm soát vũ khí thế hệ tiếp theo”. “Đó là mối quan tâm của chúng tôi, là mối quan tâm của Nga. Chúng tôi đã đề xuất Trung Quốc tham gia nhưng cho tới nay họ từ chối. Chúng tôi hy vọng rằng họ sẽ thay đổi ý định” - ông Mike Pompeo nói thêm.
Các quan chức Mỹ và Nga đã tổ chức các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí tại Vienna vào tháng 6 về hiệp ước 3 bên có sự tham gia của Trung Quốc. Tuy nhiên, cho tới nay Bắc Kinh từ chối lời tham gia đàm phán.
Hợp tác kinh tế và ứng phó COVID-19
Theo Tass, tuyên bố của Điện Kremlin khẳng định, Tổng thống Nga và Mỹ đã có cuộc điện đàm mang tính xây dựng và ý nghĩa, với kỳ vọng tăng cường hợp tác thương mại và kinh tế. “Hai bên bày tỏ sẵn sàng thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại Nga-Mỹ” - tuyên bố nêu rõ.
Hai nhà lãnh đạo cũng trao đổi về hợp tác Nga và Mỹ trong nỗ lực ứng phó với đại dịch COVID-19. “Tổng thống Trump và Tổng thống Putin đã thảo luận về những nỗ lực đánh bại đại dịch COVID-19 trong khi tiếp tục mở cửa trở lại nền kinh tế toàn cầu” - người phát ngôn Nhà Trắng Judd Deere nêu trong thông cáo chiều 23.7.
Trước cuộc điện đàm của 2 nhà lãnh đạo, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov nói rằng, hai nước có thể thúc đẩy thương mại song phương đáng kể, vốn lên tới 28 tỉ USD năm 2019. Theo đại sứ, mục tiêu gia tăng mạnh tiếp xúc kinh doanh, thương mại và đầu tư đã được đặt ra ở mức cao nhất.
Trong năm nay, cuộc điện đàm gần đây nhất giữa ông Donald Trump và ông Vladimir Putin là ngày 1.6. Trước đó, hôm 30.3, trong cuộc điện đàm, 2 nhà lãnh đạo tập trung vào sự hợp tác Nga-Mỹ trong ứng phó đại dịch COVID-19. Cuộc điện đàm hôm 23.7 giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin là lần tiên kể từ khi tờ New York Times có bài viết cáo buộc Nga trả tiền thưởng cho các tay súng Taliban giết chết các binh sĩ Mỹ. Đầu tháng 7 này, Nga cũng bị cáo buộc tìm cách hack nghiên cứu vaccine COVID-19 mà Mỹ, Anh và Canada phối hợp thực hiện.