NASA đã thu thập mẫu đá sao Hỏa đầu tiên, nhưng vẫn cần thêm tới 4 tỉ USD, 10 năm và công nghệ mới để đưa mẫu về Trái đất. Trong khi đó, mẩu đá nhỏ bằng ngón tay mà tàu thám hiểm Perseverance của NASA mới khoan được đã là thành quả của sứ mệnh trị giá 2,4 tỉ USD - theo tờ Business Insider.
Mẫu đá được khoan từ một tảng đá trên sao Hỏa là mẫu đầu tiên trong số nhiều mẫu đá mà NASA hy vọng Perseverance sẽ thu thập và lưu trữ để giải đáp câu hỏi liệu có từng tồn tại sự sống trên sao Hỏa hay không.
Vị trí hiện tại của tàu thám hiểm ở miệng núi lửa Jezero rộng 45km là nơi lý tưởng để tìm kiếm câu trả lời. Hơn 3,5 tỉ năm trước, một con sông đã tràn qua rìa miệng núi lửa và chứa đầy nước. Con sông đó rất có thể mang đất sét và khoáng chất vào hồ, rơi xuống đáy và có thể lưu giữ vi khuẩn dưới dạng hóa thạch trong đá trầm tích.
Các kỹ sư và nhà khoa học thiết kế và chế tạo Perseverance đã đợi gần 10 năm để tàu thám hiểm này đến được miệng núi lửa Jezero và thu thập mẫu đầu tiên. Nhưng họ sẽ phải đợi ít nhất một thập kỷ nữa để chạm tay vào mẩu đá đó.
Đó là bởi vì NASA phải gửi một sứ mệnh tiếp theo đến sao Hỏa để lấy các mẫu của Perseverance và đưa chúng về Trái đất. Cơ quan này vẫn chưa đảm bảo ngân sách cho dự án có thể trị giá 4 tỉ USD, cũng như chưa phát triển công nghệ cần thiết.
Mặc dù sứ mệnh "Trả mẫu sao Hỏa" này vẫn đang trong giai đoạn đề xuất, NASA ước tính nó có thể khởi động sớm nhất vào năm 2026, và các mẫu của Perseverance sẽ hạ cánh xuống Trái đất vào năm 2031.
Trong thời gian chờ đợi, tàu thám hiểm tiên tiến nhất của NASA sẽ tiếp tục di chuyển và thu thập các mẫu đá khác.
Để đưa các mẫu của tàu thám hiểm sao Hỏa Perseverance về Trái đất, NASA phải phóng hai tên lửa mang theo hai tàu vũ trụ khác nhau gồm một tàu đổ bộ và một tàu quỹ đạo.
Tàu đổ bộ sẽ là tàu lớn nhất từng được gửi đến sao Hỏa, và nó sẽ phải chạm xuống miệng núi lửa Jezero trong vòng 100 mét từ nơi Perseverance cất giữ các mẫu đá. Tàu đổ bộ sau đó sẽ thu thập các ống đựng mẫu và đưa chúng vào một hộp chứa trong một tên lửa nhỏ gắn trên tàu.
Sau đó, NASA sẽ phải thực hiện nỗ lực lớn đầu tiên: Tên lửa phải phóng hộp chứa mẫu vào quỹ đạo của sao Hỏa. Chưa ai từng phóng bất cứ thứ gì từ bề mặt sao Hỏa.
Khi đã vào quỹ đạo, tên lửa sẽ giải phóng hộp chứa mẫu, đặt nó trên một con đường thẳng hàng với tàu quỹ đạo (đó sẽ là tàu vũ trụ lớn nhất mà NASA từng gửi đến sao Hỏa). Sau đó, tàu quỹ đạo phải lấy hộp chứa mẫu, quay trở lại Trái đất và phải hạ cánh an toàn.
NASA sẽ hợp tác với Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) để thực hiện sứ mệnh trả mẫu sao Hỏa về Trái đất. David Parker, giám đốc khám phá con người và robot tại ESA, cho biết trong cuộc họp hồi tháng 2: “Đó thực sự là một chiến dịch khám phá phi thường nhất, phức tạp nhất và tạo nên lịch sử nhất".
Tuy nhiên, năm ngoái, một hội đồng đánh giá độc lập đã xác định rằng lịch trình và ngân sách của NASA cho việc trả mẫu sao Hỏa là quá lạc quan. Hội đồng đề xuất NASA phân bổ thêm hai năm - phóng vào năm 2028 và đến năm 2033 đưa mẫu sao Hỏa về Trái đất - và tăng ngân sách lên khoảng 1 tỉ USD. Trước đó NASA ước tính chi phí từ 2,9-3,3 tỉ USD, theo Space News, nhưng hội đồng đánh giá cho rằng 3,8-4,4 tỉ USD sẽ thực tế hơn.
Chưa có khoản nào trong số đó được phê duyệt, vì sứ mệnh vẫn đang trong giai đoạn đề xuất và vì Quốc hội phải phê duyệt ngân sách mới cho NASA mỗi năm.