Nếu suôn sẻ, cuộc gặp giữa Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono và người đồng cấp Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo sẽ diễn ra trước khi hết hạn hiệp định chia sẻ thông tin tình báo giữa Tokyo và Seoul vào ngày 22.11.
Ông Taro Kono dự kiến đề nghị Hàn Quốc rút lại quyết định không gia hạn Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung (GSOMIA) trong cuộc gặp này, theo nguồn tin từ Bộ Quốc phòng ở Tokyo.
Japan Times cho hay, nếu cuộc gặp bên lề Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) được thực hiện, đây sẽ là lần gặp mặt đầu tiên của bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản - Hàn Quốc kể từ tháng 10.2018.
Theo lịch trình, ông Taro Kono sẽ thăm Thái Lan từ 16-18.11. Cựu ngoại trưởng Nhật Bản đã nhiều lần đề nghị Hàn Quốc xem xét lại quyết định ngừng hiệp định chia sẻ thông tin, lập luận rằng động thái này có thể gửi “tín hiệu sai lệch” tới các quốc gia khác trong khu vực.
Nhật Bản quan ngại về khả năng hợp tác an ninh 3 bên với Mỹ có thể bị suy yếu đi sau khi GSOMIA hết hạn, nhất là trong bối cảnh các vụ phóng tên lửa đạn đạo mới đây của Triều Tiên.
Nguồn tin cho biết, cuộc gặp giữa bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ dự kiến diễn ra ở Thái Lan trước hoặc sau ADMM+. Trong chương trình nghị sự của cuộc gặp này, thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo giữa hai nước là một trong những nội dung chính.
Mỹ cũng gia tăng sức ép với Hàn Quốc về duy trì GSOMIA. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper có kế hoạch đến Hàn Quốc hôm 15.11 trước khi lên đường đến Thái Lan, Philippines và Việt Nam.
Seoul duy trì lập trường rằng quyết định ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Tokyo có thể bị hủy nếu Tokyo hủy quyết định thắt chặt kiểm soát xuất khẩu một số nguyên liệu mà ngành công nghiệp sản xuất bán dẫn và bảng hiển thị của Hàn Quốc cần.
Hôm 11.11, khi được hỏi về lập trường này của Seoul, phát ngôn viên chính phủ Nhật Bản Yoshihide Suga cho hay, đó là điều “không thể chấp nhận” bởi vấn đề kiểm soát xuất khẩu và chia sẻ thông tin tình báo không liên quan với nhau.
Cũng trong ngày 11.11, Hankyoreh dẫn lời Giám đốc Văn phòng An ninh Quốc gia Nhà Xanh về GSOMIA, ông Chung Eui-yong cho biết: “GSOMIA là vấn đề để Hàn Quốc và Nhật Bản giải quyết, là vấn đề hoàn toàn không liên quan đến liên minh Hàn Quốc-Mỹ. Nếu quan hệ Hàn Quốc - Nhật Bản được bình thường hóa, chính phủ Hàn Quốc sẵn sàng xem xét gia hạn GSOMIA”.
Ông nhắc lại lập trường của chính phủ Hàn Quốc về vấn đề này và cho biết: “Xét từ việc Nhật Bản tuyên bố áp đặt kiểm soát xuất khẩu (với Hàn Quốc) bởi mất niềm tin vào hợp tác an ninh, tôi nghĩ công chúng Hàn Quốc sẽ hiểu rằng chúng tôi không thể gia hạn GSOMIA trong những trường hợp này”.