Tâm điểm mọi quan tâm chung của thế giới trong năm 2023

Mong muốn và tin tưởng vào thế giới sẽ tốt đẹp và yên bình hơn luôn bị đi cùng với quan ngại về những bất định và bất lợi trong năm mới.

Thế giới năm 2023 như thế nào phụ thuộc vào quyết định diễn biến tiếp theo của cuộc chiến ở Ukraina giữa Nga và Ukraina. Cuộc chiến này rất khó có thể kết thúc trong năm 2023 nếu ba bên liên quan trực tiếp - cho dù chỉ có Nga và Ukraina giao tranh quân sự trực tiếp với nhau ở Ukraina - là Nga, Ukraina và phe Mỹ, EU, NATO cùng các đồng minh khác, đều không những chỉ quyết tâm chiến thắng và buộc địch thủ phải thua, mà còn đều đã tự sa hoặc xô đẩy nhau vào tình thế phải tiếp tục chiến sự ở Ukraina thì mới có thể giành về phần thắng. Chắc chỉ đến khi nào cả ba phe đều cùng thấy không còn có thể tiếp tục trả giá được nữa cho cuộc chiến này thì cuộc chiến mới đi vào hồi kết.

Vì thế, chính trị an ninh ở Châu Âu và trên thế giới vẫn là tâm điểm của mọi sự quan tâm chung của thế giới trong năm 2023. Châu Âu chưa thể yên bình và ổn định trong năm 2023, triển vọng an ninh và ổn định ở khu vực Đông Bắc Á và Biển Đông phụ thuộc rất nhiều vào kết cục của cuộc chiến ở Ukraina. 

Cuộc đối địch về ý thức hệ giữa Nga và Trung Quốc với Mỹ, EU và phe các nước trong khối phương Tây sẽ vẫn rất quyết liệt. Tất cả các vấn đề chung của chính trị thế giới và chính trị an ninh thế giới, các cuộc xung đột khu vực mà giải pháp chính trị hòa bình phụ thuộc vào sự hợp tác giữa Mỹ và phương Tây với Nga và Trung Quốc, vì thế đều khó có triển vọng có thể được giải quyết, như vấn đề hạt nhân của Triều Tiên và Iran, như vấn đề Syria và Afghanistan. 

Kinh tế và thương mại thế giới nói chung tiếp tục bị ảnh hưởng tiêu cực bởi diễn biến bất định của chính trị thế giới và chính trị an ninh thế giới, sẽ tiếp tục trì trệ về tăng trưởng hoặc chỉ có thể đạt được mức độ tăng trưởng không cao. 

Khủng hoảng năng lượng ở Châu Âu, nguy cơ khủng hoảng lương thực ở Châu Phi, tỉ lệ lạm phát cao ở các nền kinh tế phát triển vẫn tiếp tục là nỗi ám ảnh lớn trên thế giới trong năm mới. 

Hiện tại không thấy có triển vọng về quan hệ giữa Mỹ, G7 và EU với Nga và Trung Quốc được cải thiện đáng kể trong năm 2023. Tuy nhiên, cục diện quan hệ như thế này giữa các đối tác lớn trên thế giới và tiếp diễn của cuộc chiến ở Ukraina dẫu còn làm thế giới biến động đến mấy thì cũng không làm cho thế giới bị hỗn loạn. Thế giới tiếp tục bất an và bất ổn nhưng vẫn trong trật tự trên nhiều phương diện như đã định hình từ lâu nay. 

Cuộc chiến ở Ukraina đẩy Châu Âu vào cuộc khủng hoảng chính trị an ninh trầm trọng chưa từng thấy kể từ sau cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai trong thế kỷ trước, nhưng chắc chắn không trở thành cuộc chiến tranh thế giới thứ ba. 

Căng thẳng và đối kháng hiện tại giữa Mỹ, EU, G7 và các nước phương Tây khác với Nga và Trung Quốc, chắc chắn sẽ không dai dẳng như cuộc chiến tranh lạnh trong thế kỷ trước, cho dù nó bị dẫn dắt và chi phối ở mức độ rất quyết định bởi sự cọ xát và đối kháng về ý thức hệ, hệ thống chính trị và hệ giá trị về dân chủ. 

Gam màu sáng

Bức tranh dự báo về thế giới trong năm 2023 có những mảng gam màu sáng riêng biệt chứ không bị ám ảnh hoàn toàn bởi gam màu xám tối. Các quốc gia và các nơi trên thế giới đều đã tự rút ra cho mình những bài học cần thiết từ thế giới trong năm 2022, đặc biệt từ cuộc chiến ở Ukraina và cục diện quan hệ giữa các đối tác lớn trên thế giới. 

Năm 2023 tiếp tục là nguồn lực cản đột biến mới xảy ra, giúp cho thế giới không bị đẩy xô hoặc lôi kéo vào tình trạng hỗn loạn về an ninh và ổn định, khủng hoảng về chính trị và kinh tế.