Tuyên bố của Bộ trưởng Mattis đưa ra sau khi Bắc Kinh "phản đối mạnh mẽ" 2 chiến hạm Mỹ đi vào vùng 12 hải lý các đảo ở Hoàng Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam.
"Các bạn sẽ nhận thấy chỉ có một nước dường như tích cực phản đối chiến dịch này hoặc tuyên bố oán hận, nhưng đây là vùng biển quốc tế và rất nhiều quốc gia muốn có tự do hàng hải, vì vậy chúng tôi sẽ tiếp tục hoạt động như vậy" - AFP dẫn lời ông Mattis nói với phóng viên trên đường đi Hawaii.
Hải quân Mỹ định kỳ tiến hành các hoạt động thực thi tự do hàng hải ở Biển Đông, đi vào các đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép thành cơ sở quân sự, như một cách phủ nhận yêu sách lãnh thổ của Bắc Kinh.
"Chúng tôi nỗ lực hết sức để hợp tác với các nước Thái Bình Dương, đó là cách chúng tôi làm trên khắp thế giới. Nhưng chúng tôi cũng sẽ đối đầu với những gì mà chúng tôi tin là không phù hợp với luật pháp quốc tế" - ông Mattis khẳng định.
Cuộc tuần tra tự do hàng hải ngày 27.5 diễn ra hơn 1 tuần sau khi Trung Quốc cho máy bay ném bom diễn tập ở Hoàng Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh, việc Trung Quốc cho máy bay ném bom tiến hành các hoạt động diễn tập cất, hạ cánh trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam vi phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo này. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hành động nêu trên và không được tiến hành quân sự hóa.
Bộ Quốc phòng Mỹ cũng cảnh báo những hành vi này gây mất ổn định trong khu vực. Reuters dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc Christopher Logan cho rằng Trung Quốc đang tiếp tục "quân sự hóa Biển Đông", và các hành động đó "chỉ làm căng thẳng gia tăng và gây bất ổn định trong khu vực".
Tuần trước, Lầu Năm Góc rút lại lời mời Trung Quốc tham gia cuộc tập trận hải quân RIMPAC ở Thái Bình Dương vì các hành vi quân sự hóa Biển Đông của Bắc Kinh.
Nhiều nước trong khu vực bày tỏ lo ngại về các hành động của Trung Quốc, sợ ảnh hưởng đến quyền tự do hàng hải và hàng không.
"Các nhà ngoại giao của chúng tôi đang tích cực tham gia vào vấn đề này. Các mối quan ngại không chỉ đến từ chính phủ Mỹ mà còn cả nhiều nước, quan ngại về tình trạng quân sự hóa Biển Đông" - Bộ trưởng Mattis nhấn mạnh.