Thiếu nhân lực nhiều ngành

Với tỉ lệ sinh của Hàn Quốc giảm với tốc độ nhanh nhất thế giới và khoảng 280 nghìn tỉ won (212 tỉ USD) trong chi tiêu của chính phủ trong 15 năm qua hầu như không thể ngăn chặn sự suy giảm dân số, Hàn Quốc đang tuyển dụng thêm lao động từ nước ngoài. 

Một chuyên gia dự đoán, Indonesia và Nigeria sẽ vượt qua Hàn Quốc về quy mô kinh tế vào năm 2050, đẩy Hàn Quốc ra khỏi nhóm 15 nền kinh tế lớn nhất, ít nhất một phần là do khủng hoảng sinh sản.

Một quan điểm bi quan khác cho rằng, đất nước Hàn Quốc có thể biến mất vào năm 2750 nếu số lượng trẻ em tiếp tục giảm với tốc độ hiện tại.

Bất chấp hàng trăm tỉ USD được chi ra trong nỗ lực tạo ra sự đảo ngược, tỉ lệ sinh của nước này vẫn tiếp tục giảm, với số trẻ trung bình mà một phụ nữ Hàn Quốc sinh trong suốt cuộc đời đạt mức thấp kỷ lục là 0,78 vào năm 2022. Tại Seoul, con số thấp tới 0,59.

Trong khi một số tập đoàn thống trị nền kinh tế Hàn Quốc, 99% các công ty địa phương ở quy mô tương đối nhỏ. Nhưng mức lương thấp cùng công việc mệt mỏi khiến những công việc này không được giới trẻ Hàn Quốc ưa chuộng.

Do đó, ngành nông nghiệp, chăn nuôi và thủy sản, và các ngành sản xuất không thể tìm đủ nhân lực. Hiện tại, Chính phủ Hàn Quốc đang tìm thêm lao động người nước ngoài. 

Hàn Quốc có khoảng 49.000 công dân nước ngoài cư trú dài hạn vào năm 1990, nhưng số lượng cư dân nước ngoài, bao gồm cả những người lưu trú dưới 90 ngày, đã tăng lên 2,52 triệu vào cuối năm 2019, chiếm 4,9% của dân số khoảng 51 triệu người ở nước này. 

Khoảng 40% trong số người nước ngoài này là người Trung Quốc, chủ yếu là người gốc Hàn Quốc. Người Trung Quốc gốc Hàn đang có nhu cầu lớn vì họ nói cùng một ngôn ngữ và có chế độ ăn uống giống nhau. Người Việt Nam là nhóm lớn thứ hai, tiếp theo là người Thái Lan. 

Năm 2004, Hàn Quốc bắt đầu tiếp nhận lao động nước ngoài tay nghề thấp. Theo chương trình này, chính phủ kiểm soát toàn bộ quá trình tuyển dụng - từ tuyển dụng người mới, bố trí công việc, sau đó đưa họ về nước.

Chương trình bao gồm một loạt các khu vực và lĩnh vực, gồm sản xuất, xây dựng, nông nghiệp và chăn nuôi, dịch vụ và thủy sản.

Cách thức "mở cửa" thị trường

Trong động thái mà một chuyên gia gọi là "mở cửa" thị trường lao động, Hàn Quốc chuẩn bị nhiều cách khác nhau để giúp người lao động nước ngoài trở thành thường trú nhân.

Người lao động nước ngoài giờ đây có thể có được nơi cư trú hợp pháp hoặc tình trạng thường trú nhân thông qua hôn nhân quốc tế, điều này khiến họ trở thành người nhập cư chính thức.

Số lượng các cuộc hôn nhân giữa công nhân nước ngoài và công dân Hàn Quốc đã tăng mạnh kể từ năm 2000, với 1/10 cuộc hôn nhân hiện nay có sự tham gia của người nước ngoài, chủ yếu là người Trung Quốc hoặc người Việt Nam.

Sau khi ly hôn hoặc bạn đời qua đời, nếu công dân nhập tịch Hàn Quốc tái hôn với người nước ngoài, người bạn đời mới của họ sẽ tự động trở thành công dân Hàn Quốc.

Theo nguồn thạo tin, số lượng nam giới từ Đông Nam Á có được quyền công dân theo cách này đã tăng lên đáng kể.

Ikumi Haruki - Giáo sư Đại học Seigakuin, tác giả một cuốn sách về chính sách nhập cư của Hàn Quốc - cho biết, sự hỗ trợ rộng rãi của chính phủ là chìa khóa để tăng số lượng lao động nước ngoài trở thành thường trú nhân hoặc biến Hàn Quốc thành nơi cư trú của họ.

“Hàn Quốc cung cấp các khóa học tiếng Hàn miễn phí tại 319 địa điểm trên cả nước” - Giáo sư Haruki nói.

Kể từ những năm 2000, Hàn Quốc đã phát triển nhiều chương trình khác nhau để hỗ trợ cư dân nước ngoài, như dịch vụ tư vấn và giáo dục ngôn ngữ.

Các trung tâm hỗ trợ, được thành lập trên khắp đất nước, cung cấp các bài học tiếng Hàn do các chuyên gia được chứng nhận giảng dạy bằng sách giáo khoa do chính phủ biên soạn.

Tuy nhiên, phân bổ ngân sách lớn để hỗ trợ người nhập cư và trẻ em trong các cuộc hôn nhân quốc tế đã trở thành mục tiêu phẫn nộ của công chúng.

Dù có mức lương tương đối cao nhưng lao động nước ngoài thường phải làm việc nhiều giờ; họ cũng phải đối mặt với sự phân biệt đối xử và quấy rối bắt nguồn từ các thông lệ lao động truyền thống của đất nước.

Dù vậy, Hàn Quốc vẫn là một nơi làm việc hấp dẫn đối với những người trẻ Đông Nam Á có khát vọng toàn cầu, một phần nhờ vào sự quen thuộc với các công ty và sản phẩm của Hàn Quốc.

Theo các chuyên gia, sức hấp dẫn toàn cầu của K-pop và phim truyền hình Hàn Quốc cũng góp phần thu hút giới trẻ đến với đất nước này.

Dù còn thiếu sót, chính sách lao động nước ngoài của Hàn Quốc cung cấp những bài học quý giá về cách giảm bớt tác động kinh tế của tỉ lệ sinh giảm, Nikkei nhận định.