CNBC dẫn báo cáo mới của công ty tư vấn rủi ro Verisk Maplecroft công bố hôm 17.3 cho biết, nếu Trung Quốc có điểm yếu, thì đó là sự phụ thuộc lớn vào các nguồn tài nguyên thiên nhiên nước ngoài.
Trung Quốc là nước tiêu thụ lớn các nguồn tài nguyên chính bao gồm dầu thô và quặng sắt. Tuy nhiên, quốc gia này chủ yếu dựa vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu trong nước đối với những mặt hàng này.
Theo báo cáo của Verisk Maplecroft, Bắc Kinh đang đa dạng hóa nguồn nhập khẩu bằng cách mua cổ phần của các công ty nước ngoài. Làm như vậy sẽ làm tăng tỷ lệ tài nguyên do Trung Quốc sở hữu trong tổng nhập khẩu của đất nước.
Chẳng hạn, công ty tư vấn cho biết, số lượng các công ty khai thác vàng và kim loại cơ bản do Trung Quốc sở hữu ở Châu Đại Dương đã tăng từ con số 0 trong năm 2000 lên 59 vào năm ngoái. Trung Quốc chiếm khoảng 22,6% tổng sở hữu nước ngoài trong các công ty như vậy.
Châu Đại Dương là khu vực bao gồm Australia, Papua New Guinea, New Zealand, Fiji và nhiều quốc đảo khác.
“Trung Quốc đang tìm cách tăng cường kiểm soát các chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua các khoản đầu tư ra nước ngoài và quan hệ đối tác với các công ty lớn trên thế giới. Bắc Kinh đã hỗ trợ các doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc ‘vươn ra toàn cầu’ và thiết lập quyền kiểm soát các cơ sở tài nguyên ở nước ngoài kể từ cuối những năm 1990” - báo cáo cho biết.
Cũng theo Verisk Maplecroft, Trung Quốc nhập khẩu các mặt hàng quan trọng như dầu thô, khí đốt tự nhiên, than luyện kim và quặng sắt từ một nhóm các đối tác thương mại chủ chốt.
Trong việc đa dạng hóa các nguồn nhập khẩu, Trung Quốc ưu tiên các nhà cung cấp từ “các chế độ ổn định” hơn các nền dân chủ có thể có những thay đổi thường xuyên trong chính phủ hoặc thay đổi trong chính sách - báo cáo cho hay.
"Bắc Kinh cũng đang sử dụng thị trường khổng lồ của mình như một đòn bẩy ngoại giao" - công ty tư vấn lưu ý.
“Bằng cách đảm bảo các nguồn đa dạng, Trung Quốc sẽ có lợi thế hơn để áp đặt thương mại với các đối thủ địa chính trị, đồng thời gia tăng sự phụ thuộc kinh tế của các đối tác mới và hiện tại” - báo cáo nhấn mạnh.
Tuy nhiên, nhà cung cấp quặng sắt lớn nhất của Trung Quốc năm ngoái là Australia - một đồng minh của Mỹ gần đây đã bị ảnh hưởng bởi các hạn chế thương mại của Bắc Kinh.
Dữ liệu của Refinitiv cho thấy, Australia vận chuyển trung bình hàng tháng 60,86 triệu tấn quặng sắt đến Trung Quốc vào năm 2020, chiếm hơn 60% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc.
Đó là lý do tại sao Trung Quốc đang tăng cường quan hệ thương mại với các nhà sản xuất quặng sắt khác như Brazil và Guinea - theo báo cáo của Verisk Maplecroft.