RT đưa tin, Thủ tướng Giorgia Meloni đầu tuần này đã công bố sáng kiến tăng cường hợp tác với châu Phi, hạn chế nhập cư thông qua trao quyền kinh tế và thiết lập một trung tâm năng lượng cho EU.
Kế hoạch Mattei của Thủ tướng Meloni - được đặt theo tên của Enrico Mattei, người sáng lập công ty năng lượng nhà nước Eni của Italy - đã được công bố trong hội nghị thượng đỉnh ở Rome với sự tham dự của một số nhà lãnh đạo châu Phi.
Italy cam kết tài trợ ban đầu trị giá 5,5 tỉ euro (5,95 tỉ USD), bên cạnh các dự án hiện có tập trung vào thích ứng khí hậu và phát triển năng lượng sạch ở châu Phi. Theo đó, Italy sẽ mua và cung cấp khí đốt cho phần còn lại của EU.
Hơn một nửa ngân sách sẽ đến từ quỹ khí hậu được thành lập vào năm 2022 để tài trợ cho các dự án quốc tế phù hợp với Thỏa thuận Paris. Phần còn lại sẽ được cung cấp dưới dạng cho vay, bảo lãnh và trợ cấp.
Thủ tướng Italy liệt kê các dự án từ Morocco đến Mozambique mà bà cho rằng sẽ giúp châu Phi trở thành nước xuất khẩu năng lượng lớn sang EU và giúp giảm bớt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga trong bối cảnh các lệnh trừng phạt áp đặt lên Mátxcơva nhằm phản ứng với cuộc xung đột Ukraina.
Tuy nhiên, trong bài phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Italy - châu Phi, Chủ tịch AU Moussa Faki Mahamat tuyên bố rằng các nước châu Phi muốn được tham vấn trước khi triển khai kế hoạch.
“Châu Phi sẵn sàng thảo luận về các khía cạnh và phương thức thực hiện Kế hoạch Mattei. Ở đây tôi phải nhấn mạnh rằng nói phải đi đôi với làm, chứ không phải thất hứa" - ông Mahamat nói.
Người đứng đầu liên minh 55 quốc gia kêu gọi Italy tham gia với lục địa này “mô hình hợp tác mới hướng tới một thế giới công bằng hơn”.
EU đã chuyển sang châu Phi để tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế khi liên minh này đang nỗ lực thoát khỏi khí đốt Nga. Năm ngoái, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đến thăm Nigeria và đề xuất một sáng kiến chung nhằm tạo ra thị trường cung cấp khí đốt từ nền kinh tế lớn nhất châu Phi.
Vsevolod Sviridov - chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi, Đại học HSE của Nga - tin rằng, EU sẽ không thể khai thác nhiều khí đốt từ Châu Phi. Điều này là do các nhà xuất khẩu khí đốt trên lục địa, bao gồm cả Nigeria, phải đối mặt với những thách thức của riêng họ, chẳng hạn như đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Châu Phi HSE, xuất khẩu khí đốt từ châu Phi sang EU đạt tổng cộng 72 tỉ mét khối vào năm 2022, giảm khoảng 2 tỉ mét khối so với năm 2021.