Các nền kinh tế lớn ở châu Á đã đối mặt với tình trạng thiếu điện trong những năm gần đây do thời tiết khắc nghiệt, bao gồm nắng nóng gay gắt và lượng mưa thấp hơn trên các vùng rộng lớn phía bắc Trung Quốc và Việt Nam, cũng như ở phía đông và phía bắc Ấn Độ.
Dữ liệu từ tổ chức tư vấn năng lượng Ember cho thấy, sản lượng thủy điện của châu Á đã giảm 17,9% trong 7 tháng tính đến tháng 7.2023, trong khi năng lượng chạy bằng nhiên liệu hóa thạch tăng 4,5%.
Carlos Torres Diaz - Giám đốc bộ phận năng lượng và thị trường khí đốt của Rystad Energy - cho biết: “Dù sản lượng điện mặt trời và năng lượng gió tăng trưởng mạnh ở châu Á, nguồn cung từ các nhà máy nhiệt điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch cũng tăng trong năm nay do sản lượng thủy điện sụt giảm lớn”.
Ông nói thêm: “Các đợt nắng nóng dữ dội và kéo dài trên toàn khu vực dẫn đến mực nước hồ chứa thấp và dẫn tới nhu cầu về các nguồn năng lượng thay thế để đáp ứng nhu cầu”.
Phân tích dữ liệu của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho thấy, sản lượng thủy điện của nước này trong vòng 8 tháng tính đến tháng 8.2023 đã giảm với tốc độ mạnh nhất kể từ năm 1989, giảm 15,9%.
Trong cùng kỳ, tại Ấn Độ, sản lượng thủy điện giảm 6,2%, mức giảm mạnh nhất kể từ năm 2016. Tỉ trọng sản lượng điện của Ấn Độ giảm xuống 9,2%, mức thấp nhất trong ít nhất 19 năm, theo phân tích dữ liệu của chính phủ Ấn Độ.
Dữ liệu cũng chỉ ra, để đáp ứng nhu cầu năng lượng cao hơn, Trung Quốc đã bù đắp cho sự thiếu hụt thủy điện bằng cách tăng sản lượng điện từ nhiên liệu hóa thạch lên 6,1% trong 8 tháng tính đến tháng 8.2023, trong khi Ấn Độ tăng sản lượng điện từ nhiên liệu hóa thạch lên 12,4%.
Sản lượng năng lượng tái tạo tăng 22% ở Trung Quốc và 18% ở Ấn Độ trong cùng thời kỳ.
Dữ liệu từ Ember và Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho thấy, sản lượng thủy điện cũng sụt giảm ở các nền kinh tế khác ở châu Á trong đó có Việt Nam, Philippines và Malaysia, chủ yếu do thời tiết khô hạn hơn, Reuters thông tin.
Theo hãng tin này, ở một số quốc gia, sản lượng thủy điện sụt giảm là kết quả của nỗ lực tiết kiệm nước và thay đổi mô hình cung cấp.
Lauri Myllyvirta - nhà phân tích hàng đầu tại Trung tâm Nghiên cứu Không khí và Năng lượng Sạch - cho hay, giới chức Trung Quốc đã thúc đẩy các nhà vận hành đập thuỷ điện duy trì mực nước khi mức tiêu thụ điện tăng vọt trong bối cảnh nắng nóng.
Dữ liệu của Ember chỉ ra, sản lượng điện từ gió và mặt trời ở châu Á đã tăng 21% trong vòng 7 tháng tính đến tháng 7.2023. Trong tổng sản lượng, tỉ trọng của điện từ gió và mặt trời tăng từ mức 11,5% một năm trước lên 13,5%.
Khác với thủy điện, năng lượng gió khó dự báo và kiểm soát hơn vì thay đổi tùy theo điều kiện thời tiết địa phương. Và việc không có năng lượng mặt trời vào ban đêm càng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt ở các quốc gia, trong đó có Ấn Độ.
Ấn Độ đã hạn chế tình trạng mất điện vào ban ngày xuống gần như bằng 0 trong năm nay bất chấp nhu cầu kỷ lục, chủ yếu là nhờ xây dựng năng lượng tái tạo trong những năm qua. Tuy nhiên, quốc gia Nam Á này cũng buộc phải tìm cách nhập khẩu khí đốt nhằm giảm sức ép cho điện than.
“Tiện ích chính của thủy điện là hỗ trợ năng lượng gió và mặt trời. Nếu thủy điện trở nên không đáng tin cậy, Ấn Độ có thể phải nghĩ đến các giải pháp thay thế bao gồm bổ sung thêm năng lượng đốt than" - Victor Vanya, Giám đốc Công ty Phân tích năng lượng của EMA Solutions, nói.