"Quyết định của Mỹ nhằm hủy bỏ cam kết không đóng góp gì cho những nỗ lực liên tục nhằm thúc đẩy sự minh bạch trong buôn bán vũ khí quốc tế, nhằm ngăn chặn buôn bán vũ khí bất hợp pháp và chống lại sự biến tướng của vũ khí thường" - cao ủy phụ trách đối ngoại của EU Federica Mogherini nói hôm 27.4.
Bà khẳng định, khối sẽ tiếp tục kêu gọi tất cả các quốc gia, đặc biệt là các nhà xuất nhập khẩu vũ khí lớn, tham gia Hiệp ước buôn bán vũ khí.
Một ngày trước đó, Tổng thống Donald Trump cho biết, Mỹ sẽ không tuân thủ hiệp ước được thông qua năm 2013 nhằm điều chỉnh hoạt động buôn bán vũ khí toàn cầu. Ông gọi hiệp ước này là "sai lầm" và xâm phạm chủ quyền của Mỹ.
Việc Mỹ ký kết Hiệp ước buôn bán vũ khí dưới thời Tổng thống Barack Obama vốn chưa bao giờ được Thượng viện nước này phê chuẩn. Ông Donald Trump cho biết, ông đang hủy việc ký kết của người tiền nhiệm.
Bà Mogherini cho hay, EU đã xem hiệp ước vốn nhằm tìm cách điều chỉnh dòng vũ khí đến các khu vực xung đột - là chìa khóa để "góp phần vào các nỗ lực quốc tế nhằm đảm bảo hòa bình, an ninh và ổn định".
"Tất cả 28 quốc gia thành viên của khối đã tham gia Hiệp ước buôn bán vũ khí và quyết tâm theo đuổi các mục tiêu của hiệp ước cũng như việc phê chuẩn và thực hiện hiệp ước trên phạm vi toàn cầu" - bà nói.
Hiệp ước buôn bán vũ khí bắt đầu có hiệu lực vào tháng 12.2014, yêu cầu các quốc gia thành viên lưu giữ hồ sơ chuyển giao vũ khí quốc tế và cấm buôn bán vũ khí tới các quốc gia vi phạm nhân quyền hoặc tấn công dân thường.
Có 130 quốc gia đầu tiên tham gia ký hiệp ước nhưng chỉ có 101 quốc gia phê chuẩn. Các bên tham gia hiệp ước có các nước lớn như Pháp, Đức và Anh. Trong khi đó, các bên buôn bán vũ khí lớn nhất thế giới như Mỹ, Trung Quốc và Nga không tham gia hiệp ước này.
Cao ủy đối ngoại EU cảnh báo: "Buôn bán vũ khí không kiểm soát tiếp tục tác động lớn ở nhiều nơi trên thế giới, gây ra xung đột, khủng bố và tội phạm có tổ chức. Vũ khí nhỏ và vũ khí hạng nhẹ cướp đi sinh mạng của khoảng 500.000 người mỗi năm, cùng với nạn nhân của các vũ khí thường khác".
Kể từ khi lên nắm quyền, ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu. Ông cũng rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran cũng như hiệp ước lực lượng tên lửa tầm trung (INF) với Nga.