Bộ Ngoại giao Philippines (DFA) bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc về báo cáo vụ việc tàu cá Việt Nam bị đâm chìm ở Biển Đông vào ngày 3.4.2020” trong thông cáo ngày 8.4.
"Kinh nghiệm tương tự của chúng tôi đã cho thấy niềm tin vào tình bạn đã bị mất như thế nào qua vụ việc như vậy; và lòng tin đã được tạo ra nhiều thế nào bởi hành động nhân văn của Việt Nam trực tiếp cứu sống ngư dân Philippines của chúng tôi.
Chúng tôi đã không ngừng và sẽ không ngừng cảm ơn Việt Nam. Với suy nghĩ đó, chúng tôi đưa ra tuyên bố này để thể hiện tình đoàn kết" - tuyên bố của Bộ Ngoại giao Philippines nêu rõ.
Bộ Ngoại giao Philippines khẳng định, Philippines coi trọng việc duy trì hoà bình và ổn định ở Biển Đông, đồng thời lưu ý rằng những vụ việc như vậy "làm suy yếu tiềm năng xây dựng mối quan hệ khu vực thực sự sâu sắc và đáng tin cậy giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc".
"Với đà tiến tích cực của các cuộc thảo luận về một Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), điều quan trọng là phải tránh những vụ việc như vậy và sự khác biệt được giải quyết theo cách tăng cường đối thoại và tin tưởng lẫn nhau" - Bộ Ngoại giao Philippines nêu rõ.
Trước đó, trong thông cáo báo chí ngày 6.4, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus nêu rõ: “Chúng tôi quan ngại sâu sắc trước thông tin về việc Trung Quốc đâm chìm một tàu đánh cá của Việt Nam ở khu vực gần quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông. Đây là vụ việc mới nhất trong một loạt hành động của Trung Quốc nhằm khẳng định những tuyên bố hàng hải trái pháp luật và gây thiệt hại cho các nước láng giềng Đông Nam Á ở Biển Đông”.
Theo bà Morgan Ortagus, kể từ khi bùng phát đại dịch toàn cầu COVID-19, Bắc Kinh cũng đồng thời công bố “các trạm nghiên cứu” mới trên những căn cứ quân sự mà nước này xây dựng ở Đá Chữ Thập và Đá Xubi (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) và cho hạ cánh máy bay quân sự đặc chủng xuống Đá Chữ Thập. Thêm vào đó, Trung Quốc cũng tiếp tục triển khai lực lượng dân quân trên biển xung quanh quần đảo Trường Sa.
Thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định, cái gọi là “đường chín đoạn” của Trung Quốc đã bị tòa trọng tài Liên Hợp Quốc coi là tuyên bố chủ quyền bất hợp pháp vào tháng 7.2016, chiểu theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982. Chính phủ Mỹ có chung quan điểm này.
"Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc tập trung vào việc ủng hộ các nỗ lực quốc tế nhằm đối phó với đại dịch toàn cầu, đồng thời chấm dứt ngay việc lợi dụng sự mất tập trung hoặc dễ tổn thương của các quốc gia khác để mở rộng các yêu sách phi pháp ở Biển Đông” - thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh.