Reuters dẫn một nguồn tin quan chức Mỹ cho biết, Tổng thống Joe Biden đã quyết định sẽ rút 2.500 binh sĩ Mỹ còn lại ra khỏi Afghanistan trước thời điểm 11.9.2021 - tròn 20 năm kể từ cuộc tấn công của al Qaeda gây ra cuộc chiến tranh dài nhất của Mỹ.
Việc tiết lộ kế hoạch của ông Biden diễn ra cùng ngày, cộng đồng tình báo Mỹ đưa ra triển vọng ảm đạm về Afghanistan, dự báo khả năng "thấp" về một thỏa thuận hòa bình đạt được trong năm nay, đồng thời cảnh báo rằng, chính phủ của họ sẽ phải vật lộn để kìm hãm cuộc nổi dậy của Taliban nếu lực lượng liên quân do Mỹ dẫn đầu rút đi.
Quyết định của Tổng thống Joe Biden cũng sẽ bỏ lỡ thời hạn rút quân ngày 1.5 mà người tiền nhiệm Donald Trump đã cam kết với Taliban. Lực lượng nổi dậy đe dọa sẽ tiếp tục các cuộc chiến chống lại quân đội nước ngoài nếu thời hạn đó bị chậm trễ. Tuy nhiên, việc ông Biden ấn định ngày rút quân trong khoảng thời gian không quá xa ngày cam kết có khả năng làm giảm bớt lo ngại của Taliban.
Theo thông tin từ Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ sẽ chính thức công khai quyết định vào ngày 14.4. Một quan chức cấp cao của chính quyền ông Biden cho hay, việc rút quân sẽ bắt đầu trước ngày 1.5 và có thể đảm bảo hoàn thành trước ngày 11.9. Đáng chú ý, hoạt động này sẽ không phải tuân theo các điều kiện khác, bao gồm cả an ninh hoặc nhân quyền.
"Tổng thống đã đánh giá rằng, cách tiếp cận dựa trên một số điều kiện trong suốt hai thập kỷ qua, là một công thức để ở lại Afghanistan mãi mãi" - quan chức giấu tên cho hay trong một cuộc họp báo với các phóng viên.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin dự kiến sẽ thảo luận về quyết định này với các đồng minh NATO tại Brussels vào 14.4, theo các nguồn tin.
Quyết định của Tổng thống Biden cho thấy, ông đã kết luận rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ sẽ không còn mang tính quyết định trong việc đạt được hòa bình lâu dài ở Afghanistan. Đây chính là giả định cốt lõi của Lầu Năm Góc nhằm củng cố cho việc triển khai quân đội Mỹ ở Afghanistan từ nhiều năm trước.
“Không có giải pháp quân sự nào cho các vấn đề đang diễn ra ở Afghanistan, và chúng tôi sẽ tập trung nỗ lực vào việc hỗ trợ tiến trình hòa bình đang diễn ra” - quan chức chính quyền cấp cao Mỹ nói.
Báo cáo tình báo được gửi tới Quốc hội Mỹ nêu rõ: "Kabul tiếp tục đối mặt với những thất bại trên chiến trường, còn Taliban tự tin có thể đạt được chiến thắng quân sự".
Vẫn chưa rõ động thái của ông Biden sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc gặp thượng đỉnh về Afghanistan tại Istanbul, sẽ kéo dài 10 ngày bắt đầu từ ngày 24.4 theo kế hoạch, dự kiến sẽ có sự tham gia của Liên Hợp Quốc và Qatar.
Taliban tuyên bố sẽ không tham gia bất kỳ hội nghị thượng đỉnh nào để đưa ra quyết định về Afghanistan cho đến khi tất cả lực lượng nước ngoài chấm dứt hoàn toàn sự hiện diện ở nước này.
Sau cuộc tấn công ngày 11.9.2001 của al Qaeda - khi những kẻ không tặc lao máy bay vào Trung tâm Thương mại Thế giới ở Thành phố New York và Lầu Năm Góc bên ngoài Washington, khiến gần 3.000 người thiệt mạng - Mỹ đã quyết định can thiệp quân sự ở Afghanistan. Tuy nhiên, chính quyền ông Biden cho biết, al Qaeda không gây ra mối đe dọa nào đối với nước Mỹ vào thời điểm này.
Hiện chỉ còn khoảng 2.500 lính Mỹ đóng quân ở Afghanistan - giảm so với mức cao nhất là hơn 100.000 quân vào năm 2011. Khoảng 2.400 lính Mỹ đã thiệt mạng trong các cuộc xung đột Afghanistan và hàng nghìn người khác bị thương.
Các quan chức ở Afghanistan cũng đang chuẩn bị cho việc rút quân của quân đội Mỹ.