Tờ SCMP dẫn lời các nhà quan sát nói rằng, Trung Quốc có thể thách thức chủ nghĩa bảo hộ và chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Donald Trump và tăng cường vai trò của mình trong tự do thương mại bằng cách gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Cho đến nay, Trung Quốc chưa công khai bày tỏ ý định gia nhập CPTPP, cũng như trước đó không đề nghị là thành viên TPP. Tuy nhiên, theo một nguồn tin giấu tên của SCMP, Bắc Kinh đang lặng lẽ thay đổi thái độ với CPTPP, giới chức Trung Quốc trong vài tháng qua đã xem xét khả năng và tìm kiếm lời khuyên về việc tham gia hiệp định này.
Theo giới quan sát, việc gia nhập CPTPP - hiệp định gồm 11 nước trong đó có Nhật Bản, Việt Nam, Malaysia, Canada, Mexico, và Australia - sẽ cho phép Trung Quốc mở rộng các liên kết thương mại và mở tiềm năng tăng trưởng tại thời điểm Bắc Kinh có nguy cơ bị Washington cô lập kinh tế.
Trong một động thái có thể làm bất an các nhà hoạch định chính sách ở Trung Quốc, hiệp định thương mại tự do 3 bên mới giữa Mỹ, Canada và Mexico (USMC) vừa đạt được vào tuần trước, thay thế cho Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Khi USMC được phê chuẩn sẽ cho phép Mỹ quyền phủ quyết bất cứ nỗ lực nào của Canada hoặc Mexico ký thỏa thuận thương mại tự do với một "nền kinh tế phi thị trường" - mà các nhà quan sát nói là nhằm vào Trung Quốc.
"Nỗi lo lớn nhất là hiệp định mới giữa Mỹ và các đồng minh sẽ tạo rào cản thương mại mới để loại Trung Quốc khỏi tiếp cận thị trường" - ông Wang Huiyao, Giám đốc Trung tâm Trung Quốc và Toàn cầu hóa ở Bắc Kinh nhận định.
Ông Wang cho biết, việc gia nhập CPTPP có thể "gửi thông điệp mạnh mẽ" đến thế giới về tiến bộ mở cửa và cải cách của Trung Quốc.
"Gia nhập CPTPP có thể trở thành công cụ để đối trọng Mỹ và giúp Trung Quốc thiết lập một phạm vi thương mại mới bên cạnh Sáng kiến Vành đai Con đường và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải SCO" - ông Wang nhấn mạnh.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã mời Anh tham gia CPTPP, trong khi một số nước khác như Thái Lan, Hàn Quốc và Philippines cũng bày tỏ quan tâm.
Hồi tháng 4, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ có thể cân nhắc tái gia nhập nếu hiệp định này "trở nên tốt hơn đáng kể".
Trong khi đó, Tổng thống Chile Sebastian Pinera - một thành viên CPTPP - nói với Bloomberg TV vào cuối tháng trước rằng Trung Quốc có thể gia nhập hiệp định.
"Tất nhiên họ có thể, họ đã bày tỏ quan tâm về TPP 11" - ông Pinera trả lời khi được hỏi ông đã nói chuyện với phía Trung Quốc về việc gia nhập hay chưa.
Trung Quốc hiện đang đàm phán các hiệp định thương mại tự do với 27 nước và đàm phán thương mại đa phương như thỏa thuận Trung-Nhật-Hàn hay Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).