Theo ABC News, ngay trong những tuần đầu tiên nắm quyền, ông Joe Biden thực hiện một số bước quan trọng để đảo ngược các chính sách nhập cư cứng rắn của người tiền nhiệm Donald Trump. Nhưng cho đến nay, chính quyền của ông vẫn chưa dỡ bỏ một số rào cản quan trọng nhất đối với những người xin tị nạn.
Trong một cuộc họp báo gần đây, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết: “Bây giờ không phải là lúc để người nhập cư tới và phần lớn sẽ bị trả về”.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng ra thông điệp tương tự hôm 6.2 khi công bố các bước chính thức để chấm dứt các thỏa thuận thời ông Trump với Honduras, El Salvador và Guatemala vốn yêu cầu nhiều người xin tị nạn phải tị nạn ở một trong những quốc gia đó thay vì nước Mỹ.
Ông Blinken nói: “Rõ ràng, những động thái này không có nghĩa là biên giới của Mỹ đã mở. Trong khi chúng tôi cam kết mở rộng các con đường pháp lý nhằm bảo vệ và mang lại cơ hội tại Mỹ và trong khu vực, Mỹ vẫn là một quốc gia có biên giới và luật pháp phải được thực thi”.
Đã có thêm nhiều người đổ về một khu trại ở Matamoros của Mexico - một thành phố ngay phía nam biên giới tiểu bang Texas, Mỹ - nơi hàng trăm người xin tị nạn vẫn đang chờ đợi theo chương trình "Ở lại Mexico" của ông Donald Trump.
Số lượng người còn có khả năng tiếp tục tăng lên sau khi chính quyền Tổng thống Joe Biden hôm 12.2 thông báo sẽ dần cho phép khoảng 25.000 người nhập cảnh vào Mỹ khi các trường hợp của họ được xem xét. Đợt đầu tiên dự kiến vào ngày 19.2.
Ông Biden đã ký một số sắc lệnh hành pháp về nhập cư, bao gồm cho phép nhiều người tị nạn hơn và thành lập một lực lượng chuyên trách để tìm kiếm cha mẹ của khoảng 600 trẻ em bị ly tán dưới thời cựu Tổng thống Trump và vẫn chưa được đoàn tụ.
Tuy nhiên, sắc lệnh về y tế công cộng mà ông Trump ban hành khi đại dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát vẫn chưa chấm dứt. Sắc lệnh này cho phép cơ quan Hải quan và Biên phòng Mỹ (CBP) có thể trục xuất ngay lập tức gần như tất cả mọi người, bao gồm cả những người xin tị nạn.
Bà Psaki cho biết, chính phủ Mỹ vẫn đang làm việc để phát triển một "quy trình nhân đạo, toàn diện" nhằm đánh giá những người đến Mỹ, do đó sẽ cần có thời gian để thực hiên.
Alan Bersin, người từng giữ các vị trí hàng đầu giải quyết vấn đề an ninh biên giới trong chính quyền Clinton và Obama, cảnh báo rằng, ông Biden sẽ đối mặt với một cuộc khủng hoảng nếu ông cho tất cả những người xin tị nạn vào Mỹ trong thời gian ngắn.
Trong khi đó, áp lực tại biên giới Mỹ cũng đang gia tăng. Số người bị bắt giữ ở biên giới đã tăng lên kể từ tháng 1.2021, nhiều trong số đó đã bị bắt và trả về nhiều lần.
Vấn đề càng phức tạp hơn khi một đạo luật có hiệu lực ở Mexico cấm giữ trẻ em trong các trại tập trung người di cư, và Mỹ đã ngừng gửi trả lại một số gia đình bị bắt giữ dọc theo biên giới. Do đại dịch COVID-19, CBP không có khả năng giam giữ các gia đình nên trong những tuần gần đây đã thả hàng chục người vào Mỹ kèm hướng dẫn phải ra hầu tòa sau đó. Các nhà chức trách lo ngại rằng nếu tình trạng này được truyền tai rộng rãi, sẽ có nhiều người tị nạn bất hợp pháp kéo đến hơn. Và tị nạn không phải là vấn đề nhập cư duy nhất tạo ra sóng gió cho chính quyền Tổng thống Biden.
Texas và Arizona đã khởi kiện để ngăn chặn lệnh hoãn trục xuất 100 ngày của ông Biden. Một thẩm phán Texas sau đó đã đồng ý tạm hoãn thực thi lệnh này trong 14 ngày. Giới chức tiểu bang lo ngại rằng, những người nhập cư bất hợp pháp sẽ gây ra các mối đe dọa an ninh quốc gia hoặc tội phạm nghiêm trọng, do đó, lệnh hoãn trục xuất của ông Biden có thể sẽ gây nguy hiểm cho người dân.