Hành động đơn phương đối với thương mại của các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu là không thể chấp nhận được - EU cảnh báo hôm 16.4 sau khi Ba Lan và Hungary tuyên bố cấm nhập khẩu ngũ cốc Ukraina và thực phẩm khác từ Ukraina để bảo vệ ngành nông nghiệp địa phương của các nước này.
Reuters đưa tin, sau khi rời cảng ở Biển Đen, một lượng lớn ngũ cốc của Ukraina, rẻ hơn so với sản xuất ở Liên minh châu Âu, cuối cùng vẫn ở lại các quốc gia Trung Âu do tắc nghẽn hậu cần, ảnh hưởng đến giá cả và sản xuất của nông dân địa phương.
Vấn đề này ảnh hưởng về mặt chính trị đối với Đảng Pháp luật và Công lý (PiS) cầm quyền của Ba Lan trong năm bầu cử vì khiến người dân ở các vùng nông thôn - nơi thường có tỉ lệ ủng hộ PiS cao - tức giận.
“Chúng tôi biết về các thông báo của Ba Lan và Hungary liên quan đến lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc và các sản phẩm nông nghiệp khác từ Ukraina.
Trong bối cảnh này, điều quan trọng là phải nhấn mạnh rằng, chính sách thương mại là thẩm quyền độc quyền của EU và do đó, các hành động đơn phương là không thể chấp nhận được. Trong những thời điểm khó khăn như vậy, điều quan trọng là phải phối hợp và thống nhất tất cả các quyết định trong EU" - người phát ngôn của Ủy ban châu Âu cho biết.
Người phát ngôn của chính phủ Ba Lan Piotr Muller nói với hãng thông tấn nhà nước PAP, chính phủ đã liên lạc thường xuyên với Ủy ban châu Âu về vấn đề này.
Ba Lan và Hungary đã vướng vào các cuộc xung đột kéo dài với EU về các vấn đề bao gồm độc lập tư pháp, tự do truyền thông và quyền LGBT. Cả hai nước đều bị EU giữ lại tiền hỗ trợ do lo ngại về pháp quyền.
Ngày 16.4, Bộ trưởng Nông nghiệp Ukraina Mykola Solsky đã nói chuyện với người đồng cấp Hungary Istvan Nagy và nhấn mạnh, các quyết định đơn phương là không thể chấp nhận được. Hai bên đồng ý sớm thảo luận lại.
Bộ Nông nghiệp Ukraina cho biết, lệnh cấm của Ba Lan mâu thuẫn với các thỏa thuận song phương hiện có về xuất khẩu và kêu gọi đàm phán để giải quyết vấn đề.
Trong khi đó, Bộ trưởng Nông nghiệp Bulgaria Yavor Gechev cho hay, nước này cũng đang xem xét lệnh cấm nhập khẩu ngũ cốc của Ukraina.
Theo Bộ trưởng Công nghệ và Phát triển Ba Lan Waldemar Buda, lệnh cấm của Warsaw - có hiệu lực vào tối 15.4 - cũng sẽ áp dụng cho việc vận chuyển các sản phẩm này qua Ba Lan.
Warsaw sẽ đàm phán với Kiev để tạo ra một hệ thống đảm bảo hàng hóa chỉ đi qua Ba Lan và không kết thúc ở thị trường địa phương.
Hãng thông tấn nhà nước Ukrinform cho hay, các bộ trưởng Ukraina và Ba Lan sẽ gặp nhau vào ngày 17.4 tại Ba Lan và thỏa thuận quá cảnh sẽ là trọng tâm của các cuộc đàm phán.
Bộ trưởng Nông nghiệp Ba Lan Robert Telus nói, lệnh cấm là cần thiết để "EU mở rộng tầm mắt trước thực tế là cần có thêm các quyết định cho phép các sản phẩm từ Ukraina đi sâu vào châu Âu chứ không ở lại Ba Lan". Lệnh cấm sẽ kéo dài đến ngày 30.6.
Ukraina thường xuất khẩu hầu hết mặt hàng nông nghiệp, đặc biệt là ngũ cốc, qua các cảng Biển Đen, vốn được dỡ bỏ phong tỏa vào tháng 7 theo thỏa thuận giữa Ukraina, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Liên Hợp Quốc.
Thỏa thuận này dự kiến hết hạn vào ngày 18.5. Tuần trước, Nga chỉ ra, thỏa thuận có thể không được gia hạn trừ khi phương Tây loại bỏ những trở ngại đối với việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga.
Khoảng 3 triệu tấn ngũ cốc rời Ukraina mỗi tháng qua hành lang ngũ cốc Biển Đen, trong khi chỉ có tới 200.000 tấn được chuyển đến các cảng châu Âu thông qua lãnh thổ Ba Lan.
500.000 đến 700.000 tấn sản phẩm nông nghiệp khác đi qua biên giới Ba Lan mỗi tháng, bao gồm ngũ cốc, dầu thực vật, đường, trứng, thịt và các sản phẩm khác.