Trong lúc Việt Nam và một số quốc gia châu Á có những ngày nghỉ đón năm mới theo lịch âm, vòng chung kết Asian Cup 2023 kết thúc vào đúng ngày mùng 1 Tết với trận chung kết giữa 2 Đội tuyển Qatar và Jordan. 2 đội không nằm trong Top 50 thế giới, càng không phải Top 5 châu Á. Trong khi đó, 2 ứng viên sáng giá nhất - Nhật Bản và Hàn Quốc, lần lượt bị loại ở tứ kết và bán kết.
Đương nhiên, ở 2 trạng thái ngược nhau như thế, những gì các đội nhận được cũng là sự ngược chiều, trong đó, đặc biệt là sự chỉ trích nhằm vào tuyển Nhật Bản và Hàn Quốc. Họ, lần lượt xếp hạng 17 và 23 thế giới (tính đến trước khi cập nhật vào ngày hôm nay, 15.2), vẫn được coi là 2 nền bóng đá mạnh nhất, phát triển nhất và có tầm nhìn dài hạn nhất.
Nhưng bóng đá luôn là một câu chuyện không thể giải thích bằng thứ hạng trên bảng xếp hạng FIFA. Nói cách khác, nền bóng đá có thể phát triển với một tầm nhìn dài hạn và thành công nhưng ở một giải đấu cụ thể, chuyện ngắn hạn hay dài hạn, ổn định hay hỗn loạn của một nền bóng đá không phải yếu tố quyết định. Những điều đó chỉ giúp họ trở thành ứng viên sáng giá cho chức vô địch mà thôi.
Với một giải đấu trong thời gian 1 tháng, để đi đến chức vô địch cần khoảng 7 trận đấu. 7 trận đấu đó được quyết định bởi nhiều yếu tố, mà đội nào hội tụ đủ nhất sẽ chiến thắng. Ở Asian Cup 2023, Nhật Bản và Hàn Quốc không đủ tính sát thương, sự đồng lòng, trong khi ngược lại, Qatar có tất cả, Jordan ít hơn một chút.
Nhưng để đi đến trận chung kết, Jordan lại phải đi một quãng đường xa hơn - không đơn thuần chỉ là địa lý, mà vì người ta thấy ở giải vô địch quốc gia tại đất nước này đang là sự hỗn loạn - cầu thủ đình công, lương thấp, không có nguồn thu, giải chuyên nghiệp nhưng cầu thủ chỉ là bán chuyên…
Nói đến thành công của Qatar - đội đang dựa vào lứa cầu thủ đầu tiên của Học viện Aspire ở 2 kỳ Asian Cup gần đây và Jordan có thể là một chút động lực cho bóng đá Việt Nam nhưng không phải là con đường để đi theo. Người ta sẽ hỏi, sau thành công này với Qatar và Jordan sẽ là gì nếu thế hệ kế cận không duy trì được chất lượng, khi các đối thủ đã lưu ý?
Bóng đá thế giới từng có những đội “đột nhiên” thành công như thế ở một sự kiện nhưng sau đó là xuống dốc. Bóng đá Việt Nam chọn con đường nào?