Ở vào thời điểm bắt đầu năm 2024 này, điều có thể dự liệu là thế giới trong năm 2024 sẽ nhiều khả năng bất an và bất ổn hơn. Lý do là tất cả những nguyên nhân khiến cho thế giới trở nên bất ổn trong thời gian vừa qua vẫn tiếp tục phát tác.
Cuộc chiến giữa Nga và Ukraina cùng cuộc chiến giữa Hamas và Israel không những chỉ tiếp diễn mà còn gia tăng mạnh mẽ mức độ quyết liệt, bởi tất cả các bên liên quan hiện vẫn đều chủ ý tiếp tục chiến tranh chứ chưa sẵn sàng đi vào hoà đàm để chấm dứt xung đột. Cả hai cuộc chiến này gần như không có triển vọng đi tới hồi kết vì bên nào cũng đặt ra những điều kiện tiên quyết mà bên kia không thể chấp nhận được, vì tất cả các bên vẫn còn có thực lực hoặc được bên ngoài trợ giúp để có tiền của và vũ khí.
Họ chỉ đi vào hoà giải khi giữ được thể diện và những gì đã giành về được, nhờ chiến tranh và thông qua trung gian hoà giải - nhưng hiện chưa thấy có bên ngoài nào có đủ uy tín và năng lực thực thi vai trò trung gian này. Hai cuộc chiến tiếp tục ám ảnh cả thế giới và tạo điều kiện thuận lợi cho sự bùng phát diễn biến gây bất an và bất ổn, xáo trộn và bạo loạn mới ở một số nơi nào đó trên thế giới.
Triển vọng chính trị an ninh thế giới trong năm 2024 như thế đưa lại ba hệ luỵ mà hiện đã có thể thấy được. Thứ nhất, nhóm các nước và đối tác lớn phân phe, chia tuyến thêm trầm trọng. Cụ thể ở đây là cuộc cạnh tranh chiến lược quyết liệt giữa Mỹ cùng các đồng minh với Trung Quốc và cuộc đối địch đã trở thành cuộc thư hùng sống còn giữa phương Tây với Nga.
Những đối tác lớn này đóng vai trò quan trọng gần như quyết định trong công cuộc giải quyết mọi vấn đề đặt ra chung cho cả thế giới. Họ không hợp tác với nhau nên việc giải quyết những vấn đề trên của thế giới không thể thành công, không thể tiến triển hoặc chỉ tiến triển rất chậm chạp và khó khăn. Tình trạng này và triển vọng này khiến cho thế giới trong năm 2024 chỉ có thể gia tăng mức độ bất an và bất ổn.
Thứ hai, thế giới ở trong tình trạng và bối cảnh như thế thì tăng trưởng kinh tế và thương mại thế giới dẫu đang phục hồi cũng không thể mạnh mẽ và bền vững được. Năm 2023, đại dịch bệnh COVID-19 được tuyên bố là đã chấm dứt, nhưng kinh tế và thương mại thế giới gặp trở ngại mới đối với phục hồi tăng trưởng và bền vững hóa tăng trưởng do chính tác động tiêu cực bởi chiến sự ở châu Âu và ở khu vực Trung Đông, bởi xáo trộn trong cục diện quan hệ quốc tế, bởi môi trường chính trị an ninh và kinh tế đối ngoại đối với đại đa số quốc gia và khu vực trên thế giới trong năm 2024 xem ra không thuận lợi nhiều hơn thuận lợi.
Thứ ba, những cuộc bầu cử tổng thống hay nghị viện ở quốc gia hay châu lục (bầu cử Nghị viện châu Âu) đều báo hiệu sôi động chính trị nội bộ ở những nơi đó và biến động mới trong chính trị thế giới và quan hệ quốc tế. Đáng chú ý nhất là bầu cử tổng thống ở Mỹ và Nga, bầu cử Quốc hội ở Ấn Độ và bầu cử Nghị viện châu Âu, bầu cử tổng thống ở Indonesia và Nam Phi. Ở những nơi này, tất cả đều đặt nền móng cho sự chuyển biến cơ bản về đối nội và thay đổi mạnh mẽ cục diện quan hệ quốc tế và chính trị thế giới trong những năm tiếp theo.
Mặc dù vậy, bức tranh về tình hình thế giới trong năm 2024 vẫn có những gam màu sáng. Năm 2024, chủ nghĩa đa phương và hợp tác quốc tế thông qua những khuôn khổ, diễn đàn đa phương quốc tế sẽ tiếp tục phát huy được vai trò, dù khó khăn hơn và tiếp tục bị thách thức nghiêm trọng.