Khoảng 70 triệu năm trước, một con khủng long giống đà điểu nhỏ đã luồn lách bên trong quả trứng của nó và đặt mình vào vị trí tốt nhất để nở. Nhưng khoảnh khắc đó không bao giờ đến, phôi thai - được gọi là Baby Yingliang - đã chết và nằm trong trứng hàng chục triệu năm, cho đến khi được các nhà nghiên cứu khai quật ở Trung Quốc.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra nhiều trứng và tổ khủng long cổ đại trong thế kỷ qua và Baby Yingliang là một trong số đó. Darla Zelenitsky - một trợ lý giáo sư về cổ sinh vật học tại Đại học Calgary ở Alberta, Canada - cho hay: "Bộ xương này không chỉ hoàn chỉnh từ đầu mõm đến cuối đuôi, nó còn đang cuộn tròn trong tư thế sắp nở trong trứng như thể con vật mới chết hôm qua".
Tư thế cuộn tròn này là điều mà các nhà nghiên cứu quan tâm. Phôi chim sống được biết đến là thường di chuyển đến vị trí tốt nhất để sẵn sàng nở. Nhưng cho đến tận bây giờ, hành vi này chưa bao giờ được ghi nhận ở loài khủng long.
Đồng trưởng nhóm nghiên cứu Fion Waisum Ma từ Đại học Birmingham ở Vương quốc Anh nói với Live Science: "Việc phát hiện ra phôi thai này gợi ý rằng một số hành vi trước khi nở như cuộn tròn vào trị trí tốt - trước đây được coi là chỉ có ở loài chim - có thể bắt nguồn từ loài khủng long cách đây hàng chục hoặc hàng trăm triệu năm".
Quả trứng của Baby Yingliang được khai quật ở thị trấn Cám Châu, tỉnh Giang Tây, phía đông nam Trung Quốc, vào năm 2000. Nó sau đó được Tập đoàn Yingliang mua lại và cất vào kho. Mãi cho đến năm 2015, quả trứng mới được phát hiện lại trong quá trình xây dựng Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Đá Yingliang và được mang đi phân tích.
Ma cho biết: "Nó là một trong những phôi khủng long được bảo quản tốt nhất từng được báo cáo trong khoa học".
"Phôi của oviraptorid - loài khủng long hai chân, không răng, giống chim, có lông - dài gần 27cm, nhưng nó cuộn tròn để vừa với quả trứng hình bầu dục dài 17cm. Bộ xương đã được thu gọn lại, với đầu nằm trên bụng của con khủng long và hai chân ở mỗi bên đầu. Nó dường như là một phôi giai đoạn cuối, tương đương với phôi gà 17 ngày tuổi (nở vào ngày thứ 21)", Ma thông tin.
Vị trí độc đáo của Baby Yingliang gợi ý một chiến lược trước khi nở tương tự như chiến lược của gà và các loài chim hiện đại khác.
Zelenitsky cho hay: "Trước khi có nghiên cứu này, chúng tôi thực sự không biết vị trí của khủng long trong trứng của chúng như thế nào vì phôi hóa thạch trước đó quá rời rạc. Bây giờ, chúng ta có thể thấy rằng khủng long oviraptorid có tư thế giống như chim khi nằm bên trong trứng".
Về bản chất, các loài chim thừa hưởng những hành vi trước khi nở này từ tổ tiên khủng long của chúng. Nghiên cứu này củng cố sự hiểu biết của chúng ta về mối quan hệ tiến hóa chặt chẽ giữ khủng long và chim.
Nghiên cứu được công bố ngày 21.12 trên tạp chí iScience.