Hủy hay hoãn?
Trong cuộc gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại Nhà Trắng hôm 22.5, Tổng thống Donald Trump cho biết, cuộc gặp thượng đỉnh với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có thể không diễn ra vào ngày 12.6 và ngày giờ cuộc họp lịch sử có thể bị hoãn lại. “Có cơ hội lớn là thượng đỉnh sẽ không diễn ra vào tháng 6” - Yonhap dẫn lời Tổng thống Donald Trump. “Nếu thượng đỉnh không diễn ra vào tháng 6, có thể nó sẽ diễn ra sau đó. Công tác chuẩn bị cho thượng đỉnh vẫn tiếp tục, nhưng nó có thể bị hủy bỏ nếu các điều kiện của Mỹ không được đáp ứng” - ông Donald Trump nói.
Giới chức hàng đầu của Mỹ từ chối bình luận liệu cuộc gặp giữa ông Donald Trump và Kim Jong-un có diễn ra hay không, nhưng cho biết, họ vẫn đang chuẩn bị cho kế hoạch này. Ngoại trưởng Mike Pompeo xuất hiện bất ngờ trong phòng họp báo, lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, để trấn an rằng, Bộ Ngoại giao Mỹ và Nhà Trắng tiếp tục đảm bảo “chuẩn bị đầy đủ” cho sự thành công của cuộc họp thượng đỉnh với cùng mục đích: Hoàn tất việc phi hạt nhân hóa Triều Tiên và tạo ra những điều kiện để nước này không còn là mối đe dọa của thế giới. Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders lặp lại bình luận của ông Pompeo, nói rằng “chúng tôi sẽ tiếp tục chuẩn bị và chúng ta sẽ thấy điều gì xảy ra”.
Các nhà phân tích có những quan điểm trái chiều về bình luận mới nhất của ông Donald Trump, rằng đây là báo hiệu của thượng đỉnh sụp đổ hay là chiến thuật thương lượng mới nhất để giành lại đòn bẩy trước Triều Tiên. Bà Jessica Lee - quyền giám đốc điều hành tại Hội đồng Mỹ-Hàn - cho biết, rất khó nói liệu ông Donald Trump đang trì hoãn hay phát tín hiệu rằng Mỹ đang mất niềm tin vào tiến trình này. “Việc hội nghị thượng đỉnh đang gặp nguy vào thời điểm cận kề ngày tổ chức là 1 lời cảnh tỉnh cho tất cả những ai nghĩ rằng, cuộc chiến với Triều Tiên là một khả năng xa vời” - bà Lee nói.
Tín hiệu lạc quan
Dấu hiệu đầu tiên cho thấy thượng đỉnh Mỹ-Triều gặp nguy xuất hiện vào tuần trước, khi Triều Tiên đột ngột hủy cuộc gặp quan chức cao cấp với Hàn Quốc và dọa hủy gặp Tổng thống Donald Trump nếu Mỹ tiếp tục yêu cầu nước này đơn phương từ bỏ hạt nhân. Giới chức Bình Nhưỡng chỉ trích Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton - người đề xuất thỏa thuận với Triều Tiên theo “mô hình Libya”. Trong khi đó, ông Donald Trump cố gắng giảm nhẹ chỉ trích, nhấn mạnh rằng, sự an toàn của ông Kim Jong-un sẽ được đảm bảo, rằng Mỹ không có kế hoạch lật đổ nhà lãnh đạo này. “Ông ấy sẽ được an toàn. Ông ấy sẽ vui vẻ. Đất nước của ông ấy sẽ giàu có, người dân sẽ chăm chỉ và thịnh vượng. Họ là những người tuyệt vời” - ông Donald Trump nói.
Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ nhấn mạnh, việc phi hạt nhân hóa của Triều Tiên phải diễn ra, mặc dù thừa nhận rằng, để buộc Triều Tiên phá hủy hạt nhân trọn gói (all-in-one) mà không có nhượng bộ là điều khó khăn. “Tôi nghĩ ông Kim Jong-un nghiêm túc. Tôi nghĩ ông ấy muốn điều đó xảy ra” - ông Donald Trump nói. Dường như, Tổng thống Mỹ muốn vẫn tổ chức thượng đỉnh theo đúng dự kiến, giữ vững nguyên tắc là phi hạt nhân hóa Triều Tiên một cách toàn diện, thay vì đặt trọng tâm vào khả năng hội đàm Mỹ-Triều có thể bị hủy bỏ.
Song song với đó, có những dấu hiệu khác cho thấy, cuộc thượng đỉnh Mỹ-Triều vẫn có thể đi đúng hướng. Nhóm phóng viên quốc tế các hãng tin của Mỹ, Trung Quốc, Nga và Anh đã đến Triều Tiên hôm 23.5 để chứng kiến Bình Nhưỡng đánh sập bãi thử hạt nhân Punggye-ri. 8 phóng viên Hàn Quốc được Triều Tiên cho phép đến đưa tin vào phút chót. “Chúng tôi hoan nghênh quyết định của Triều Tiên và hy vọng rằng, đây là điểm khởi đầu cho việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn nhanh chóng, tiến tới cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều” - phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc nói. Còn trong cuộc họp báo tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Moon Jae-in nhấn mạnh rằng, tương lai và số phận của bán đảo Triều Tiên phụ thuộc vào sự thành công của thượng đỉnh. “Tôi sẽ nỗ lực hết sức để ủng hộ. Tôi tin chắc rằng, Tổng thống Donald Trump sẽ đạt được kỳ tích lịch sử trong cuộc thượng đỉnh thành công và chấm dứt chiến tranh Triều Tiên đã kéo dài 65 năm qua” - ông Moon Jae-in nhấn mạnh.