MỚI NHẤT
CƠ QUAN CỦA TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
Hình minh họa một ngôi sao trẻ và đĩa tiền hành tinh bao quanh. Ảnh: NASA

Phát hiện điểm nóng ở ngôi sao trẻ giúp giải mã bí ẩn Mặt trời thuở sơ khai

Bảo Châu LDO | 07/09/2021 09:02
Dựa trên các va chạm bề mặt của một ngôi sao trẻ, các nhà thiên văn học có thể làm sáng tỏ nhiều điều về Mặt trời thưở sơ khai.

Space.com dẫn lời nhà vật lý thiên văn Catherine Espaillat của Đại học Boston, Mỹ, cho biết, các ngôi sao trẻ mới hình thành được bao quanh bởi một đĩa khí và bụi mà từ đó các hành tinh, tiểu hành tinh, sao chổi và Mặt trăng được sinh ra. Đĩa khí và bụi này còn được gọi là đĩa tiền hành tinh. Các từ trường phát ra từ ngôi sao trẻ giúp nó kết nối với đĩa tiền hành tinh và tương tác với các vật chất có trong đĩa.

Trong một nghiên cứu mới được công bố gần đây trên tạp chí Nature, Espaillat và các đồng nghiệp đã tìm ra được vị trí mà từ trường của ngôi sao khiến cho vật chất trong đĩa tiền hành tinh va chạm với bề mặt của nó. Bà giải thích: “Các vị trí này được đánh dấu bởi các ''điểm nóng'', vì các vật chất có nhiệt độ rất cao khi nó đập vào bề mặt của ngôi sao''.

Các nhà khoa học tập trung nghiên cứu vào ngôi sao trẻ GM Aurigae, một ngôi sao có khối lượng tương đương với Mặt trời và nằm cách chúng ta khoảng 420 năm ánh sáng, trong chòm sao Auriga. GM Aurigae chỉ khoảng 2 triệu năm tuổi. Để so sánh, Mặt trời của chúng ta đã khoảng 4,6 tỉ năm tuổi.

Trước đây, các nhà khoa học không có một bức tranh rõ ràng về cấu trúc và động lực của những điểm nóng này. Nhưng trong nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích GM Aurigae bằng nhiều đài quan sát - gồm kính viễn vọng không gian Hubble, Swift và TESS, cũng như hệ thống kính viễn vọng nghiên cứu khẩu độ vừa và nhỏ ở Chile, kính viễn vọng Lowell ở Arizona và mạng lưới toàn cầu đài quan sát Las Cumbres.

Nhà vật lý thiên văn Espaillat cho biết: “Đây là lần đầu tiên một nghiên cứu về ngôi sao trẻ phối hợp phạm vi sâu rộng như vậy''.

Các nhà khoa học nhận thấy ánh sáng nhìn thấy được phát ra từ ngôi sao GM Aurigae đạt độ sáng cực đại khoảng một ngày theo sau tia cực tím. Họ cho rằng điều này xảy ra bởi vì nguồn ánh sáng này ​​và tia cực tím liên tục di chuyển vào và ra khỏi tầm nhìn trong quá trình ngôi sao quay quanh trục.

Mô hình máy tính về các dòng từ trường kết nối ngôi sao trẻ với đĩa tiền hành tinh. Ảnh: Boston University

Khi kết hợp với các mô hình máy tính về vật chất bồi tụ lên ngôi sao, những phát hiện này cho thấy điểm nóng có mật độ khác nhau trên bề mặt ngôi sao. Các khu vực của điểm nóng có mật độ khác nhau cũng có nhiệt độ khác nhau, do đó phát ra các bước sóng ánh sáng khác nhau.

Bà Espaillat nhận định: “Lần đầu tiên chúng tôi lập bản đồ cấu trúc tại điểm nóng này bằng cách sử dụng các quan sát và xác thực các giả thuyết tiên đoán trước đây".

Kết quả này cho biết thêm về Mặt trời của chúng ta trông như thế nào ở thưở sơ khai mới hình thành. Hiện giờ Mặt trời có những vết đen, những vùng tối nơi nhiệt độ trên bề mặt thấp hơn. Và khi Mặt trời của chúng ta mới hình thành, nó cũng có những điểm nóng, theo nhà vật lý thiên văn Espaillat.

Các nhà khoa học tiết lộ, các nghiên cứu trong tương lai sẽ phân tích ngôi sao trẻ GM Aurigae và các ngôi sao khác để hiểu rõ hơn về những điểm nóng này.

Tin mới nhất

Gợi ý dành cho bạn