Theo Space, nỗ lực lấy mẫu đầu tiên trên sao Hỏa của tàu thám hiểm NASA Perseverance đã không diễn ra theo đúng kế hoạch.
Perseverance có kích thước bằng một chiếc ôtô đã hạ cánh bên trong miệng núi lửa Jezero của hành tinh đỏ vào tháng 2 vừa qua với hai nhiệm vụ chính: Truy tìm dấu hiệu của sự sống trên sao Hỏa trong quá khứ và thu thập, lưu trữ các mẫu để quay trở lại Trái đất trong tương lai.
Tàu thám hiểm của NASA đã khoan lỗ đầu tiên để thu thập mẫu vào ngày 6.8 - một cột mốc quan trọng trong sứ mệnh trị giá 2,7 tỉ USD. Tuy nhiên, các quan chức NASA thông báo chiều 6.8, dữ liệu được Perseverance truyền về Trái đất chỉ ra rằng không có đá hoặc bụi bẩn nào trên sao Hỏa lọt vào ống lấy mẫu.
Thomas Zurbuchen - phó giám đốc Sứ mệnh Khoa học của NASA tại Washington - cho biết trong một tuyên bố: “Mặc dù đây không phải là kết quả chúng tôi mong đợi, nhưng luôn có rủi ro khi thực hiện những điều mới mẻ. Nhiệm vụ của Perseverance là bước đầu tiên trong chiến dịch trả lại mẫu sao Hỏa, chưa từng được thực hiện trước đây".
Ông Zurbuchen nói thêm: “Tôi tự tin rằng chúng tôi có đội ngũ phù hợp làm việc này và chúng tôi sẽ kiên trì hướng tới một giải pháp để đảm bảo thành công trong tương lai".
Quan chức NASA ám chỉ rằng, đây không phải là thời điểm quyết định đối với Perseverance; nó mang 43 ống lấy mẫu. Theo kế hoạch, Perseverance có nhiệm vụ lấy đầy ít nhất 20 ống mẫu vật chiết xuất từ các lỗ mà nó khoan vào đá sao Hỏa bằng mũi khoan ở cuối cánh tay robot dài 2,1 mét.
Các quan chức NASA cho biết, dữ liệu nhận được từ Perseverance chỉ ra rằng mũi khoan đầu tiên - có một lỗ khoan rỗng - đã hoạt động như dự kiến và quá trình xử lý ống mẫu cũng diễn ra bình thường.
"Quá trình lấy mẫu là tự động từ đầu đến cuối. Một trong những bước diễn ra sau khi đặt một đầu dò vào ống thu gom là đo thể tích của mẫu. Nếu đầu dò không gặp phải lực cản, dự kiến sẽ có mẫu bên trong ống" - Jessica Samuels, thuộc Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA (JPL) ở Nam California, cho biết trong cùng một tuyên bố.
Kết quả này - một lỗ khoan thành công nhưng thu được một ống rỗng - chưa bao giờ gặp phải trong các cuộc thử nghiệm hệ thống lấy mẫu trên Trái đất, nhóm Perseverance cho biết trên tài khoản Twitter.
"Lý giải ban đầu về nguyên nhân thất bại nhiều khả năng là do khối đá mà chúng tôi nhằm mục tiêu không phản ứng theo cách chúng tôi mong đợi trong quá trình lấy mẫu lõi, và ít có khả năng là vấn đề phần cứng của Hệ thống lấy mẫu và bộ đệm" - bà Jennifer Trosper, giám đốc dự án Perseverance của JPL, cho biết trong cùng một tuyên bố.
Theo bà Trosper, trong vài ngày tới, nhóm sẽ dành nhiều thời gian hơn để phân tích dữ liệu và cũng thu thập thêm một số dữ liệu chẩn đoán để hỗ trợ việc tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của ống rỗng.
Dữ liệu bổ sung đó sẽ bao gồm các bức ảnh chi tiết về lỗ khoan, mà Perseverance sẽ chụp bằng máy ảnh WATSON (cảm biến địa hình góc rộng cho hoạt động và kỹ thuật) ở cuối cánh tay của nó.
Có một số tiền lệ về các đặc tính đá hoặc đất bất ngờ gây trở ngại cho tàu thám hiểm sao Hỏa. Chẳng hạn, người anh em họ Curiosity của Perseverance đã khoan vào những tảng đá được chứng minh là cứng hơn hoặc giòn hơn đáng kể so với dự đoán của các thành viên trong nhóm sứ mệnh. Trong khi đó, mũi khoan của tàu đổ bộ sao Hỏa InSight cũng không thể đào sâu như kế hoạch, có lẽ bị cản trở bởi lớp bụi bẩn kết dính kỳ lạ.
Trosper nói: “Tôi đã tham gia mọi nhiệm vụ thám hiểm sao Hỏa kể từ khi bắt đầu, và hành tinh này luôn dạy chúng tôi những gì chúng tôi chưa biết về nó. Một điều tôi nhận thấy là, không có gì bất thường khi có những sự cố trong những hoạt động phức tạp đầu tiên".