Một nhóm mộ cổ với diện tích khoảng 14.000 mét vuông đã được phát hiện tại làng Củng Bắc, quận Nhai Châu thuộc thành phố Tam Á, tỉnh Hải Nam, Trung Quốc vào ngày 26.4. Theo nhận định của đoàn khảo cổ bảo tàng tỉnh Hải Nam, đây là nhóm mộ cổ lớn nhất từng được tìm thấy trên địa bàn tỉnh từ trước đến nay.
Nhóm mộ cổ nằm trong phạm vi thu hồi đất phục vụ tiến hành dự án “Vận chuyển xe buýt du lịch làng Củng Bắc”. Cho đến nay đã có 45 ngôi mộ được khai quật từ 5 mảnh đất này. Những ngôi mộ được lợp bằng loại gạch đỏ xanh, có chiều dài khoảng 30 cm, rộng 18 cm, cao 6 cm, khác hoàn toàn với gạch hiện đại. Hầu hết các mộ cổ ở đây đều quay mặt về hướng bắc và nam, phía trên mộ có lớp cát dày khoảng 1 mét bao phủ.
Theo ông Hà Kình Quốc, Cố vấn Ủy ban Quản lý di tích Lịch sử và Văn hóa quận Nhai Châu, khu vực chứa những ngôi mộ cổ được người dân địa phương gọi là “Đa Phần Sơn”, với ý nghĩa rằng có rất nhiều mộ tại nơi đây. Khu vực này nằm ở ngã rẽ của sông Ninh Viễn nên qua nhiều năm, lũ lụt mang theo phù sa đã chôn vùi Đa Phần Sơn. Theo thời gian, cư dân địa phương tiến hành san bằng địa điểm này thành đất nông nghiệp.
Lâm Hữu Nhi, một người dân trong làng, chia sẻ: “Tôi và gia đình đã đào được một ngôi mộ cổ khi đặt móng xây nhà. Tuy nhiên, không có đồ vật gì có giá trị được tìm thấy vào thời điểm đó ngoài một chiếc vòng ngọc nhỏ ở xung quanh ngôi mộ”.
Các thông số kỹ thuật của hệ thống lăng mộ cho thấy, những ngôi mộ cổ này có thể được xây dựng vào khoảng từ cuối thời nhà Minh đến đầu thời nhà Thanh. Theo đánh giá sơ bộ từ chuyên gia khảo cổ, đây chủ yếu là các lăng mộ của dân thường, vì nơi đặt chúng khá nóng ẩm, không có lợi cho việc bảo quản đồ tùy táng.
Theo Sohu, thuở xa xưa ở Hải Nam dân cư thưa thớt, thời kỳ nhà Minh - Thanh không có nhiều lăng mộ. Nhóm mộ lần này chính là quần thể mộ cổ lớn nhất từng được phát hiện trên địa bàn tỉnh. Chúng có ý nghĩa to lớn đối với việc nghiên cứu hình dạng, kiến trúc của những ngôi mộ dân gian ở Hải Nam cũng như giúp ích cho quá trình tìm hiểu về các điều kiện sinh sống và sản xuất tại khu vực Nhai Châu thời phong kiến.