Thúc đẩy hợp tác đặc biệt ở khu vực doanh nghiệp
Phát biểu chỉ đạo hội nghị “Gặp mặt Đại sứ các nước Trung Đông - Châu Phi 2019” do Bộ Ngoại giao tổ chức trong hai ngày 9 - 10.9, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam với các quốc gia khu vực Trung Đông - Châu Phi đang được tăng cường khởi nguồn từ mối quan hệ gắn bó trong thời kỳ chiến tranh giành độc lập. Mối quan hệ này không ngừng được củng cố, vun đắp bằng những tình cảm quý báu của cả hai bên. Mô hình hợp tác của Việt Nam với một số nước Châu Phi, nhất là nông nghiệp, cần được coi là hình mẫu cho hợp tác Nam - Nam.
Đề cập đến tiềm năng đẩy mạnh xuất nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ giữa Việt Nam và các nước Trung Đông - Châu Phi, Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng cho biết, trong năm 2018, kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều đạt 20,5 tỉ USD, tăng 12%, trong đó, Việt Nam xuất khẩu được 11,7 tỉ USD. Cơ cấu mặt hàng xuất, nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước Trung Đông - Châu Phi có tính chất bổ sung cho nhau. Việt Nam hiện đang xuất khẩu sang khu vực này các mặt hàng như điện thoại, linh kiện điện tử, mặt hàng may mặc, dày dép, máy vi tính, sản phẩm điện, caosu, sắt thép, hàng thủ công mỹ nghệ... Ngược lại, Việt Nam cũng cần nhập khẩu từ khu vực Trung Đông - Châu Phi các mặt hàng như dầu thô, khí đốt hóa dẻo, kim loại thường, khí đốt, phân bón, thức ăn gia súc, hóa chất, thức ăn gia súc…
Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Cường cho rằng, những kết quả của hợp tác kinh tế vẫn chưa tương xứng với tiềm năng kinh tế - quan hệ chính trị tốt đẹp và mong muốn của người dân. Tỉ trọng trao đổi thương mại giữa Việt Nam với khu vực rộng lớn gồm 70 quốc gia với 1.6 tỉ dân trải dài trên 36 triệu km2 hiện chỉ chiếm 3,5% trên tổng số 480 tỉ USD xuất khẩu hàng hoá Việt Nam trong năm 2018.
Đồng quan điểm này, Vụ trưởng Vụ Trung Đông - Châu Phi Bộ Ngoại giao Nguyễn Trung Kiên nhận định, tiềm năng trao đổi, hợp tác mọi mặt của hai bên còn rất lớn. Vì vậy, trong thời gian tới, Việt Nam mong muốn thúc đẩy hợp tác giữa các nước khu vực Trung Đông - Châu Phi ở các lĩnh vực như ngoại giao, kinh tế và đặc biệt là khu vực doanh nghiệp.
Tài chính của Trung Đông, chuyên gia và công nghệ của Việt Nam
Đại sứ Botswana tại Việt Nam Mothudi Bruce Rabasha Palai đánh giá hội nghị này sẽ mang lại nhiều tiềm năng to lớn để củng cố hợp tác ba bên giữa Trung Đông, Châu Phi và Việt Nam. Đây sẽ không phải là hợp tác hai chiều, mà sẽ diễn ra dưới hình thức ba bên, ở đây là Trung Đông, Châu Phi với Việt Nam. Tuy nhiên, một thách thức đặt ra là, làm thế nào để mô hình “hợp tác tam giác” này trở nên hiệu quả. Theo đó, Đại sứ Botswana đề xuất hình thức tự do hoá nguồn lực tài chính và tìm ra giải pháp tài chính của Trung Đông, sử dụng nguồn chuyên gia và công nghệ của Việt Nam của để xử lý những thách thức phát triển ở Châu Phi. Ngoài ra, Đại sứ Botswana cũng đề xuất Việt Nam cùng với khu vực Trung Đông - Châu Phi nỗ lực tìm được mẫu số chung trong hợp tác, đẩy mạnh hợp tác thương mại và đầu tư, trong đó chú trọng vào nguyên tắc tham gia bình đẳng và cùng thắng.
Đại sứ danh dự của Việt Nam tại Uganda Dorothy Samali Hyuha bày tỏ mong muốn học hỏi một số kinh nghiệm của Việt Nam, hy vọng Việt Nam có thể chia sẻ kinh nghiệm với Uganda nói riêng và Châu Phi nói chung, trong việc duy trì chất lượng cà phê, quy mô sản xuất gạo và quy trình quảng bá sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Đại sứ Uganda cũng đề xuất, Việt Nam và Châu Phi hợp tác chặt chẽ hơn trong lĩnh vực chuyển giao công nghệ và giáo dục - đào tạo.