Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) nên bắt đầu sử dụng đồng tiền của chính mình trong thương mại, thay vì euro và USD, vốn thống trị thương mại giữa các quốc gia thành viên và Trung Quốc.
Đó là sự đồng thuận đã được nhất trí tại một diễn đàn trực tuyến hôm 27.10 về việc 5 thành viên EAEU tham gia sáng kiến "Một vành đai, Một con đường" của Trung Quốc.
Được thành lập vào năm 2010, EAEU bao gồm Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Nga, và trong những năm gần đây đã tích cực tìm kiếm mối quan hệ chặt chẽ hơn với Châu Á, đặc biệt là Trung Quốc.
"Để tránh những rủi ro ngày càng tăng, chúng ta phải chuyển sang tiền tệ quốc gia" - RT dẫn lời Bộ trưởng Hội nhập và Kinh tế vĩ mô của Ủy ban Kinh tế Á-Âu, Sergey Glazyev, cho biết. “Công việc này đang được tiến hành và chúng tôi liên tục tăng tỉ trọng thanh toán bằng tiền tệ quốc gia, cả trong EAEU và nước ngoài, mặc dù nó vẫn còn khiêm tốn. Ví dụ, chỉ một nửa các khoản thanh toán trong EAEU được thực hiện bằng tiền tệ quốc gia, và với Trung Quốc, tỉ lệ thanh toán bằng đồng rúp và nhân dân tệ thậm chí còn ít hơn, chỉ 15%”.
Theo ông Glazyev, việc rời bỏ hai loại tiền tệ được giao dịch nhiều nhất trên thế giới không phải là để "tách biệt về mặt chính trị", mà thay vào đó là bảo vệ nền kinh tế của các quốc gia thành viên EAEU khỏi tình trạng mà họ không kiểm soát được.
Trong quý đầu tiên của năm 2020, thương mại giữa Nga và Trung Quốc bằng USD lần đầu tiên giảm dưới 50% xuống 46%, giảm đáng kể từ 75% vào năm 2018. Năm 2015, tỉ trọng của đồng tiền Mỹ trong các giao dịch song phương giữa Mátxcơva và Bắc Kinh thậm chí còn cao hơn - ở mức 90%. Tuy nhiên, bất chấp sự dịch chuyển khỏi đồng USD, ngoại tệ vẫn chi phối thương mại giữa hai siêu cường Á-Âu.
Vai trò giảm sút của đồng USD trong thương mại quốc tế chủ yếu có thể là do cuộc chiến thương mại đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc. Việc Bắc Kinh quay lưng lại với Washington cũng trùng hợp với chính sách phi đôla hóa của Điện Kremlin, bắt đầu từ năm 2014 do các quốc gia phương Tây áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga vì sáp nhập Crimea.
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến, ông Viktor Dostov, chủ tịch Hiệp hội tiền điện tử Nga, giải thích rằng việc sử dụng đồng USD làm phát sinh thêm chi phí đối với các thành viên EAEU.
“Bây giờ, nếu tôi muốn chuyển tiền từ Nga sang Kazakhstan, thanh toán được thực hiện bằng đồng USD. Đầu tiên, ngân hàng hoặc hệ thống thanh toán chuyển rúp của tôi sang USD, và sau đó chuyển chúng từ USD sang đồng tenge. Như vậy mất 2 lần chuyển khiến chi phí gia tăng" - ông Dostov nói.
Vào tháng 8, nhà phân tích người Nga Alexey Maslov nói với tờ Nikkei Asian Review của Nhật Bản rằng, việc Mátxcơva và Bắc Kinh từ bỏ đồng USD có thể dẫn đến việc hình thành một “liên minh tài chính” giữa hai quốc gia. Với hai quốc gia EAEU khác - Kyrgyzstan và Kazakhstan - có đường biên giới trên bộ với Trung Quốc, yêu cầu của khối kinh tế đối với các đồng tiền quốc gia trong thương mại xuyên biên giới thậm chí còn mạnh mẽ hơn.