“ĐTQG thu nhỏ” và U.21

U.23 Nhật Bản tham dự ASIAD 18 với đội hình U.21 và cũng không cần tăng cường 3 cầu thủ quá tuổi như điều lệ cho phép. Giống như ở VCK U.23 Châu Á, Nhật Bản cũng dùng lứa cầu thủ sinh năm 1997-1998 trong chiến lược chuẩn bị cho Olympic Tokyo 2020.

Mỗi nền bóng đá có một đặc thù và cách làm, Nhật Bản ở trình độ phát triển tiệm cận thế giới mà minh chứng là màn thể hiện ở World Cup 2018 là một trường hợp đặc biệt khó có thể so sánh. Tuy nhiên, từ U.23 Nhật Bản và nguyên tắc sử dụng cầu thủ trẻ cho những sân chơi dành cho cầu thủ trẻ như ASIAD hay U.23 Châu Á thì thấy sự khác biệt của bóng đá Việt.

Hãy lấy một trường hợp tiêu biểu là Công Phượng. Chia tay U.19 và kết thúc đào tạo trẻ để bắt đầu con đường chuyên nghiệp, tiền đạo này khoác áo U.23 Việt Nam dự SEA Games 2015, sau đó tham dự AFF Cup 2016 trong màu áo ĐTQG. 4 năm qua, Phượng cùng các đồng đội cùng trang lứa ở U.19 Việt Nam hôm nào luôn có mặt ở các ĐTQG tham dự đủ các giải đấu khu vực, châu lục mà bóng đá Việt Nam tham dự, trong đó có cả 2 kỳ U.23 Châu Á.

Từ năm 2016, bóng đá Việt Nam trẻ hóa mạnh mẽ và tính ra, các gương mặt trẻ của HAGL và Hà Nội thời gian qua đều đóng vai chính ở nhiều sân khấu lớn như vòng loại Asian Cup, AFF Cup chứ không chỉ đội tuyển U. Thế nên với đội hình U.23 Việt Nam chuẩn bị ASIAD 18, có thể coi là ĐTQG thu nhỏ, khi chỉ thiếu vài gương mặt như: Đinh Thanh Trung, Quế Ngọc Hải hay Vũ Minh Tuấn, Huy Hùng…

Mang cả ĐTQG đá ASIAD, cách làm này gần như chỉ có ở Việt Nam. Nó cũng đúng với tư duy và thói quen ăn sâu lâu nay vẫn được xem như là một nghịch lý đi ngược với nguyên tắc chung, khi các cầu thủ ở đội 1 đá chuyên nghiệp lẫn đội tuyển trẻ vẫn đá giải U để cạnh tranh thành tích.

Khi cả nền bóng đá ưu tiên thành tích

Có nhiều lý do giải thích cho thành công bất ngờ của thầy trò HLV Park Hang-seo ở VCK U.23 Châu Á 2018, trong đó có việc sở hữu lực lượng dầy dạn kinh nghiệm trận mạc và được thi đấu quốc tế với các giải đấu lớn nhiều.

Ví dụ như lứa đầu tiên của Học viện HAGL được đá liên tục với đủ các giải đấu giao hữu lẫn chính thức với đủ các đối tượng, từ U.19 Việt Nam đến U.23 rồi ĐTQG. Những Công Phượng, Xuân Trường, Văn Toàn, Văn Thanh… cùng với Quang Hải, Đức Huy, Duy Mạnh… cũng đều có 4 mùa giải đá chuyên nghiệp trong màu áo CLB. Thế nên về tuổi đời lẫn tuổi nghề, kinh nghiệm lẫn độ cứng về chuyên môn đều nhỉnh hơn so với đối thủ, vốn luôn dành ưu tiên ở các giải trẻ cho cầu thủ trẻ chưa khẳng định được mình, chưa có chỗ đứng và cần trải nghiệm để trưởng thành hơn.

Với ĐTQG thì tuổi tác không phải khác biệt nhưng ở cấp đội đội trẻ, những lợi thế như của U.23 Việt Nam là rất đáng kể, thậm chí có tính chất quyết định yếu tố thắng thua. Đó là lý do nhìn vào bảng đấu thuận lợi mà “ĐT Việt Nam thu nhỏ” của HLV Park Hang-seo chỉ gặp Nepal, Pakistan và Nhật Bản đá đội hình U.21, nhiều người tin rằng cơ hội thành công của U.23 Việt Nam tại ASIAD 18 là rất rõ ràng.

Kỳ tích ở VCK U.23 Châu Á 2018 và tác động, sức lan tỏa xã hội của hiệu ứng U.23 Việt Nam đã thành một ám ảnh khi cả nền bóng đá bám víu vào, vậy nên việc coi trọng thành tích ở ASIAD 18 này là tất yếu. Và chuyện tính toán chiến lược hay lo ngại “lợi bất cập hại” khi nhìn về tương lai với cách làm hiện nay, dồn toàn lực với những gì tinh hoa nhất, bằng mọi giá để có được thành tích, là thứ yếu và cũng chẳng thể trách ai nếu phải trả giá đắt…