MỚI NHẤT
CƠ QUAN CỦA TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
Cấu trúc vòng của đĩa GW Ori (ảnh trái) và vòng trong cùng được tách ra khỏi phần còn lại của đĩa. Ảnh: ESO

Hành tinh kỳ lạ trong vũ trụ quay cùng lúc quanh 3 "Mặt trời"

Thanh Hà LDO | 29/09/2021 20:00
Hành tinh thuộc hệ sao cách Trái đất 1.300 năm ánh sáng được cho là không chỉ có 1 mà tới 3 ngôi sao chủ, tương tự như Mặt trời trong hệ hành tinh có Trái đất.

GW Ori là hệ sao trong chòm sao Lạp Hộ (Orion). Hệ sao này có một đĩa bụi và khí khổng lồ bao quanh - đặc điểm chung vốn có ở những hệ sao trẻ đang hình thành hành tinh. Nhưng điểm thú vị là các bằng chứng cho thấy, hệ sao này không chỉ có 1 mà tới 3 ngôi sao chủ, tương tự như Mặt trời trong hệ hành tinh có Trái đất. 

Không dừng lại ở đó, đĩa của GW Ori bị chia đôi, gần giống như các vành đai sao Thổ có thêm khoảng trống lớn ở giữa. Điều kỳ lạ vẫn tiếp tục với vòng ngoài của hệ sao này bị nghiêng khoảng 38 độ, theo New York Times. 

Các nhà khoa học đã nỗ lực lý giải những gì đang xảy ra ở hệ sao cách Trái đất 1.300 năm ánh sáng này. Một số giả thuyết cho rằng, khoảng trống ở đĩa có thể là kết quả của một hoặc nhiều hành tinh hình thành trong hệ thống. Nếu đúng như vậy, đây sẽ là hành tinh đầu tiên được phát hiện quay quanh 3 ngôi sao cùng một lúc, còn được gọi là hành tinh quanh 3 sao.

Hiện hệ thống GW Ori đã được mô hình hóa chi tiết hơn. Các nhà nghiên cứu cho biết, một hành tinh - hành tinh khí khổng lồ như sao Mộc - là lời giải thích tốt nhất cho khoảng trống trong đám mây bụi của GW Ori. Dù chưa thể nhìn thấy hành tinh này nhưng các nhà thiên văn học có khả năng đang chứng kiến hành tinh tạo ra quỹ đạo của riêng mình trong một triệu năm đầu tiên tồn tại. 

Phát hiện hành tinh mới kỳ lạ này được xuất bản vào tháng 9 trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Các nhà nghiên cứu đã bác bỏ một lý giải khác rằng mô-men lực hấp dẫn của những ngôi sao đã dọn sạch không gian trong đĩa. Nhóm lập luận rằng không có đủ hỗn loạn ở trong đĩa để lý giải này hợp lý. 

Phát hiện cũng nhấn mạnh, còn nhiều điều cần tìm hiểu về những cách thức bất ngờ mà các hành tinh có thể hình thành.

Những người từng xem phim "Chiến tranh giữa các vì sao" có thể hình dung những hành tinh có thể có 2 ngôi sao lên và xuống trên bầu trời. Ngôi nhà của Luke Skywalker ở Tatooine nằm trong một hệ sao đôi như vậy. Nhưng hành tinh quay quanh 3 ngôi sao sẽ khác thường hơn.

Nếu một dạng sống quen thuộc có thể cư trú trên khối khí khổng lồ giống như hành tinh quay xung quanh GW Ori, dạng sống đó sẽ không thể thực sự nhìn thấy 3 ngôi sao trên bầu trời mà chỉ thấy một cặp khi 2 ngôi sao trong cùng quay quanh quỹ đạo gần đến mức xuất hiện như một điểm sáng. Tuy nhiên, khi hành tinh quay, những ngôi sao sẽ mọc và lặn tạo nên những cảnh bình minh và hoàng hôn hấp dẫn không giống như bất kỳ thế giới nào đã biết.

This browser does not support the video element.

Chuyển động của 3 ngôi sao tại trung tâm của GW Orioni, dựa trên mô hình máy tính sử dụng các quan sát từ Kính thiên văn rất lớn của Đài thiên văn phía nam Châu Âu. Nguồn: ESO

Các nhà khoa học đã tìm kiếm hành tinh quay quanh 3 ngôi sao và có bằng chứng tiềm năng trong một hệ thống khác trong vũ trụ, GG Tau A, cách Trái đất khoảng 450 năm ánh sáng. Nhưng các nhà nghiên cứu cho biết lỗ hổng trong vòng khí và bụi khiến GW Ori trở thành ví dụ thuyết phục hơn.

Tác giả chính của nghiên cứu Jeremy Smallwood từ Đại học Nevada, Las Vegas, Mỹ, cho biết: “Đó có thể là bằng chứng đầu tiên về việc một hành tinh quay quanh 3 sao tạo ra một khoảng trống trong thời gian thực".

Nếu giả thuyết hành tinh được xác nhận, hệ thống 3 sao này sẽ củng cố ý tưởng rằng sự hình thành hành tinh là phổ biến. Một số hành tinh sao đôi đã được biết là quay quanh 2 ngôi sao cùng một lúc. Nhưng khó có nhiều hành tinh 3 sao hơn dù ước tính rằng ít nhất 1/10 trong tổng số sao ở các hệ sao của vũ trụ tập hợp trong những hệ gồm 3 hoặc nhiều ngôi sao hơn. Sự tồn tại của hành tinh quay quanh 3 sao sẽ chứng minh các hành tinh hình thành ở mọi nơi trong vũ trụ, ngay cả ở hệ thống kỳ lạ nhất như GW Ori. 

Tin mới nhất

Gợi ý dành cho bạn