Nhiều nhà địa chất tin rằng, các sự kiện địa chất là ngẫu nhiên theo thời gian. Nhưng bằng chứng thống kê cho thấy, các sự kiện địa chất này có chu kỳ chung có mối tương quan chứ không hề ngẫu nhiên, nhà địa chất Michael Rampino - giáo sư khoa Sinh học, Đại học New York (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu - cho biết.

Trong 5 thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu đã đề xuất chu kỳ của các sự kiện địa chất lớn gồm hoạt động núi lửa, tuyệt chủng hàng loạt trên đất liền và trên biển, dao động từ khoảng 26 đến 36 triệu năm.

Tuy nhiên, những hoạt động ban đầu trong việc xác định các mối tương quan này trong dữ liệu địa chất bị những hạn chế trong việc xác định niên đại của các sự kiện địa chất cản trở, ngăn cản các nhà khoa học triển khai các cuộc điều tra định lượng.

Dù vậy, những cải tiến đáng kể trong kỹ thuật xác định niên đại bằng đồng vị phóng xạ và những thay đổi niên đại địa chất dẫn đến dữ liệu mới về thời gian của các sự kiện trong quá khứ.

Dùng dữ liệu xác định niên đại mới nhất hiện có, Giáo sư Rampino và các đồng nghiệp đã biên soạn dữ liệu cập nhật về các sự kiện địa chất lớn trong 260 triệu năm qua và tiến hành phân tích mới.

Nhóm nghiên cứu đã phân tích tuổi của 89 sự kiện địa chất lớn có niên đại chính xác trong 260 triệu năm qua. Những sự kiện này bao gồm tuyệt chủng trên biển và đất liền, những đợt phun trào dung nham lớn của núi lửa, các sự kiện khi các đại dương bị cạn kiệt ôxy, dao động mực nước biển và những thay đổi hoặc tổ chức lại trong các mảng kiến ​​tạo của Trái đất.

Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng, những sự kiện địa chất toàn cầu này thường tập hợp ở 10 mốc thời gian khác nhau trong 260 triệu năm, được nhóm lại thành các đỉnh hoặc nhịp cách nhau khoảng 27,5 triệu năm. Cụm sự kiện địa chất gần đây nhất cách đây khoảng 7 triệu năm, cho thấy nhịp tiếp theo của hoạt động địa chất lớn là hơn 20 triệu năm tới.

Theo các nhà nghiên cứu, những nhịp này là một chức năng của các chu kỳ hoạt động bên trong Trái đất - các quá trình địa vật lý liên quan đến động lực của các kiến ​​tạo mảng và khí hậu. Các chu kỳ tương tự trong quỹ đạo của Trái đất trong không gian cũng có thể đang theo nhịp độ những sự kiện này.