Cuộc họp các Bộ trưởng Năng lượng EU

Các Bộ trưởng Năng lượng EU đã tập trung tại Brussels để họp khẩn hôm 2.5 nhằm thảo luận về việc nhập khẩu dầu từ Nga và tìm kiếm phản ứng chung đối với việc Mátxcơva dừng cung cấp khí đốt cho Ba Lan và Bulgaria. EU gọi động thái này của Nga là một nỗ lực "tống tiền" phương Tây.

Trong một sự thay đổi lớn nhất cho đến nay, Đức tuyên bố sẽ không còn phản đối lệnh cấm nhập khẩu dầu của Nga ngay lập tức - Deutsche Welle (DW) đưa tin. Cho đến nay, 27 quốc gia thành viên EU đã cho thấy mức độ sẵn sàng khác nhau khi nói đến việc cắt giảm nhập khẩu than, khí đốt và dầu mỏ của Nga, nhưng việc Berlin thay đổi quan điểm đồng nghĩa với việc lệnh cấm vận dầu mỏ của Nga có thể có hiệu lực trong vài ngày tới.

Nga cung cấp 26% lượng dầu nhập khẩu và 40% khí đốt cho EU. Một số quốc gia, bao gồm cả Đức, phụ thuộc rất nhiều vào nguồn năng lượng này. Các nhà lãnh đạo ở Ukraina đã chỉ trích các nước EU vì tiếp tục chi hàng trăm triệu euro mỗi ngày để mua năng lượng của Mátxcơva, cho rằng Nga dùng số tiền này để tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraina, vốn đã bước sang tháng thứ 3.

EU hướng dẫn thêm về thanh toán năng lượng

Điện Kremlin đã cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Ba Lan và Bulgaria vào tuần trước sau khi hai nước này từ chối yêu cầu của Mátxcơva rằng "các quốc gia không thân thiện" phải trả tiền mua khí đốt bằng đồng rúp của Nga.

Theo cơ chế thanh toán do Mátxcơva đưa ra, khách hàng phải mở hai tài khoản tại ngân hàng do tập đoàn năng lượng khổng lồ Gazprom của Nga điều hành. Khách hàng trả tiền vào tài khoản USD hoặc euro, sau đó những khoản tiền này sẽ được chuyển vào tài khoản thứ hai và được chuyển đổi thành đồng rúp.

Kế hoạch này gây ra sự bối rối và các nước thành viên kêu gọi EU phải làm rõ lập trường của mình về việc thanh toán và thế nào là vi phạm trừng phạt. Ngày 2.5, Ủy ban Châu Âu cảnh báo rằng việc tuân thủ đầy đủ kế hoạch sẽ vi phạm các lệnh trừng phạt hiện có. Cao ủy của EU về năng lượng, bà Kadri Simson hứa sẽ hướng dẫn thêm về những gì có thể về mặt pháp lý. 

Mặc dù nhiều nước EU nhận thấy sự cần thiết của việc giới hạn nguồn thu lớn nhất của Nga nhưng họ cũng thừa nhận rủi ro đối với nền kinh tế của khối. Có thông tin cho biết, các khách hàng EU vẫn có thể "lách luật" bằng cách tuyên bố đã hoàn tất nghĩa vụ ngay sau khi chuyển tiền thanh toán khí đốt vào tài khoản USD hoặc euro.

Tình thế khó khăn của EU

Thời hạn thanh toán, mối đe dọa suy thoái do chi phí năng lượng tăng cao và hàng loạt vấn đề tuân thủ pháp luật do các lệnh trừng phạt của phương Tây tạo ra đã khiến các nước EU rơi vào tình thế khó khăn.

"Yêu cầu của Nga về thanh toán bằng đồng rúp rõ ràng là một nỗ lực nhằm chia rẽ EU. Vì vậy, chúng ta phải đáp ứng một cách thống nhất và đoàn kết" - bà Kadri Simson phát biểu trước cuộc họp. Bà Simson cho biết các bộ trưởng đã thảo luận về các kế hoạch dự phòng cho những cú sốc về nguồn cung khí đốt. Cũng theo bà Simson, quyết định trừng phạt Ba Lan và Bulgaria của Nga cho thấy Mátxcơva không phải là một "nhà cung cấp đáng tin cậy".

Bộ trưởng Môi trường Ba Lan Anna Moskwa kêu gọi các nước không ủng hộ sắc lệnh của Tổng thống Putin, không ủng hộ sáng kiến ​​thanh toán bằng đồng rúp. Phó Thủ tướng Đức Robert Habeck cho biết, Berlin sẽ tuân thủ các hướng dẫn của Brussels ngay cả khi điều đó có nghĩa là nền kinh tế nước này bị ảnh hưởng nặng nề hơn. Đức, nền kinh tế lớn nhất EU, cũng là khách hàng mua năng lượng lớn nhất của Nga.

Thêm lệnh trừng phạt ngân hàng, lệnh cấm năng lượng dần dần và miễn trừ cho Hungary

Các nguồn tin cho biết Ủy ban Châu Âu sẽ đề xuất một lệnh cấm dần dần trong vòng từ sáu đến tám tháng để các quốc gia có thời gian đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng của mình.

Đã có cuộc thảo luận về việc cho Slovakia và Hungary - hai quốc gia có quan hệ chặt chẽ với Nga và đã tuyên bố phản đối lệnh cấm - quyền miễn trừ nhằm đạt được sự nhất trí giữa các thành viên còn lại của khối 27 thành viên.

Ngoài những cuộc thảo luận về các cách tiếp cận kỹ thuật nhằm loại bỏ sự phụ thuộc của các nền kinh tế EU khỏi năng lượng của Nga - chẳng hạn như kêu gọi một cơ chế tiết kiệm năng lượng trên toàn EU do Cộng hòa Ireland và Luxembourg đề xuất - các nhà ngoại giao và các chuyên gia của Ủy ban Châu Âu cũng đang làm việc để hướng tới một đề xuất cho gói trừng phạt thứ sáu. Theo các nhà ngoại giao ở Brussels, gói trừng phạt thứ sáu sẽ nhắm mục tiêu vào ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank, loại ngân hàng này khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT. Các bộ trưởng EU như Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Sinh thái Barbara Pompili của Pháp, đã thúc giục các thành viên của khối thực hiện các bước để "đảm bảo sự đoàn kết với các đồng nghiệp từ Bulgaria và Ba Lan".