Trung Quốc phản công

Bộ Thương mại Trung Quốc chỉ ra rằng, mức thuế mà nước này công bố từ 2 tuần trước, là nhằm gây áp lực để chính quyền ông Donald Trump rút lui khỏi cuộc chiến thương mại. Ngoài áp thuế lên các mặt hàng thép và nhôm của Trung Quốc và một số nước khác, Tổng thống Donald Trump còn đe dọa áp đặt các biện pháp bảo hộ khác với 60 tỉ USD các sản phẩm của Trung Quốc.

“Chúng tôi hy vọng, Mỹ sẽ hủy bỏ những biện pháp vi phạm quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới càng sớm càng tốt” - tờ The New York Times dẫn tuyên bố của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết. “Trung Quốc và Mỹ là 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới, và hợp tác là sự lựa chọn đúng đắn duy nhất. Hai bên nên sử dụng đối thoại và tham vấn để giải quyết mối quan tâm chung”.

Sự trả đũa của Trung Quốc không có gì đáng ngạc nhiên. Nhưng dường như Bắc Kinh đã đi xa hơn so với lời đe dọa hồi tháng trước để chống lại thuế của Mỹ với các sản phẩm thép và nhôm. Lúc đó, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, có thể áp thuế trong 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 là thuế 15% đánh vào 120 mặt hàng, trong đó có hoa quả và rượu. Giai đoạn 2, sau khi đánh giá tác động về mức thuế của Mỹ, sẽ đánh 25% lên 8 mặt hàng khác, gồm thịt lợn - một nguồn thu quan trọng, đặc biệt ở những vùng nông nghiệp ở các bang đã bỏ phiếu cho ông Donald Trump.

Tuy nhiên, trong thông báo mới nhất thì Trung Quốc đánh thuế ngay 128 sản phẩm, bao gồm 25% thuế đối với mặt hàng thịt lợn. Bộ Thương mại Trung Quốc nói rằng, công luận nước này đứng về phía chính phủ khi được hỏi ý kiến về các biện pháp thương mại. “Nhiều người dân lên tiếng ủng hộ các biện pháp và danh sách mặt hàng đánh thuế trong các cuộc điện thoại, email và nhiều cách thức thăm dò khác. Sau khi đánh giá, chúng tôi quyết định thực hiện đánh thuế 128 mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ” - tuyên bố của Bộ Thương mại cho biết.

Trong những tuần gần đây, các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc lên án mạnh mẽ các bước đi mang tính bảo hộ của chính quyền Tổng thống Donald Trump và coi Bắc Kinh là 1 bên vô tội trong thương mại tự do, trong khi trên thực tế, Trung Quốc cũng áp đặt những rào cản tương đối cao với nhiều mặt hàng nhập khẩu và đầu tư nước ngoài vào nhiều lĩnh vực.

Phản tác dụng?

Việc Tổng thống Donald Trump dọa đánh thuế 60 tỉ USD các sản phẩm khác của Trung Quốc nhiều khả năng khiến Bắc Kinh cân nhắc trả đũa nhiều hơn, mà chắc chắn sẽ gây thiệt hại cho các mặt hàng xuất khẩu có giá trị của Mỹ như đậu nành, và gây tổn hại cho Apple và những công ty phụ thuộc nặng vào người tiêu dùng Trung Quốc.

Động thái của Bắc Kinh có thể sẽ buộc Tổng thống Donald Trump phải quyết định có nên tiếp tục các biện pháp hạn chế thương mại mở rộng với Trung Quốc hay không. Trước đó, ông Donald Trump nhiều lần cáo buộc các công ty Mỹ đánh cắp sở hữu trí tuệ và lạm dụng luật thương mại của Mỹ, khiến Mỹ phải đóng cửa 60.000 công ty và mất 6 triệu việc làm. Tuy nhiên, những bước đi thương mại đơn phương của ông Donald Trump gây sốc với nhiều doanh nghiệp Mỹ và giới lãnh đạo nước ngoài, nhất là vì Tổng thống Mỹ đã có bước tiếp cận thận trọng hơn trong năm đầu tiên cầm quyền. Lúc đó, một số cố vấn chủ chốt như Giám đốc Hội đồng Kinh tế quốc gia Gary Cohn và Ngoại trưởng Rex Tillerson đã cố gắng thuyết phục ông Donald Trump thận trọng trước khi đưa ra những đe dọa về thương mại. Nhưng bây giờ, cả 2 người này đã không còn tại vị nữa, và vây quanh ông Donald Trump là những cố vấn ủng hộ những quyết định bảo hộ này.

Một số nhóm kinh doanh của Mỹ cảnh báo, những mức thuế này có thể phản tác dụng, vì chúng có thể khiến các công ty Mỹ khó bán hàng ở nước ngoài hơn nếu các quốc gia trả đũa. Tuy nhiên, ông Donald Trump và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho rằng, tác động của chúng là không đáng kể. Năm 2017, Trung Quốc xuất khẩu 505 tỉ USD hàng hóa sang Mỹ, trong khi các công ty Mỹ xuất khẩu 135 tỉ USD sang Trung Quốc. Ông Donald Trump nói, sự cách biệt giữa 2 con số này là quá lớn, cần được loại bỏ, hoặc ít nhất phải giảm đi nhiều lần.

Một số công ty nông nghiệp của Mỹ cảnh báo, họ có thể bị mắc kẹt trong cuộc chiến tranh thương mại, nhất là khi ông Donald Trump theo đuổi thương mại cứng rắn với Trung Quốc và Mexico. Hiệp hội các nhà sản xuất thịt lợn Mỹ hồi cuối tháng 3 cho biết, đã xuất khẩu 1,1 tỉ USD thịt lợn sang Trung Quốc vào năm ngoái, thị trường lớn thứ 3 thế giới.