Quan hệ phát triển tốt đẹp
Quan hệ Việt Nam và Malaysia tiếp tục phát triển tốt đẹp trên cơ sở đối tác chiến lược được thiết lập từ tháng 8.2015. Hai bên thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc cấp cao, duy trì các cơ chế hợp tác song phương như Ủy ban hỗn hợp về hợp tác Kinh tế, Khoa học và kỹ thuật Việt Nam - Malaysia; Ủy ban Hợp tác Quốc phòng; Ủy ban hỗn hợp Thương mại Việt Nam - Malaysia; Ủy ban Hợp tác Khoa học Công nghệ.
Về hợp tác an ninh - quốc phòng, trên cơ sở Hiệp định về Hợp tác quốc phòng song phương (8.2008) và Ý định thư về Hợp tác quốc phòng (2.2015), quan hệ quốc phòng hai nước thời gian qua được quan tâm thúc đẩy. Hai bên tăng cường trao đổi thông tin liên quan công tác phòng, chống khủng bố, tội phạm mạng, tội phạm xuyên quốc gia.
Về thương mại, năm 2021, Malaysia là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Việt Nam trong ASEAN và thứ 9 trên thế giới. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Malaysia trong ASEAN. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 12,5 tỉ USD năm 2021 (tăng 25,3% so với cùng kỳ 2020). Việt Nam xuất chủ yếu sang Malaysia điện thoại và linh kiện, dầu thô, gạo, cà phê, hải sản; nhập chủ yếu máy vi tính và sản phẩm điện tử, máy móc thiết bị, xăng dầu, hàng điện gia dụng và linh kiện, hoá chất. Hai tháng đầu năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Malaysia đạt gần 2,2 tỉ USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2021.
Về đầu tư, Malaysia là nhà đầu tư lớn thứ hai trong ASEAN tại Việt Nam (sau Singapore), đứng thứ 10/140 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 668 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký 13 tỉ USD. Malaysia đã đầu tư vào 32/63 tỉnh thành của Việt Nam, trong đó đứng đầu là Thành phố Hồ Chí Minh, tiếp theo là Trà Vinh, Hà Nội và các địa phương khác. Việt Nam có 21 dự án đầu tư còn hiệu lực sang Malaysia với tổng vốn đăng ký đạt 853 triệu USD, đứng thứ 9/78 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam.
Về hợp tác giáo dục, hiện đang có khoảng hơn 1.000 lưu học sinh viên Việt Nam du học tại Malaysia. Về hợp tác du lịch và hàng không, hai bên đã ký kết Hiệp định hợp tác du lịch năm 1994. Kể từ khi miễn thị thực cho công dân hai nước mang hộ chiếu phổ thông (tháng 9.2001) và cải thiện kết nối hàng không, lượng du khách Malaysia đến Việt Nam tăng nhanh. Năm 2019, khách Malaysia đi du lịch Việt Nam đạt hơn 605.000 lượt, tăng 12,2% so với năm 2018.
Về hợp tác phòng chống COVID-19, Việt Nam đã triển khai công tác viện trợ y tế cho Malaysia trị giá 50.000 USD (tương ứng 6.500 bộ đồ bảo hộ PPE); tặng Quốc hội Malaysia 20.000 chiếc khẩu trang y tế...
Cơ hội thúc đẩy hợp tác
Sáng 20.3, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia, tập trung trao đổi về phương hướng tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa hai Bộ Ngoại giao để góp phần thúc đẩy hợp tác song phương Việt Nam - Malaysia.
Hai Bộ trưởng nhất trí hợp tác chặt chẽ và phối hợp với các cơ quan liên quan của mỗi nước tiếp tục triển khai hiệu quả Biên bản kỳ họp lần thứ 6 Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật giữa hai nước vào tháng 11.2021 cũng như Chương trình hành động giai đoạn 2021-2025 triển khai quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Malaysia. Hai Bộ trưởng cũng thống nhất về các định hướng lớn nhằm chuẩn bị tốt các hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2023.
Về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, hai Bộ trưởng khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các tổ chức và diễn đàn quốc tế và khu vực như Liên Hợp Quốc, APEC và ASEAN; tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong việc xử lý các vấn đề chiến lược ở khu vực.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hoan nghênh và đánh giá cao ý nghĩa của cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa Bộ trưởng Ngoại giao hai nước; hoan nghênh Bộ trưởng Malaysia đã cùng phối hợp rà soát, chuẩn bị kỹ lưỡng cho chuyến thăm chính thức Việt Nam lần đầu tiên của Thủ tướng Malaysia, qua đó, góp phần thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.
Cũng liên quan đến chuyến thăm của Thủ tướng Malaysia, ông Neermal Shunmugam, Đại biện lâm thời Đại sứ quán Malaysia tại Việt Nam cho biết, chuyến thăm nhằm mục đích tăng cường hơn nữa quan hệ song phương, nâng cao sức mạnh tổng hợp của hai nước trong hợp tác sau đại dịch COVID-19. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để hai bên khám phá những khía cạnh mới của hợp tác song phương; thảo luận về các vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên cùng quan tâm; thúc đẩy hoạt động thương mại, đầu tư giữa hai nước.
Ông Neermal Shunmugam cho biết, điều quan trọng hiện nay đối với cả Việt Nam và Malaysia là tăng tốc và mở rộng hợp tác kinh tế. Malaysia quan tâm đến việc thúc đẩy hệ sinh thái kinh tế kỹ thuật số với Việt Nam, tăng cường các hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất thông minh, năng lượng tái tạo, công nghệ tài chính và an ninh mạng. Do đó, chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Malaysia chắc chắn sẽ thúc đẩy, nâng tầm quan hệ và hoạt động song phương trong thời kỳ hậu COVID-19 vì lợi ích chung của nhân dân hai nước.