Kể từ năm 1990, hơn 10.700 thảm họa đã ảnh hưởng đến hơn 6 tỉ người trên toàn thế giới, theo dữ liệu từ Văn phòng Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai của Liên Hợp Quốc.
Năm 2015, cộng đồng quốc tế đã thông qua các mục tiêu toàn cầu nhằm giảm thương vong và thiệt hại vào năm 2030 bằng cách đầu tư vào đánh giá, giảm thiểu rủi ro, cũng như chuẩn bị sẵn sàng cho thảm họa, trong một tuyên bố được gọi là “Khung hành động Sendai”.
Tuy nhiên, “rất khó có khả năng chúng ta sẽ đạt được các mục tiêu của Khung hành động Sendai vào năm 2030 với xu hướng hiện tại”, báo cáo của Hội đồng Khoa học Quốc tế (ISC), bao gồm hàng chục tổ chức khoa học, cảnh báo.
Bão và lũ lụt trở nên trầm trọng hơn do biến đổi khí hậu đang đứng đầu danh sách các thảm họa và chiếm 42% tổng số thảm hoạ.
Bản báo cáo chỉ ra, các thảm họa liên tiếp đang “đẩy lùi những thành tựu phát triển mà nhiều nơi trên thế giới đã phải vất vả giành được”.
“Có quá ít sự chú ý và đầu tư dành cho việc lập kế hoạch và phòng ngừa dài hạn, từ củng cố các quy định xây dựng đến áp dụng các hệ thống cảnh báo nguy hiểm" - ông Peter Gluckman, Chủ tịch ISC, cho biết.
Ông chỉ ra, sự thiếu chuẩn bị này xảy ra ngay cả khi cộng đồng quốc tế đã nhanh chóng huy động sau các thảm họa như trận động đất gần đây ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.
Bà Mami Mizutori - đặc phái viên của Liên Hợp Quốc về giảm thiểu rủi ro thiên tai - cho hay, “nhiều thách thức trong 3 năm qua đã đặt ra nhu cầu cơ bản về sự sẵn sàng toàn cầu cao hơn cho thảm họa tiếp theo".
Theo bà, cần củng cố cơ sở hạ tầng, cộng đồng và hệ sinh thái ngay lúc này thay vì xây dựng lại chúng sau này.
Báo cáo cũng hướng sự chú ý đến các vấn đề phân bổ nguồn lực. Ví dụ, chỉ có 5,2% viện trợ cho các nước đang phát triển ứng phó với thiên tai từ năm 201-2022 được dành riêng cho giảm thiểu rủi ro. Phần còn lại được phân bổ cho hoạt động cứu trợ và tái thiết sau thảm họa.
ISC kêu gọi triển khai rộng rãi các hệ thống cảnh báo sớm. Tổ chức này lưu ý, thông báo về bão trong 24 giờ có thể giảm tới 30% thiệt hại.
Báo cáo do Đại hội đồng Liên Hợp Quốc công bố vào cuối tháng 1 cũng lưu ý, các quốc gia không đi đúng hướng để đáp ứng các mục tiêu trong Khung hành động Sendai.
Cùng với số người bị ảnh hưởng bởi thiên tai tăng lên hàng năm, thiệt hại trực tiếp do thiên tai cũng tăng lên, trung bình lên tới 330 tỉ USD mỗi năm trong giai đoạn 2015-2021.