Theo cuộc điều tra của một nhóm nhà báo quốc tế, các sàn giao dịch tiền điện tử ở Estonia và Lithuania, đã giúp người Nga lách các lệnh trừng phạt của phương Tây và là công cụ rửa tài sản trị giá hơn 1 tỉ Euro (1,05 tỉ USD).
Bài báo được công bố hôm 4.10 trên trang web của hãng tin VSquare và cuộc điều tra được thực hiện bởi nhóm VSquare với sự cộng tác của các nhà báo từ các hãng tin Delfi, Siena, Fronstory, Paper Trail Media, Der Spiegel, ZDF và Der Standard.
Theo điều tra, do hệ thống cấp phép tiền điện tử tự do được vận hành vào năm 2017, Estonia đã trở thành trung tâm toàn cầu cho các công ty tiền điện tử trong 6 năm qua.
Tính đến giữa năm 2021, gần 55% nhà cung cấp dịch vụ tiền ảo trên toàn cầu đã đăng ký tại quốc gia này (khoảng 1.600 công ty), đổ xô đến đó để giành danh hiệu công ty uy tín được EU cấp phép.
Tuy nhiên, một nghiên cứu về khoảng 300 công ty tiền điện tử đã đăng ký ở Estonia được cho là đã tiết lộ nhiều điểm bất thường.
Bài báo cho hay: “Khi xem xét hàng trăm công ty được cấp phép, chúng tôi phát hiện ra các mối quan hệ tình báo, các hoạt động rửa tiền quy mô lớn, hàng chục trường hợp gian lận quốc tế và sự thiếu minh bạch nghiêm trọng: Thuê người, hồ sơ giả và chủ sở hữu lừa đảo của các công ty”.
Bài báo cho biết thêm, bằng cách sử dụng uy tín được trao cho các công ty theo giấy phép đã đăng ký tại EU, họ có thể rửa tiền hoặc lừa gạt tài sản tiền điện tử trị giá hơn 1 tỉ USD của nạn nhân.
Thuật ngữ "được cấp phép ở EU" đã trở thành điểm thu hút những kẻ lừa đảo quốc tế, những kẻ đã sử dụng quyền tài phán để tạo niềm tin vào các hoạt động bất hợp pháp của chúng - bài báo viết.
Phóng viên điều tra cũng được cho là đã phát hiện trường hợp trốn tránh lệnh trừng phạt Nga. Sau khi bắt đầu cuộc xung đột Ukraina vào năm ngoái, Nga bị phương Tây tước bỏ nhiều công cụ tài chính quốc tế. Đáng chú ý nhất là các ngân hàng Nga đã bị ngắt kết nối khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, khiến Nga gần như mất khả năng chuyển tiền quốc tế.
Tiền điện tử cung cấp một giải pháp thay thế cho các giao dịch xuyên biên giới và gần như ẩn danh hoàn toàn, nên đã được sử dụng.
Chẳng hạn, tập đoàn quân sự tư nhân Nga Rusich bị phát hiện đã sử dụng 9 ví tiền điện tử ở Estonia để huy động ít nhất 210.000 USD từ năm 2022 đến năm 2023. Trong khi đó, nền tảng Coinsbit của Estonia được cho là đã cho phép người dùng chuyển đổi đồng rúp Nga thành Bitcoin.
Một sàn giao dịch tiền điện tử khác, MEXC, được cho là đã cung cấp thanh toán bằng đồng rúp thông qua cơ chế cá nhân hoặc P2P.
Payeer, một bộ xử lý thanh toán và trao đổi tiền điện tử phổ biến, bị phát hiện đã xuất bản các video hướng dẫn về cách vượt qua các lệnh trừng phạt tài chính của phương Tây khi sử dụng nền tảng này.
Theo báo cáo, vào năm 2022, Estonia đã thắt chặt các quy định chống rửa tiền để loại bỏ các nhà tài trợ tiền điện tử bất hợp pháp ra khỏi thị trường và hơn 1.500 công ty tiền điện tử đã bị mất giấy phép.
Tuy nhiên, nhiều công ty trong số này được cho là đã chuyển đến nước láng giềng Lithuania, nơi hiện có hơn 800 công ty tài sản ảo, tăng từ mức chỉ 20 vào năm 2019.