Trong hệ thống chính trị của Iran, tổng thống có quyền hạn hạn chế. Lãnh tụ tối cao của nước Cộng hòa Hồi giáo - Giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei - mới là người có quyền kiểm soát trực tiếp hoặc gián tiếp đối với tất cả các nhánh của chính phủ, cũng như quân đội và truyền thông. Tuy nhiên, vị tổng thống tiếp theo có thể có tác động đáng kể đến cuộc sống hàng ngày.
Hãng thông tấn nhà nước Iran IRNA đưa tin, một ứng cử viên trong cuộc bầu cử tổng thống Iran đã rút khỏi cuộc đua vào cuối ngày 26.6, như vậy cuộc bầu cử chỉ còn lại 5 ứng viên. Ông Amirhossein Ghazizadeh Hashemi, 53 tuổi, từ bỏ cuộc đua và kêu gọi các ứng cử viên khác làm điều tương tự “để mặt trận cách mạng sẽ được củng cố”.
Ông Amirhossein Ghazizadeh Hashemi từng là một trong những phó tổng thống dưới thời ông Ebrahim Raisi. Ông tranh cử tổng thống năm 2021 và chỉ nhận được dưới 1 triệu phiếu bầu, đứng ở vị trí cuối cùng. Việc rút lui như vậy diễn ra phổ biến trong những giờ cuối cùng của cuộc bầu cử tổng thống Iran, đặc biệt là trong 24 giờ cuối cùng trước lúc cuộc bỏ phiếu được tổ chức khi các chiến dịch bước vào giai đoạn yên tĩnh bắt buộc và không được vận động tranh cử.
Quyết định của ông Amirhossein Ghazizadeh Hashemi khiến 5 ứng cử viên khác vẫn còn trong cuộc đua, bao gồm Chủ tịch Quốc hội Mohammad Bagher Ghalibaf, cựu trưởng phái đoàn đàm phán hạt nhân Saeed Jalili, cựu Bộ trưởng Nội vụ Mostafa Pourmohammadi, nghị sĩ Masoud Pezeshkian và Thị trưởng Tehran Alireza Zakaani. Tuy nhiên, giới phân tích và chuyên gia nhìn nhận cuộc đua vào thời điểm hiện tại là cuộc cạnh tranh tay ba.
Hai nhân vật theo đường lối bảo thủ cứng rắn - cựu trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran Saeed Jalili và Chủ tịch Quốc hội Mohammad Bagher Ghalibaf - về một phe. Phe còn lại là nhà cải cách duy nhất trong cuộc đua, ông Masoud Pezeshkian, một bác sĩ phẫu thuật tim, người thực hiện chiến dịch tranh cử xoay quanh phụ nữ, thanh niên và dân tộc thiểu số Iran.
Trái ngược với ông Jalili - mặc dù từng là trưởng đoàn đàm phán nhưng lại chỉ trích các cuộc đàm phán quốc tế về chương trình hạt nhân của Iran, ông Pezeshkian vận động tranh cử với mục tiêu mở lại các cuộc đàm phán hạt nhân với phương Tây. Ông Pezeshkian, 69 tuổi, từng là Phó Chủ tịch Quốc hội Iran từ năm 2016 đến năm 2020 và là người ủng hộ mạnh mẽ thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015.
Các nhà phân tích cho rằng, với 5 ứng viên trong lá phiếu và không có ứng viên nào được ủng hộ rõ ràng để có thể nhận đủ 50% số phiếu cộng 1 phiếu để thắng cử, Iran có thể phải tổ chức bỏ phiếu vòng hai. Cử tri sẽ tiếp tục bỏ phiếu cho hai người có số phiếu cao nhất trong vòng 1.