Kỳ tích kinh tế

Trang The Diplomat ngày 29.9 đăng bài viết có tựa đề “Vì sao tương lai kinh tế Việt Nam tươi sáng và ngày càng tươi sáng hơn?” Theo tờ báo, mặc dù còn tồn tại một số khó khăn tiềm ẩn, song Việt Nam đang ở vị thế tốt để tận dụng các lợi thế về kinh tế.

Gần đây, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã thay đổi dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam cho năm 2022, điều chỉnh tăng từ 6% lên 7%. Đây là lần điều chỉnh tăng đáng kể duy nhất trong số các nền kinh tế Châu Á và Việt Nam cũng là nền kinh tế duy nhất trong số các nền kinh tế Châu Á được IMF điều chỉnh dự báo, cao hơn so với các nền kinh tế khu vực lớn khác như Ấn Độ, Nhật Bản và Trung Quốc - với các dự báo đều giảm từ 0,7 đến 1,1%. 

Tuần qua, Ngân hàng Thế giới (WB) cũng điều chỉnh tương tự dự báo tăng trưởng kinh tế của Việt Nam từ 5,3% lên 7,2% - con số cao nhất đối với bất kỳ quốc gia nào ở Đông và Đông Nam Á.

Theo tờ The Diplomat, kỳ tích của Việt Nam không gây ngạc nhiên với những ai đã theo dõi sát sao Việt Nam trong vài thập kỷ qua. Một cách lặng lẽ, Việt Nam đã chuyển mình từ một trong những nền kinh tế nhỏ bé nhất toàn cầu sang một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất. Sau chiến tranh, nền kinh tế Việt Nam phát triển kém hiệu quả do chính sách kế hoạch hóa tập trung và tỉ lệ năng suất thấp khiến đất nước phụ thuộc vào nhập khẩu. Năm 1985, Việt Nam là một trong những nền kinh tế nghèo nhất ở Châu Á, với tốc độ tăng trưởng GDP là 2,8%, và tỉ lệ lạm phát 378% vào năm 1986.

Tuy nhiên, năm 1986, Việt Nam bắt đầu chuyển đổi nền kinh tế từ mô hình kế hoạch hóa tập trung sang mô hình sử dụng các lực lượng thị trường để phân bổ nguồn lực. Công cuộc cải cách, được gọi là Đổi mới, khuyến khích công nghiệp tư nhân, công nhận quyền tư hữu về ruộng đất và xóa bỏ canh tác tập thể. Những thay đổi này đưa đất nước tiến tới một trong những giai đoạn phát triển kinh tế nhanh nhất và ấn tượng nhất trong lịch sử thế giới.

Khi bắt đầu thực hiện cải cách, tỉ lệ nghèo ở Việt Nam là trên 70%. Đến năm 2020, tỉ lệ này giảm xuống còn 5% và hơn 10 triệu người đã thoát khỏi đói nghèo chỉ trong những năm 2010. GDP bình quân đầu người của Việt Nam cũng tăng gần gấp 10 lần, từ dưới 300 USD vào những năm 1980 lên 2.800 USD vào năm 2020.

Khi nền kinh tế phát triển nhanh chóng, và do tiêu chuẩn lao động vẫn ở mức thấp, Việt Nam đã trở thành một nơi hấp dẫn hơn để đầu tư. Việt Nam cũng đã trở thành một phần quan trọng của chuỗi cung ứng toàn cầu đối với hàng dệt may, giày dép và sản xuất điện tử. Các công ty lớn như Adidas, Nike và Samsung cùng nhiều công ty khác đã hiện diện sản xuất ở Việt Nam. “Không ngạc nhiên khi đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Việt Nam đã tăng hơn 200 lần kể từ năm 1986, từ 40.000 USD năm 1986 lên khoảng 15,8 tỉ USD vào năm 2018. Trong khi đó, xuất khẩu của Việt Nam tăng 19% từ năm 2020 đến năm 2021” - tờ The Diplomat viết.

Tờ báo đánh giá, gần đây Việt Nam là nước được hưởng lợi khi các doanh nghiệp lớn trong khu vực bắt đầu tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu bất kỳ sự gián đoạn nào. Nhiều công ty lớn đã chuyển sản xuất sang Việt Nam để tận dụng lợi thế chi phí thấp, cơ sở hạ tầng phát triển, môi trường kinh doanh thuận lợi và thành công trong việc giảm thiểu tác động kinh tế của COVID-19. Chẳng hạn, Foxconn - nhà sản xuất điện tử nổi tiếng có hợp đồng với tất cả các công ty công nghệ lớn, bao gồm cả gã khổng lồ Apple - tuyên bố sẽ đầu tư 300 triệu USD vào một nhà máy mới ở miền Bắc Việt Nam. Gần đây, Google thông báo có kế hoạch chuyển một nửa sản lượng điện thoại Pixel sang Việt Nam, trong khi Microsoft đã sử dụng Việt Nam để sản xuất Xbox. Nhìn chung, FDI của Việt Nam tăng 8,9% từ giữa tháng 1 và tháng 6.2022 so với cùng kỳ năm 2021.

Lạc quan về triển vọng kinh tế Việt Nam

Theo tờ báo, Việt Nam phải đối mặt với những trở ngại nghiêm trọng đối với tăng trưởng trong tương lai. Yếu tố hạn chế nhất là quy mô dân số của đất nước. Lực lượng lao động của Việt Nam có kỹ năng tương đối thấp, nguồn cung năng lượng đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu và mặc dù Việt Nam đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong phát triển cơ sở hạ tầng, nhưng vẫn đứng thứ 47 trong số 160 quốc gia về lĩnh vực này.

Tuy nhiên, Việt Nam đã đạt được những thành tựu kinh tế đáng kinh ngạc trong 40 năm qua, điều này khiến Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn về FDI. Sputnik dẫn nhận định của giới quan sát cho rằng, tiềm năng tăng trưởng kinh tế tốt chính là yếu tố giúp Việt Nam thu hút dòng vốn đầu tư lâu dài từ các quỹ ngoại trên toàn cầu. Quỹ đầu tư Pyn Elite của Phần Lan sau 15 năm đầu tư tại Việt Nam khẳng định sẽ tiếp tục chọn Việt Nam là điểm đầu tư lâu dài trong thời gian tới.

Sputnik dẫn dữ liệu từ Tổng cục Thống kê ngày 29.9 cho biết, tăng trưởng GDP quý III/2022 của Việt Nam ước tính đạt 13,67% so với cùng kỳ. Cần nhấn mạnh, đây là mức cao nhất cùng kỳ trong vòng 12 năm trở lại đây và vượt qua mọi dự báo của các chuyên gia cũng như những định chế tài chính lớn toàn cầu.

Với niềm tin vững chắc từ các nhà đầu tư nước ngoài, chiến lược đúng đắn và sáng suốt của chính phủ, quyết tâm của từng người dân, giới chuyên gia đặc biệt lạc quan về triển vọng kinh tế Việt Nam không chỉ trong năm nay mà cả các năm tới.