Dẫn dầu về số huy chương Nobel

Kể từ giải Nobel đầu tiên được trao năm 1901, Mỹ có 400 huy chương, tiếp sau là Anh với 138 và Đức là 111. Những con số này bao gồm những người đoạt giải có liên kết với nhiều quốc gia khác nhau. 

"Tôi thực sự đánh giá cao những cơ hội đã được trao cho tôi ở đất nước này" - Ardem Patapoutian, người đồng đoạt giải Nobel Y học năm 2021 cho công trình nghiên cứu các thụ thể thần kinh liên quan đến xúc giác, chia sẻ trong cuộc họp báo tại Mỹ sau khi giành giải. 

Nhà khoa học người Mỹ gốc Armenia, lớn lên ở Lebanon, đã ghi nhận thành công của mình cho hệ thống Đại học California - nơi ông nhận bằng cử nhân và nghiên cứu sau tiến sĩ cũng như Viện Nghiên cứu Scripps nơi ông làm việc hơn 2 thập kỷ. 

Người đồng đoạt giải Nobel Y học 2021 David Julius cũng thuộc Đại học California, San Francisco. Theo AFP, tới nay,  nhân viên và giảng viên của Đại học California có 70 người giành giải Nobel, chỉ ít hơn 1 người so với Pháp - quốc gia xếp thứ 4 về số người giành giải sau Mỹ, Anh và Đức. 

Nghiên cứu cơ bản

Syukuro Manabe - người đồng đoạt giải Nobel Vật lý 2021 - đã rời Nhật Bản vào những năm 1950 và thực hiện công trình đột phá về các mô hình khí hậu tại Đại học Princeton ở New Jersey, Mỹ. Ông chia sẻ với báo giới rằng, tại Mỹ, ông có thể đi tới nơi mà sự tò mò -  chìa khóa cho thành công của ông - dẫn lối. 

Người đồng đoạt giải Nobel Hóa học 2021 David MacMillan chuyển từ Scotland đến Mỹ vào những năm 1990 và cũng là giáo sư tại Princeton - nơi nhà báo người Mỹ gốc Philippines đoạt giải Nobel Hòa bình 2021 Maria Ressa lấy bằng cử nhân năm 1986.

Giải Nobel Kinh tế công bố ngày 11.10 được trao cho 2 giáo sư Đại học Princeton là David Card (người Mỹ gốc Canada), Joshua Angrist (người Mỹ gốc Israel) và giáo sư Stanford Guido Imbens (người Mỹ gốc Hà Lan). 

Tài trợ cho nghiên cứu cơ bản - tức những nghiên cứu nhằm mục đích nâng cao lý thuyết khoa học hoặc hiểu biết về các chủ đề - là trọng tâm cho chiến thắng của Mỹ, người đồng đoạt giải Nobel Y học năm 1975 David Baltimore chia sẻ với AFP.

Sự chú trọng của người Mỹ vào nghiên cứu cơ bản bắt nguồn từ hệ quả của Chiến tranh Thế giới thứ 2 và việc thành lập Quỹ Khoa học Quốc gia năm 1950 - quỹ vẫn đang điều phối tài trợ của liên bang cho các trường đại học ngày nay. Từ thiện và các khoản tài trợ tư nhân cũng đóng vai trò ngày càng tăng trong việc gây quỹ cho các nghiên cứu. 

Khuyến khích tài năng trẻ và người di cư

Các trường đại học Mỹ liên tục thống trị bảng xếp hạng "Top 100 toàn cầu", với những trường trong nhóm "Ivy Leagues" xuất chúng và các trường đại học nhà nước danh tiếng.  

Cũng giống như các quốc gia giàu có với cơ sở hạ tầng thể thao mạnh mẽ thống trị các cuộc thi quốc tế như Olympic, là nền kinh tế số một thế giới khiến Mỹ trở thành một cường quốc khoa học, AFP lưu ý. 

Chủ tịch Hiệp hội Hóa học Mỹ H.N. Cheng chỉ ra: "Ví dụ, một nhà khoa học sẽ tìm thấy nhiều cơ hội việc làm không chỉ trong lĩnh vực học thuật mà còn trong ngành công nghiệp, phòng thí nghiệm của chính phủ và những cơ hội khác". 

Marc Kastner - Giáo sư Vật lý danh dự tại MIT - chia sẻ thêm, các trường đại học ở Mỹ có lịch sử lâu dài trong việc trao thưởng cho những nhà nghiên cứu trẻ sáng giá bằng những phòng thí nghiệm của riêng họ.

"Ở những nơi như Châu Âu và ở Nhật Bản, sẽ có những nhóm lớn do một giáo sư rất cao cấp dẫn dắt và phải đến khi người đó nghỉ hưu, một người trẻ hơn mới lên thay" - ông nói. 

Tuy nhiên, theo AFP, trong tương lai, nhiều nhà khoa học lo ngại việc giảm nhập cư có thể thách thức sự vượt trội của Mỹ. Stefano Bertuzzi - người di cư từ Italia và hiện là giám đốc điều hành của Hiệp hội Vi sinh vật học Mỹ - chia sẻ: “Mỹ đã xây dựng một nền văn hóa chào đón phi thường". Tuy nhiên, gần đây, ông cùng một số nhà khoa học khác lo lắng về xu hướng bài ngoại và chủ nghĩa dân tộc gia tăng đang khiến Mỹ không còn là một điểm đến được lựa chọn.