Nghiên cứu mới về tiểu hành tinh 16 Psyche do Đại học Arizona, Mỹ, dẫn dắt nhận thấy tiểu hành tinh này có thể không phải kim loại hoặc đặc như các nhà khoa học từng nghĩ. Phát hiện này gợi ra khả năng tiểu hành tinh này có nguồn gốc khác hẳn so với nhận định ban đầu.
Giới khoa học quan tâm đến 16 Psyche vì nếu nguồn gốc giả định của tiểu hành tinh này là đúng sẽ tạo cơ hội cho nghiên cứu cận cảnh lõi hành tinh lộ thiên. NASA dự kiến khởi động sứ mệnh Psyche năm 2022 và đến tiểu hành tinh vào năm 2026.
David Cantillo, sinh viên Đại học Arizona, tác giả chính của bài báo xuất bản trên Tạp chí Khoa học Hành tinh, đề xuất, tiểu hành tinh 16 Psyche có 82,5% kim loại, 7% pyroxen thiếu sắt và 10,5% carbonaceous chondrite. Tiểu hành tinh này có khả năng được tạo ra do tác động từ các tiểu hành tinh khác.
Cantillo và nhóm nghiên cứu ước tính, mật độ khối của 16 Psyche, còn được gọi là độ rỗng, là khoảng 35%.
Các phân tích trước đây về thành phần của 16 Psyche khiến các nhà nghiên cứu ước tính tiểu hành tinh này có thể chứa tới 95% kim loại và đặc hơn nhiều.
Thay vì là một lõi lộ ra nguyên vẹn của một hành tinh sơ khai, tiểu hành tinh 16 Psyche thực sự có thể gần với một tập hợp các mảnh thiên thể, tương tự như tiểu hành tinh Bennu. Đại học Arizona cũng đang dẫn đầu nhóm sứ mệnh khoa học cho sứ mệnh OSIRIS-REx của NASA có nhiệm vụ lấy một mẫu từ bề mặt của tiểu hành tinh Bennu và đang quay trở lại Trái đất.
Tiểu hành tinh 16 Psyche có kích thước bằng bang Massachusetts, Mỹ. Các nhà khoa học ước tính 16 Psyche chứa khoảng 1% vật chất của vành đai tiểu hành tinh. Được một nhà thiên văn học Italia phát hiện lần đầu tiên năm 1852, 16 Psyche là tiểu hành tinh thứ 16 được phát hiện.
“Có hàm lượng kim loại thấp hơn từng nhận định có nghĩa là tiểu hành tinh này có thể đã tiếp xúc với các vụ va chạm của những tiểu hành tinh carbonaceous chondrite phổ biến hơn, làm lắng đọng lớp bề mặt mà chúng ta đang quan sát" - ông Cantillo nói. Quan sát tương tự cũng được tàu vũ trụ Dawn của NASA thực hiện với tiểu hành tinh Vesta.
Tiểu hành tinh 16 Psyche được ước tính trị giá 10 tỉ tỉ USD (10.000 quadrilllion USD tức 10.000 USD kèm 15 số 0 khác) nhưng phát hiện mới trong nghiên cứu có thể khiến tiểu hành tinh giàu sắt này giảm giá trị một chút.
Tiểu hành tinh Bennu chứa rất nhiều vật liệu carbonaceous chondrite và có độ xốp trên 50%, đây là một đặc điểm điển hình của tiểu hành tinh là tập hợp các mảnh thiên thể.
Độ xốp cao như vậy thường xảy ra với các vật thể tương đối nhỏ và khối lượng thấp như Bennu - chỉ lớn bằng Tòa nhà Empire State - vì trường hấp dẫn yếu ngăn không cho đá của tiểu hành tinh dồn vào nhau quá chặt. Nhưng với thiên thể có kích thước như 16 Psyche lại xốp như vậy là điều không thể ngờ tới.
“Cơ hội để nghiên cứu lõi lộ ra của một hành tinh là cực kỳ hiếm, đó là lý do tại sao họ gửi sứ mệnh tàu vũ trụ đến đó, nhưng công trình của chúng tôi cho thấy rằng 16 Psyche thú vị hơn nhiều so với dự kiến" - Cantillo nói.
Các nhà nghiên cứu cũng tin rằng vật chất carbonaceous trên bề mặt tiểu hành tinh 16 Psyche rất giàu nước. Do đó, các nhà khoa học sẽ làm việc để hợp nhất dữ liệu từ kính viễn vọng trên mặt đất và các sứ mệnh tàu vũ trụ đến các tiểu hành tinh khác để xác định lượng nước hiện tại.