Các cảng và tàu của Nga trên Biển Đen - bao gồm cả tàu chở hàng triệu thùng dầu đến châu Âu - có thể bị quân đội Ukraina tấn công.
"Mọi thứ mà người Nga đang di chuyển qua lại trên Biển Đen đều là mục tiêu quân sự hợp lệ của chúng tôi" - ông Oleg Usenko, cố vấn kinh tế của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky, nói với tờ Politico.
Ông Usenko cho biết, động thái này là để trả đũa việc Nga rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen do Liên Hợp Quốc làm trung gian và sau đó tấn công vào các cảng và kho nông sản của Ukraina.
Cuối tuần trước, Ukraina tuyên bố vùng biển xung quanh các cảng Biển Đen là “khu vực có nguy cơ chiến sự” từ ngày 23.8 “cho đến khi có thông báo mới”. Khu vực này bao gồm các cảng lớn của Nga như Novorossiysk, Anapa, Gelendzhik, Tuapse, Sochi và Taman.
Điều đó khiến chi phí bảo hiểm cho các con tàu tăng vọt và có thể gây nguy hiểm cho một trong những tuyến đường xuất khẩu dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ chính của Nga.
Byron McKinney - Giám đốc của S&P Global Market Intelligence, cho biết: “Biển Đen sẽ trở thành một nơi nguy hiểm hơn đối với vận tải quốc tế trong khi đã rất nguy hiểm. Nhiều tàu đơn giản là không đi đến khu vực này. Bảo hiểm gần như không tồn tại. Ở những nơi có bảo hiểm, phí rất cao và sẽ chỉ tăng lên”.
Ngày 5.8, Cơ quan Hàng hải Liên bang Nga (Rosmorrechflot) cho biết, tàu chở dầu Sig của Nga đã bị lực lượng Ukraina tấn công khi đang đi gần bán đảo Crimea.
Bộ Quốc phòng Ukraina tuyên bố, chừng nào Nga còn “phá hủy ngũ cốc khiến hàng trăm triệu người chết đói”, thì sẽ “không còn vùng biển an toàn hay bến cảng hòa bình nào ở Biển Đen và Biển Azov”.
Tháng trước, Nga đã vận chuyển gần 59 triệu thùng dầu thô, chiếm 1/3 tổng lượng xuất khẩu của nước này, từ cảng chiến lược Novorossiysk ở Biển Đen, theo công ty tình báo Kpler. Trong đó, 32 triệu thùng được chuyển đến các nước EU. Cảng cũng xử lý các loại nhiên liệu khác như dầu diesel và naphtha ngoài ngũ cốc dành cho thị trường toàn cầu.
Novorossiysk cũng là nơi kết thúc đường ống dẫn dầu Caspian Pipeline Consortium, vận chuyển tới 1,3 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Kazakhstan - từ đó dầu được vận chuyển đến các thị trường thế giới.
Novorossiysk cũng là nơi đặt căn cứ hải quân lớn của Hạm đội Biển Đen. Tuần trước, một máy bay không người lái trên biển của Ukraina đã đâm trúng và làm hư hại tàu đổ bộ quân sự của Nga, Olenegorsky Gornyak.
Alexis Ellender - nhà phân tích hàng hóa của Kpler - cảnh báo rằng việc quân đội Nga ở gần các cảng thương mại có thể làm tăng rủi ro đối với các tàu dân sự.
Nguy cơ xung đột ở tuyến đường thủy quốc tế đông đúc sẽ đồng nghĩa với việc các thương nhân muốn tiếp tục mua dầu giá rẻ của Nga theo các điều khoản về mức giá trần 60 USD/thùng do G7 đặt ra vào năm ngoái, sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn.
Phòng Vận tải Quốc tế - đại diện cho các chủ tàu và nhà khai thác - từ chối bình luận về việc liệu các đợt căng thẳng bùng phát mới nhất ở Biển Đen có ngăn cản các thành viên của họ kinh doanh ở đó hay không.
Tuy nhiên, đối với cố vấn Usenko, từ góc độ pháp lý và đạo đức, việc các tàu phương Tây tiếp tục vận chuyển dầu của Nga là "hoàn toàn vô lý" vì rủi ro rất cao. Trong những trường hợp này, giá bảo hiểm sẽ tăng vọt đáng kể, khiến việc vận chuyển không có lãi.