Áo - quốc gia Trung Âu - từng là trung tâm vận chuyển năng lượng Nga trong hơn nửa thế kỷ, với các kho chứa khí đốt và đường ống dẫn khí được thiết kế để chuyển tiếp năng lượng tới Hungary, Đức, Italy và Slovenia.
Tập đoàn năng lượng nhà nước Áo OMV AG có hợp đồng dài hạn với Gazprom của Nga, buộc công ty này phải mua khí đốt Nga.
Theo Bloomberg, nguồn cung khí đốt của Áo đang được giám sát chặt chẽ bởi nước này tuyên bố muốn đa dạng hóa nguồn cung, giảm phụ thuộc vào Nga. Tuy nhiên, dữ liệu thương mại cho thấy, dòng khí đốt ổn định từ Nga qua Ukraina đang đáp ứng hơn một nửa nhu cầu của nền kinh tế Áo.
Các kho dự trữ khí đốt quá tải và các chuyến hàng không bị ngăn cản là những dấu hiệu cho thấy thị trường đang thoải mái hơn sau khi xung đột Nga - Ukraina nổ ra tháng 2.2022, Walter Boltz - cựu quan chức quản lý người Áo, hiện là cố vấn năng lượng cấp cao cho Baker & Mckenzie LLP - cho hay.
"Áo sẽ có thể tồn tại ngay cả khi dòng khí đốt qua Ukraina bị gián đoạn đột ngột trong năm nay", ông nhận định.
Tuy nhiên, ông Boltz ngày càng lo ngại về việc Áo không thể thoát khỏi những ràng buộc với Gazprom. Ông nhận thấy những nguy cơ đáng kể khi thỏa thuận vận chuyển khí đốt của Ukraina với Nga sẽ hết hạn vào năm sau.
Hợp đồng của Áo với Gazprom sẽ kéo dài tới 2040. Bất chấp xung đột, Gazprom tiếp tục cung cấp khí đốt cho trung tâm khí đốt Baumgarten của OMV thông qua các đường ống dẫn khí chạy khắp Ukraina.
Thỏa thuận trung chuyển khí đốt Nga giữa Nga và Ukraina sẽ kết thúc vào tháng 12.2024. Chính quyền Kiev đã tuyên bố sẽ không đàm phán thỏa thuận mới với Nga.
Dù Ukraina vẫn phát tín hiệu về việc mở cửa cho các doanh nghiệp châu Âu về việc thu xếp quyền tiếp cận khí đốt trên cơ sở cá nhân nhưng vẫn có những mối đe dọa dai dẳng liên quan tới khả năng giao tranh dẫn tới đường ống dẫn khí đốt hoặc trạm nén khí bị hư hại dẫn tới việc giao khí đốt không được đảm bảo.
Gas Connect Austria GmbH - công ty sở hữu và vận hành mạng lưới đường ống dẫn khí nội địa đông - tây, cho biết đã bắt đầu tăng công suất sang Đức. Hệ thống đường ống dẫn khí WAG LOOP 1 có thể cung cấp 27 terawatt giờ khí đốt - tương đương khoảng 1/3 nhu cầu hàng năm - nhưng phải đến năm 2027 mới sẵn sàng hoạt động.
Nhà điều hành vẫn chưa nộp đơn xin giấy phép môi trường cần thiết để mở rộng đường ống dài 40 km. Các nhà quản lý đã phê duyệt đề xuất vào đầu năm nay, buộc Gas Connect Austria phải hoàn thành dự án trị giá 200 triệu euro (217 triệu USD).
Người phát ngôn của Gas Connect Austria cho biết, có nhiều yếu tố cản trở việc đẩy nhanh dự án, trong đó có đàm phán về thuế, các hạn chế pháp lý của Áo, việc không có cam kết tài chính cũng như đơn hàng dài hạn.
Bộ Khí hậu và Năng lượng Áo báo động về tiến độ chậm chạp của dự án bởi vì việc mở rộng có ý nghĩa quan trọng hàng đầu trong việc đảm bảo dòng khí đốt cho đất nước.
Ông Boltz và Gas Connect Austria đều cho biết, Áo có đủ khí đốt để đáp ứng nhu cầu trong nước trong năm 2025 cho dù không có nguồn cung từ Nga. Tuy nhiên, việc ổn định giá khí đốt về lâu dài chỉ có thể đạt được thông qua các đường ống dẫn khí mới.
"Rủi ro trong năm 2025 và 2026 là không tới mức không có khí đốt nhưng giá có thể lại khá cao. Chúng tôi cần tránh một cuộc khủng hoảng giá khác" - ông Boltz lưu ý.