Những nghịch lý nhưng… hợp lý

Vậy là Đội tuyển Việt Nam đã kết thúc Asian Cup 2023 chỉ sau 3 trận đấu. Có một loạt những điều nghịch lý trên hành trình vừa qua, nhưng nghĩ kỹ thì lại đa phần hợp lý. Nghịch lý đầu tiên là khi thầy trò Huấn luyện viên Philippe Troussier chuẩn bị lên đường sang Qatar, phần lớn giới chuyên môn, truyền thông, người hâm mộ đều tin vào khả năng thất bại của đội (chỉ là có nói ra công khai hay không thôi).

Lẽ thường, với một trạng thái tâm lý như vậy, sẽ không có quá nhiều sức ép và sự kỳ vọng hướng về đội tuyển, để coi mỗi trận đấu là một trải nghiệm trên hành trình bóng đá Việt Nam đang hướng đến sự thay đổi (ở cấp đội tuyển). Với người hâm mộ, việc cần làm là theo dõi và thưởng thức. Thế nhưng, cũng bởi 2 bàn thắng vào lưới Đội tuyển Nhật Bản, một tâm trạng khác được hình thành để hy vọng vào khả năng vượt qua vòng bảng.

Vậy nhưng, hy vọng ngắn ngủi bị dập tắt bởi trận thua Indonesia - kết quả tạo nên cơn bão chỉ trích đổ lên đầu ông Troussier. Cuối cùng, lại là một lời chia tay được cho là “đẹp” khi đội có 2 bàn vào lưới Tuyển Iraq, dù vẫn thua chung cuộc. Tại sao lại thất vọng khi ngay từ đầu đã không tin vào thành công của đội?

Có thể lý giải rằng, như tình yêu dành cho bất kỳ đội bóng nào họ yêu mến, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người hâm mộ vẫn hướng về đội tuyển. Nhưng yêu cũng cần sự tỉnh táo để không trở nên mù quáng đòi hỏi sự hoàn hảo khi đội còn đang “chập chững tập đi”.

Tại sao lại là “tập đi” khi đội tuyển đang trên con đường chiến thắng trong giai đoạn 5 năm trước? Vì khi chuyển giai đoạn, khi muốn bước lên một tầm cao mới, lên một chiều không gian khác với năng lực còn hạn chế, việc cần làm là tập đi. Để đi nhanh và hiệu quả hơn ban đầu.

Những bài học khi… tập đi

Thêm những điều nghịch lý khác, là chuyện tuyển Việt Nam có thể ghi 2 bàn vào lưới 2 đối thủ mạnh là Nhật Bản và Iraq nhưng lại bất lực trước Indonesia. Là chuyện hướng đến lối đá kiểm soát chủ động nhưng lại nhận đến 3 quả penalty trong 3 trận đấu, phong cách chơi đẹp nhưng lại nhận 2 thẻ đỏ/3 trận… Đã và đang có sự so sánh so với giai đoạn trước đó, với hơn 40 trận chỉ nhận 2 thẻ đỏ, mà lại theo triết lý phòng ngự - phản công.

Nhưng cần nói lại một lần nữa rằng, đó là 2 mặt phẳng khác nhau. Phải chấp nhận thực tế ở giai đoạn này rằng, nếu cần kết quả, các ngôi sao như: Quang Hải, Duy Mạnh, Văn Thanh, Tấn Tài và sắp tới là sự trở lại của những Ngọc Hải, Hoàng Đức, Tiến Linh. Có thể làm được. Nhưng công việc của ông Troussier là “chuẩn bị cho tương lai”. Vậy thì, những cú vấp của Văn Khang hay các cầu thủ trẻ tại Asian Cup là bài học cho họ để trưởng thành.

Chỉ có điều đáng sợ nhất là những lời bênh vực của truyền thông về cách phạm lỗi của các cầu thủ. Họ vẫn chê bóng đá Việt Nam xấu xí, cầu thủ bị ảnh hưởng bởi sự xù xì của V.League, nhưng ra sân chơi quốc tế - nơi có trình độ cao và cả sự hiện diện của công nghệ, lại là sự bênh vực. Hãy nhớ rằng, ở Qatar, ông Troussier đã có phần tỏ thái độ khi nói về truyền thông Việt Nam (nó bao gồm cả mạng xã hội lẫn một bộ phận báo chí) vì cách đồng hành có phần mang tính “tấn công”, để hai bên tạo ra khoảng cách.

Tất nhiên, làm nghề cần hiểu và chịu áp lực, nhưng tạo áp lực từ những vấn đề thuộc bản chất chứ không phải hiện tượng. Mà bản chất của bóng đá Việt Nam lúc này là “trở lại tập đi” chứ không còn là “cỗ máy chiến thắng” nữa. Chưa biết đi đã muốn chạy, chẳng phải là quá vội vàng?

Cho đến lúc tự cảm nhận rằng, bóng đá Việt Nam không thể đi vững vàng trên một nền tảng mới, ông Troussier sẽ tự rời đi chứ không cần phải sa thải. Nhưng đổi lại, từ thực tế những gì đã diễn ra, trong niềm tin VFF dành cho ông Troussier, sẽ cần nhiều hơn sự cố vấn (không phải can thiệp) chuyên môn cho chặng đường sắp tới. Bởi ông cũng không đúng hết…