Nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Xã hội học Châu Âu vào tháng 1.2023 chỉ ra, trí thông minh nói chung cao hơn có tương quan với mức lương cao hơn - nhưng chỉ đến ngưỡng khoảng 600.000 krona Thụy Điển (56.965 USD)/năm.

Marc Keuschnigg - Phó Giáo sư cao cấp về xã hội học phân tích tại Đại học Linkoping Thụy Điển - là người dẫn dắt nghiên cứu.

Theo bản tin của AFP ngày 17.2, nghiên cứu trên chỉ ra, trên mốc đó, sự chênh lệch sẽ không nhiều. Những người có thu nhập cao trong top 1% có điểm kém hơn một chút so với những người có thu nhập ở bậc kế tiếp họ. 

“Chúng tôi không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy những người có công việc hàng đầu với mức lương đặc biệt cao là xứng đáng hơn những người chỉ kiếm được một nửa mức lương đó" - các tác giả của nghiên cứu kết luận. 

Các nhà nghiên cứu cho biết thêm: “Những thành công tột độ trong sự nghiệp có nhiều khả năng được thúc đẩy bởi nguồn lực gia đình hoặc may mắn hơn là bởi năng lực".

Nghiên cứu đã phân tích khả năng nhận thức của 59.387 nam giới gốc Thụy Điển ở độ tuổi 18 hoặc 19 và thu nhập của họ trong giai đoạn 11 năm, ở độ tuổi từ 35 đến 45. 

Nghiên cứu dựa trên bài kiểm tra trí thông minh tiêu chuẩn mà những người đàn ông này làm khi tham gia nghĩa vụ quân sự bắt buộc, bao gồm các bài kiểm tra hiểu lời nói, nhận thức kỹ thuật, năng lực không gian và logic.

Phụ nữ và người nhập cư ở Thụy Điển không được đưa vào nghiên cứu vì nghĩa vụ quân sự không bắt buộc với những nhóm này trong khoảng thời gian từ 1971 đến 1977 và từ 1980 đến 1999, khi dữ liệu được ghi lại.

Nghiên cứu không tính đến các khả năng phi nhận thức - như mức động lực hoặc kỹ năng xã hội vượt trội - có thể giúp người lao động giành được công việc có lương cao. 

Các tác giả của nghiên cứu cũng thừa nhận những hạn chế khác trong công việc: Ví dụ, những người thông minh nhất không phải lúc nào cũng chọn công việc được trả lương cao nhất mà chọn một vị trí thú vị và đáng làm hơn.

Điển hình là các viện nghiên cứu “không phải là lĩnh vực chuyên môn được trả lương cao nhất cũng không phải là lĩnh vực danh giá nhất”.

Dù vậy, giáo sư Keuschnigg coi việc thiếu tương quan giữa trí thông minh và tiền lương ở mức cao là dấu hiệu cảnh báo về bất bình đẳng thu nhập ngày càng tăng giữa những người giàu có nhất và phần còn lại của xã hội. 

Ông cho rằng, Thụy Điển có khoảng cách thu nhập tương đối hẹp và “có thể suy đoán rằng chúng ta có khả năng thấy rõ hơn điều này ở những nơi như Singapore hoặc Mỹ”.

“Các quyết định mà những người có thu nhập cao nhất đưa ra tác động tới rất nhiều người. Vì vậy, xã hội có thể muốn có những người phù hợp ở những vị trí hàng đầu này" - ông nói.