SCMP đưa tin, tối 25.9, bà Mạnh Vạn Châu đã trở về Trung Quốc sau gần 3 năm bị quản thúc ở Canada. Bà Mạnh Vạn Châu, 49 tuổi, được trả tự do tại phiên toà ở thành phố Vancouver của Canada ngày 24.9, vài giờ sau khi các công tố viên Mỹ tại New York công bố một thỏa thuận đình chỉ các cáo buộc gian lận đối với bà. Nó cũng chấm dứt tranh cãi dẫn độ kéo dài 3 năm giữa Trung Quốc và Canada.
Theo các nhà phân tích Trung Quốc, việc Giám đốc tài chính Huawei được trả tự do đã xoá bỏ một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất làm nhức nhối quan hệ Mỹ-Trung. Tuy nhiên, giới phân tích vẫn cảnh báo rằng, căng thẳng giữa hai bên có khả năng tiếp tục ở các lĩnh vực khác.
Ngay sau khi Mỹ bỏ yêu cầu dẫn độ đối với bà Mạnh Vạn Châu, Thủ tướng Canada Justin Trudeau thông báo, hai công dân Canada là Michael Spavor và Michael Kovrig - những người đã bị giam giữ ở Trung Quốc ngay sau khi bà Mạnh bị bắt - cũng sẽ được trả tự do.
Huang Jing, giáo sư tại Đại học Ngôn ngữ và Văn hóa Bắc Kinh, cho biết: “Đây là một vụ việc liên quan đến chính trị và lý do nó được giải quyết là do thỏa hiệp chính trị đạt được giữa Trung Quốc và Mỹ. Vì vậy, kết quả của nó đương nhiên sẽ có tác động tích cực đến mối quan hệ ba bên giữa Trung Quốc, Mỹ và Canada".
Ông Huang cho biết thêm, thỏa thuận đạt được về vụ việc của Giám đốc tài chính Huawei có thể cho thấy một số dư địa hợp tác giữa Trung Quốc và Mỹ bất chấp những tranh chấp gay gắt trong những năm gần đây. "Nó cũng cho thấy rằng thay vì đối đầu, hai quốc gia sẵn sàng trao đổi với nhau về các vấn đề có thể trở thành ăn miếng trả miếng" - giáo sư Huang nói thêm.
Song Luzheng, nhà nghiên cứu quan hệ quốc tế tại Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải, cho biết sự trở lại của bà Mạnh đã loại bỏ một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất giữa Trung Quốc và Mỹ, mở đường cho sự hợp tác hơn nữa trong các vấn đề khác, bao gồm cả việc dỡ bỏ thuế quan trừng phạt do cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt vào năm 2018.
Trước đó, Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai nói rằng Nhà Trắng vẫn đang tiến hành “đánh giá chiến lược kỹ lưỡng để xây dựng chính sách thương mại linh hoạt”.
Các nhóm kinh doanh ở Mỹ cũng kêu gọi dỡ bỏ thuế quan mà họ cho rằng đã gây tổn hại cho nền kinh tế Mỹ.
Song Luzheng dự đoán rằng cánh cửa cho các cuộc đàm phán "xóa bỏ hoặc gỡ bỏ một phần thuế quan", sẽ sớm mở lại, sớm nhất là vào cuối tháng 10 bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20, mặc dù vẫn chưa rõ liệu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có trực tiếp tham dự và gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden hay không.
Tuy nhiên một số nhà quan sát dự đoán sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ trong các lĩnh vực quan trọng khác, bao gồm công nghệ và 5G, có khả năng tiếp tục và thậm chí leo thang.
Song Luzheng cho biết: “Có ba vấn đề chính trong quan hệ Trung - Mỹ, bao gồm trường hợp của bà Mạnh, 5G và thuế quan. Mặc dù thuế quan có thể được dỡ bỏ, nhưng không có khả năng Mỹ sẽ thỏa hiệp về các vấn đề như 5G và chất bán dẫn".