Nhật thực toàn phần xảy ra ngày nào?

Nhật thực toàn phần duy nhất của năm 2021 diễn ra ngày 4.12. Nhật thực đạt cực đại vào khoảng 7h33, giờ GMT (14h33 cùng ngày, giờ Việt Nam), với những người quan sát nhật thực ở rìa của thềm băng Ronne ở Nam Cực.

Người yêu thiên văn ngắm nhật thực ngày 4.12 ở Nam bán cầu, trong đó có các vùng ở Australia, Chile và New Zealand sẽ quan sát được nhật thực một phần. 

Nhật thực xảy ra khi Mặt trăng đi qua giữa Trái đất và Mặt trời, tạo thành bóng trên Trái đất. Có nhiều loại nhật thực khác nhau, tùy thuộc vào mức độ Mặt trời bị che khuất với người quan sát nhật thực ở những vị trí nhất định. 

Với nhật thực toàn phần - khi Mặt trời tạm thời bị Mặt trăng che khuất hoàn toàn - cả 3 thiên thể phải nằm trên một đường thẳng.

Người quan sát nhật thực toàn phần sẽ thấy bầu trời trở nên rất tối, giống như khi bình minh hoặc hoàng hôn đồng thời nhìn thấy quầng Mặt trời hoặc tầng khí quyển ngoài quanh Mặt trăng. 

Một hiện tượng tương tự, gọi là nhật thực hình khuyên, xảy ra khi Mặt trăng xuất hiện nhỏ hơn một chút so với Mặt trời, không thể chặn hoàn toàn Mặt trời và tạo thành hình khuyên quanh Mặt trời vào thời điểm nhật thực cực đại. Nhật thực hình khuyên sắp tới dự kiến ​​đi qua Bắc Mỹ vào ngày 14.10.2023.

Xem nhật thực một phần ở Nam bán cầu

Nhật thực toàn phần ngày 4.12 hầu như không thể quan sát được ở nhiều nơi trên Trái đất, NASA lưu ý. "Ở một số nơi, người quan sát sẽ không được xem nhật thực toàn phần mà chỉ trải nghiệm nhật thực một phần" - cơ quan vũ trụ Mỹ giải thích trong bài đăng trên blog. 

Nhật thực một phần là khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất không hoàn toàn nằm trên một đường thẳng. Mặt trời sẽ bị che khuất một phần.

NASA cho biết, người ngắm nhật thực ở các khu vực của Saint Helena, Namibia, Lesotho, Nam Phi, Nam Georgia và quần đảo Sandwich, quần đảo Crozet, quần đảo Falkland, Chile, New Zealand và Australia sẽ ngắm được nhật thực một phần vào ngày 4.12. 

NASA lưu ý, với nhiều địa điểm trong số này, nhật thực một phần sẽ xảy ra vào khoảng thời gian mặt trời mọc hoặc lặn.

Do vậy, cơ quan này tư vấn cách để quan sát được sự kiện thiên văn kỳ thú này là chọn nơi có tầm nhìn đường chân trời rõ ràng để ngắm được trọn vẹn nhật thực. 

Việt Nam xem nhật thực toàn phần ngày 4.12 thế nào?

Nhật thực toàn phần ngày 4.12 sẽ không quan sát trực tiếp được ở Việt Nam.

Tuy nhiên, Daily Mail thông tin, NASA có kế hoạch phát trực tiếp cảnh nhật thực toàn phần quan sát ở trại Union Glacier của Nam Cực cả trên YouTube và trang web của NASA.

Phát trực tiếp ngắm nhật thực toàn phần từ Nam Cực do JM Pasachoff Antarctic Expedition cung cấp sẽ bắt đầu lúc 6h30, giờ GMT ngày 4.12 (tức 13h30, giờ Việt Nam) và kéo dài đến 8h37 giờ GMT (15h37, giờ Việt Nam).

NASA cho biết, nhật thực toàn phần sẽ thực sự bắt đầu lúc 7h44, giờ GMT(14h44, giờ Việt Nam).

Cách ngắm nhật thực an toàn

Việc nhìn thẳng vào Mặt trời bằng mắt thường là không an toàn, kể cả khi Mặt trời bị che khuất một phần hoặc gần như toàn phần. 

Khi ngắm nhật thực một phần, người quan sát cần đeo kính xem nhật thực. Kính xem nhật thực không phải là kính râm thông thường, Daily Mail lưu ý. Kính râm thông thường không an toàn để nhìn thẳng vào Mặt trời.

Nếu bạn không có kính xem nhật thực, người yêu thiên văn có thể sử dụng phương pháp gián tiếp thay thế như máy chiếu lỗ kim.

Bao giờ có nhật thực tiếp theo?

Nhật thực tiếp theo sẽ diễn ra vào ngày 8.4.2024, trong đó người yêu thiên văn từ Texas đến Maine, Mỹ và thành phố Montreal của Canada cũng có thể quan sát toàn bộ hiện tượng thiên văn kỳ thú này. 

Nhật thực toàn phần tiếp theo dự kiến diễn ra ngày 12.8.2026, và sẽ quan sát rõ từ Bắc Cực, Greenland, Iceland, Tây Ban Nha và đông bắc Bồ Đào Nha.

Đến 2.9.2035, đông đảo người dân Trung Quốc, miền bắc Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ được ngắm ​​nhật thực toàn phần.

Trong khoảng thời gian từ năm 2023 đến năm 2038, số lượng nhật thực lớn nhất sẽ diễn ra ở Australia. Người yêu thiên văn  ở Australia dự kiến quan sát được 5 lần hiện tượng thiên văn kỳ thú này trong khoảng thời gian từ 20.4.2023 đến 26.12.2038.