Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair nói rằng thế giới đang ở một bước ngoặt lịch sử có thể so sánh với sự kết thúc của Thế chiến thứ hai hay sự sụp đổ của Liên Xô.
“Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, phương Đông có thể ngang hàng với phương Tây, khi sự thống trị toàn cầu của Mỹ và các đồng minh chấm dứt” - Reuters dẫn lời cựu Thủ tướng Anh Tony Blair nói hôm 16.7 trong bài giảng có tựa đề "Sau Ukraina, bài học nào cho lãnh đạo phương Tây?" tại Quỹ Ditchley - một diễn đàn ủng hộ liên minh giữa Mỹ và Châu Âu ở Ditchley Park, phía tây London.
Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột ở Ukraina, “đối với phần lớn người dân phương Tây, mức sống đang bị đình trệ” - ông Blair lưu ý.
Theo cựu Thủ tướng Anh, chính trị phương Tây đang rối loạn - đảng phái hơn, xấu xí, kém hiệu quả - và bị khích động bởi truyền thông xã hội, ảnh hưởng đến cả các vấn đề trong nước và quốc tế. Ông Blair lập luận: “Chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina nên trở thành điểm mấu chốt làm sống lại ý thức về sứ mệnh của phương Tây của chúng ta”.
Chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraina đã dẫn đến cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong quan hệ giữa Nga và phương Tây kể từ Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Tổng thống Vladimir Putin nói rằng phương Tây đã tuyên chiến kinh tế bằng cách cố gắng cô lập nền kinh tế Nga bằng các lệnh trừng phạt và Điện Kremlin cho biết Nga sẽ quay sang các cường quốc như Trung Quốc và Ấn Độ.
Tuy nhiên, theo ông Tony Blair - người lãnh đạo Anh từ năm 1997 đến năm 2007 - sự thay đổi địa chính trị lớn nhất trong thế kỷ này sẽ đến từ Trung Quốc chứ không phải Nga.
“Chúng ta đang đi đến giai đoạn cuối của sự thống trị chính trị và kinh tế của phương Tây. Ít nhất thế giới sẽ trở thành lưỡng cực và có thể là đa cực” - ông Blair dự đoán.
Trung Quốc - đã là siêu cường thứ hai trên thế giới - sẽ cạnh tranh với phương Tây “không chỉ để tranh giành quyền lực mà còn chống lại hệ thống của chúng ta, cách thức quản lý và cuộc sống của chúng ta. Bắc Kinh sẽ không đơn độc mà sẽ có đồng minh. Hiện tại chắc chắn có Nga. Có thể là Iran nữa” - cựu Thủ tướng Tony Blair cảnh báo.
Hồi năm 1979, nền kinh tế Trung Quốc nhỏ hơn nền kinh tế Italia, nhưng sau khi mở cửa cho đầu tư nước ngoài và thực hiện các cải cách thị trường, nước này đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Nền kinh tế Trung Quốc được dự báo sẽ vượt qua Mỹ trong vòng một thập kỷ và Trung Quốc cũng đi đầu trong một số công nghệ của thế kỷ 21 như trí tuệ nhân tạo, y học tái tạo và polyme dẫn điện.
Ông Blair cho rằng vị trí siêu cường của Trung Quốc là điều tự nhiên và hợp lý, nhưng phương Tây không nên để Trung Quốc vượt qua về quân sự.
Ông Blair nói: “Mỹ và các đồng minh phải đủ vượt trội để đáp ứng cho bất kỳ tình huống hoặc xung đột nào và trong mọi lĩnh vực”.
Để duy trì sự phù hợp trong môi trường mới, theo cựu Thủ tướng Anh, phương Tây cần phát triển một chiến lược chung, “theo đuổi với sự phối hợp, cam kết và năng lực”, với chi tiêu quốc phòng cao hơn để “duy trì ưu thế quân sự” đồng thời mở rộng cái gọi là “sức mạnh mềm” bằng cách xây dựng mối quan hệ với các nước đang phát triển.