Sứ mệnh mang tên Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh kép (DART) của NASA được triển khai nhằm xác định xem đây có phải là cách hiệu quả để làm chệch hướng đi của một tiểu hành tinh có khả năng đe dọa Trái đất trong tương lai hay không.
Trong cuộc họp báo ngày 4.11, Lindley Johnson, chuyên gia về Phòng thủ Hành tinh của NASA cho biết: “Mặc dù hiện tại không có một tiểu hành tinh được biết đến nào đang có khả năng va chạm với Trái đất, nhưng chúng tôi biết rằng luôn có một số lượng lớn các tiểu hành tinh ở gần Trái đất”.
Tàu vũ trụ của sứ mệnh DART dự kiến được phóng lên trên tên lửa SpaceX Falcon 9 lúc 10h20 tối 23.11 theo giờ Thái Bình Dương (tức 1h20 chiều 24.11 theo giờ Việt Nam) từ Căn cứ Lực lượng Không gian Vandenberg ở California, Mỹ.
Nếu vụ phóng diễn ra vào khoảng thời gian đó theo đúng kế hoạch dự kiến, tác động của tàu vũ trụ NASA đối với tiểu hành tinh mục tiêu cách Trái đất khoảng 10,1 triệu km sẽ được diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 26.9 đến ngày 1.10.2022.
Tiểu hành tinh mục tiêu mang tên Dimorphos có đường kính khoảng 160m và có quỹ đạo quay quanh một tiểu hành tinh lớn hơn tên là Didymos.
Theo ông Johnson, cả 2 tiểu hành tinh này đều không gây ra mối đe dọa đối với Trái đất, nhưng lại là ứng cử viên lý tưởng cho thử nghiệm vì có thể quan sát được bằng kính thiên văn đặt trên mặt đất.
Ngoài ra, hình ảnh cũng sẽ được thu thập bởi một vệ tinh trang bị camera thu nhỏ do Cơ quan Vũ trụ Italia đóng góp, được phóng ra từ tàu vũ trụ DART khoảng 10 ngày trước khi xảy ra va chạm.
Cú huých nhẹ
Nancy Chabot thuộc Phòng thí nghiệm Vật lý Ứng dụng Johns Hopkins - nơi chế tạo tàu vũ trụ DART - cho biết tiểu hành tinh Dimorphos hoàn thành một quỹ đạo quay quanh Didymos trong khoảng thời gian 11 giờ 55 phút. Trong khi đó, tàu vũ trụ DART sẽ nặng chỉ nặng 549kg nên vụ va chạm sẽ không có khả năng phá hủy tiểu hành tinh.
"Đó sẽ chỉ là một cú huých nhỏ, làm chệch hướng đường đi của tiểu hành tinh nhỏ xung quanh tiểu hành tinh lớn hơn" - Chabot cho hay.
Cô nói thêm: ''Sự thay đổi chỉ trong khoảng 1% trong chu kỳ quỹ đạo đó, vì vậy quỹ đạo 11 giờ 55 phút trước đó có thể chỉ còn khoảng 11 giờ 45 phút''.
Thử nghiệm được thiết kế để giúp các nhà khoa học hiểu được cần có bao nhiêu động lượng để làm chệch hướng một tiểu hành tinh trong trường hợp một ngày nó hướng về Trái đất. Do đó, NASA nhắm đến mục tiêu càng gần càng tốt để gây ra sự lệch hướng lớn nhất có thể.
Độ lệch còn phụ thuộc vào thành phần cấu tạo của tiểu hành Dimorphos và các nhà khoa học không hoàn toàn chắc chắn về độ xốp của tiểu hành tinh này.
Dimorphos, khoảng 4,5 tỉ năm tuổi, là loại tiểu hành tinh phổ biến nhất trong không gian, gồm hỗn hợp hạt mịn của đá và kim loại.
Theo thông tin từ ông Lindley Johnson, có khoảng hơn 27.000 tiểu hành tinh gần Trái đất đã được lập danh mục nhưng hiện chưa có tiểu hành tinh nào có khả năng gây nguy hiểm.
Một tiểu hành tinh được phát hiện vào năm 1999 có tên là Bennu, rộng 503m sẽ tiếp cận gần Trái đất ở khoảng cách chỉ bằng một nửa quãng đường Mặt trăng-Trái đất vào năm 2135 nhưng khả năng xảy ra va chạm được coi là rất nhỏ.