Machu Picchu là một thành phố cổ của người Inca nằm trên một sườn núi cao 2.430m, thuộc dãy núi phía Đông ở miền Nam Peru.

Một khám phá khoa học mới về Machu Picchu đã làm các nhà sử học phương Tây hiện đại, những người đang cố gắng tổng hợp thông tin về những người Inca đã xây dựng địa điểm này, dấy lên nghi ngờ về độ tin cậy của các ghi chép thuộc địa.

Trong hơn 75 năm, nhiều nhà sử học và nhà khoa học đã nghiên cứu giả thiết cho rằng địa điểm nổi tiếng này được xây dựng vào một thời điểm nào đó sau năm 1438 sau Công nguyên. Giả thiết này chủ yếu dựa trên tài liệu ghi chép của người Tây Ban Nha sau khi họ thực hiện các cuộc chinh phạt trong khu vực này vào thế kỷ 16. Tuy nhiên, các kỹ thuật xác định niên đại bằng carbon phóng xạ nâng cao được thực hiện trên các hài cốt hiện đã cho thấy Machu Picchu có thể lâu đời hơn ít nhất 2 thập kỷ.

Tác giả chính của nghiên cứu, giáo sư Richard Burger từ Đại học Yale, cho biết: "Kết quả của nghiên cứu cho thấy rằng, những kết luận về sự phát triển của đế chế Inca chủ yếu dựa trên các hồ sơ thuộc địa cần được sửa đổi. Các phương pháp carbon phóng xạ hiện đại cung cấp nền tảng tốt hơn để hiểu niên đại của người Inca hơn là các ghi chép lịch sử mâu thuẫn".

Machu Picchu vốn là một trong những di tích lịch sử nổi tiếng nhất trên thế giới, tuy nhiên quá khứ của nó và những người sử dụng nó vẫn là một trong những bí ẩn đối với các nhà sử học phương Tây.

Thành cổ thường thu hút hơn 1 triệu du khách mỗi năm. Nhưng việc phát triển sự hiểu biết về lịch sử chi tiết của nó đã trở nên khó khăn hơn bởi những khác biệt lớn về văn hóa, chẳng hạn như thiếu các ghi chép lịch sử đương đại được ghi lại theo cách mà người Châu Âu có thể nhận biết được.

Để giải quyết vấn đề này, giáo sư Burger cùng một nhóm nghiên cứu người Mỹ đã sử dụng máy gia tốc khối phổ (AMS) để xác định niên đại của hài cốt người từ Machu Picchu. Họ đã kiểm tra hài cốt của 26 cá nhân và kết quả cho thấy những người Inca đã sinh sống ở địa điểm này muộn nhất là từ năm 1420 cho đến năm 1530. Thời gian sau đó khá trùng khớp với thời gian mà người Tây Ban Nha bắt đầu cuộc chinh phạt đối với đế chế Inca.

Giáo sư Burger cho hay: "Đây là nghiên cứu đầu tiên dựa trên bằng chứng khoa học để đưa ra ước tính về việc thành lập Machu Picchu và thời gian nó được sử dụng. Những nghiên cứu trước đó đã không tạo ra kết quả đáng tin cậy".

Tuy nhiên, tiến sĩ Gabriela Ramos của Đại học Cambridge nhấn mạnh rằng việc bác bỏ các ghi chép lịch sử và chỉ ủng hộ các kỹ thuật khoa học sẽ không có lợi. Nếu không có sự hiểu biết về cơ sở lý luận đằng sau nền chính trị Inca, tôn giáo Inca và lịch sử Inca thì sẽ quá khó để các học giả giải thích và bối cảnh hóa phát hiện của họ.