MỚI NHẤT
CƠ QUAN CỦA TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
Một con ếch phi tiêu độc. Ảnh: AFP

Tại sao động vật có độc không chết vì độc tố của chính chúng?

Nguyễn Hạnh LDO | 13/09/2021 20:00
Động vật có độc có các thủ thuật để tránh bị nhiễm độc.

Theo Live Science, một trong những động vật độc nhất thế giới là ếch phi tiêu độc - một loài ếch nhỏ, nhiều màu sắc, thuộc họ Dendrobatidae, sống trong các khu rừng nhiệt đới ở Trung và Nam Mỹ.

Mỗi con ếch mang đủ chất độc để giết chết 10 người trưởng thành. Điều thú vị là những con ếch này không phải sinh ra đã có độc, chúng hấp thụ chất độc bằng cách ăn côn trùng và động vật chân đốt khác. Nhưng nếu chất độc này gây chết người như vậy, tại sao bản thân những con ếch lại không chết khi chúng ăn phải?

Một con ếch phi tiêu độc dâu tây. Ảnh: AFP

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Sinh lý học Đại cương, các nhà khoa học đã nghiên cứu những con ếch độc thuộc chi Phyllobates. Chúng sử dụng một loại độc tố gọi là batrachotoxin, hoạt động bằng cách phá vỡ sự vận chuyển của các ion natri vào và ra khỏi tế bào - một trong những chức năng sinh lý quan trọng nhất trong cơ thể. 

Khi não của bạn gửi tín hiệu đến cơ thể, nó sẽ gửi chúng qua điện. Những tín hiệu này mang các chỉ dẫn đến các bộ phận của cơ thể, ví dụ đến tay chân để yêu cầu chúng di chuyển, đến các cơ để yêu cầu chúng co lại và đến tim để yêu cầu nó bơm máu. Các tín hiệu điện này được tạo ra nhờ dòng các ion tích điện dương (chẳng hạn như natri) chảy vào các tế bào tích điện âm. Các ion chảy vào và ra khỏi tế bào qua các cửa protein được gọi là kênh ion. Khi các kênh ion này bị gián đoạn, các tín hiệu điện không thể truyền qua cơ thể.

Độc tố Batrachotoxin khiến các kênh ion luôn mở, dẫn đến dòng ion tích điện dương chảy tự do vào các tế bào. Nếu chúng không thể đóng lại, toàn bộ hệ thống sẽ mất khả năng truyền tín hiệu điện.  

Fayal Abderemane-Ali - một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Tim mạch của Đại học California (Mỹ) và là tác giả chính của nghiên cứu mới - cho biết: "Chúng ta cần các kênh này mở và đóng để tạo ra điện giúp não hoặc cơ tim của chúng ta hoạt động. Nếu các kênh chỉ mở, tim không hoạt động, không có hoạt động thần kinh hoặc hoạt động co bóp".

Nếu bạn ăn một con ếch này, bạn sẽ chết gần như ngay lập tức. 

Những con ếch này cũng như những loài động vật độc khác có ba thủ thuật để ngăn chặn quá trình tự nhiễm độc. Thủ thuật phổ biến nhất liên quan đến một đột biến di truyền làm thay đổi một chút hình dạng của protein mục tiêu của độc tố - cửa ion natri - để độc tố không thể liên kết với protein.

Thủ thuật tiếp theo là khả năng loại bỏ hoàn toàn chất độc ra khỏi cơ thể. Thủ thuật cuối cùng được gọi là "cô lập". Những con vật phát triển các hệ thống thu nhận hoặc hấp thụ chất độc, để đảm bảo độc không gây ra vấn đề gì cho chúng. 

Ví dụ, những con ếch Phyllobates có khả năng tạo ra một loại protein có thể hấp thụ và giữ độc tố, có nghĩa là độc tố không bao giờ có cơ hội tiếp cận các kênh protein dễ bị tổn thương ngay từ đầu.

Tin mới nhất

Gợi ý dành cho bạn