Hiện cứ ba ngày một lần Ấn Độ ghi nhận hơn 1 triệu ca mắc COVID-19 mới, trong khi con số này thậm chí chưa phải là con số thực. Số người chết hàng ngày vượt quá 2.800 hôm 25.4, nhưng một lần nữa những con số thực tế cũng được cho là cao hơn nhiều lần.
Theo tờ The Guardian, các nhà dịch tễ học và các chuyên gia cho rằng, một số yếu tố đã kết hợp lại trong những tháng qua khiến Ấn Độ đi đến điểm bùng phát dịch COVID-19 tồi tệ nhất thế giới.
Biến thể kép
Một ý kiến cho rằng làn sóng COVID-19 thứ hai của Ấn Độ có nguyên nhân là do các biến thể có khả năng lây nhiễm cao của virus gây bệnh COVID-19. Cái gọi là biến thể kép hoặc biến thể B1617 đã nhận được sự chú ý đáng kể, mặc dù các nhà virus học lưu ý rằng nó dường như không phải là chủng virus nổi trội trên toàn quốc và không có nơi nào gần đủ mẫu virus để xác định rõ ràng nguyên nhân.
Các biến thể của Vương quốc Anh đang lây lan ở các vùng của Ấn Độ, cũng như các biến thể khác vẫn chưa được nghiên cứu chính xác. Dự đoán tốt nhất của các nhà dịch tễ học là chúng có khả năng lây lan cao hơn so với các chủng virus đã lây trong nước vào năm ngoái.
“Chúng tôi có thể nói những biến thể này đều có khả năng lây nhiễm cao hơn dựa trên hành vi của chúng. Mặc dù ở Ấn Độ, chúng tôi không thể so sánh các biến thể đột biến với sự gia tăng, dựa trên những gì chúng tôi đã thấy trước đó ở Anh và các nơi khác, đó là lời giải thích hợp lý” - Tiến sĩ Shahid Jameel, nhà virus học và giám đốc Trường khoa học sinh học Trivedi tại Đại học Ashoka, nói với The Guardian tuần trước.
Thất bại chính trị
Nhiều mối quan tâm hoặc lo ngại đã xuất hiện ở Ấn Độ kể từ ít nhất là vào tháng 12 năm ngoái, khi các ca bệnh đang giảm, vì vậy chúng khó có thể là yếu tố duy nhất thúc đẩy đợt bùng phát mới này. Ấn Độ đã nới lỏng phần lớn các biện pháp cách ly và giãn cách xã hội vào tháng 3 - một quyết định hiện được coi là một đánh giá sai lầm sâu sắc về chính trị.
Số ca mắc chính thức ở Ấn Độ bắt đầu giảm mạnh từ tháng 9. Đó có thể là một cơ hội để củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe của quốc gia và xây dựng cơ sở hạ tầng tiêm chủng trước làn sóng thứ hai lớn hơn mà các quốc gia khác đã chứng kiến, và là điều mà nhiều nhà khoa học cảnh báo là không thể tránh khỏi.
Thay vào đó, Ấn Độ cho phép tiến hành các cuộc vận động bầu cử, tổ chức các trận đấu cricket, tổ chức sự kiện Kumbh Mela - một trong những cuộc tụ họp lớn nhất trên thế giới, thu hút hàng triệu người hành hương đến sông Hằng trong vài tuần.
Đối với nhiều người Ấn Độ, sống trong những khu ổ chuột đông đúc hoặc buộc phải làm việc để tồn tại, việc giãn cách xã hội là điều không thể. Tuy nhiên, những người khác, đặc biệt là những người thuộc tầng lớp trung lưu ở các thành phố lớn hơn, đã có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa COVID-19 vào năm ngoái để giúp làm chậm sự lây lan của virus.
Mặc dù vậy, nhận được tín hiệu từ giới lãnh đạo, nhiều người Ấn Độ đã từ bỏ các biện pháp này trong suốt tháng 2 và tháng 3, quay trở lại các nhà hàng, thẩm mỹ viện và trung tâm thương mại. Đối với một số người, đây là một quyết định chết người.
Cơ sở hạ tầng y tế yếu kém
Ấn Độ có nhiều bệnh viện và chuyên gia y tế giỏi, nhưng hệ thống chăm sóc sức khỏe nhà nước của nước này là một trong những hệ thống được tài trợ kém nhất trên thế giới, chỉ ở mức hơn 1% GDP. Cứ 1.000 người dân thì có ít hơn một bác sĩ, và con số này còn giảm hơn nữa ở các vùng nông thôn và các bang nghèo hơn.
Kết quả là một hệ thống y tế mong manh khiến các bệnh viện có ít giường bệnh hơn mức cần thiết, trong khi nguồn cung cấp thiết bị y tế, thuốc và ôxy không thể chịu tải nổi trước số lượng ca bệnh tăng cao.
Điều đó cũng có nghĩa là hệ thống y tế ít có khả năng theo dõi quy mô của đại dịch. Ở các vùng nông thôn, hầu hết mọi người được cho là chết tại nhà, nguyên nhân tử vong của họ không được khai báo.
Vaccine
Ấn Độ tham gia vào đại dịch với tư cách là nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới. Nước này tiếp tục sản xuất hơn 80 triệu liều mỗi tháng, nhưng hiện đang bị Trung Quốc và Mỹ bỏ xa, những nước đã đầu tư đáng kể vào sản xuất của họ vào năm ngoái. Ngược lại, Ấn Độ đang rơi vào tình trạng thiếu hụt, mặc dù việc tiêm vaccine ở Ấn Độ chậm hơn dự kiến, với khoảng 9 trong số 100 người được tiêm ít nhất một liều cho đến nay.
Nhưng do quy mô quá rộng, việc tiêm vaccine để thoát khỏi đại dịch là điều nằm ngoài tầm với của Ấn Độ. Tính đến ngày 24.4, đã có khoảng 1 tỉ liều vaccine COVID-19 được sử dụng trên toàn thế giới. Nếu từng loại một trong số đó được sử dụng ở Ấn Độ, và giả sử là vaccine 2 liều (Johnson & Johnson là vaccine 1 liều duy nhất cho đến nay), thì tổng số vaccine này chỉ đủ đủ để tiêm chủng cho khoảng 500 triệu người Ấn Độ - bỏ lại khoảng 400 triệu người trưởng thành vẫn đang chờ được tiêm.