Thanh long XK bị cảnh báo

Theo Cục BVTV, các hoạt chất BVTV nhiễm trong thanh long, gồm: Carbendazim, dithiocarbamates, carbofuran, permethrin, dimethroat, iprodione, azoxystrobin. Trong số đó, các lô hàng thanh long XK sang Châu Âu và Úc đều bị từ chối vào thị trường những nước này, đồng thời nhà nhập khẩu phải tái xuất về nước hoặc tiêu hủy. Riêng 2 trường hợp thanh long sấy khô nhập khẩu vào Mỹ nhiễm dư lượng carbendazim bị cảnh báo. Bên cạnh đó, thanh long nhập khẩu từ Việt Nam sang Ấn Độ và Châu Âu bị thông báo không tuân thủ vì nhiễm các đối tượng kiểm dịch thực vật nước họ, các đối tượng sinh vật hại được tìm thấy là Fusarium solani, Fusarium semitectum, Curvularia lumata, cladosporium oxysporium, Lepidoptera, pseudococcidae.

Căn cứ vào các kết quả giám sát việc không tuân thủ và cuộc kiểm tra do Ủy ban Châu Âu (EU) thực hiện vào tháng 3.2017 để đánh giá việc kiểm soát thuốc trừ sâu trong thực phẩm tại Việt Nam, EU đã coi sản phẩm thanh long nhập khẩu từ Việt Nam có nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe. Ngày 8.11.2018, Liên minh Châu Âu (EC) đã ra quyết định mới Commission Implementing Regulation (EC) 2018/1660 liên quan tới điều kiện XK thanh long vào EU, quy định này bắt đầu có hiệu lực vào 8.12.2018 và thông báo số G/SPS/N/EU/286 về việc sẽ lấy mẫu kiểm tra chính thức đối với dư lượng thuốc BVTV trên quả thanh long của Việt Nam xuất khẩu vào EU.

Như vậy, phía EU yêu cầu Việt Nam kiểm tra dư lượng thuốc BVTV đối với 100% thanh long xuất khẩu sang EU (thay vì chỉ 10% như hiện nay) và quy định mỗi lô thanh long XK phải có giấy chứng nhận ATTP do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp, đảm bảo dư lượng thuốc BVTV không vượt mức dư lượng tối đa của EC (EU-MRLs) kèm theo kết quả kiểm nghiệm của các phòng thử nghiệm được ủy quyền và áp dụng mức kiểm soát chính thức lấy mẫu với tần suất 10% tổng lô hàng khi hàng cập cảng EU để kiểm tra mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật thuộc danh mục các thuốc BVTV trong chương trình giám sát được ban hành theo Điều 29(2) của Quy định Regulation (EC) No 396/2005 và nhóm hoạt chất dithiocarbamates (gồm các hoạt chất như maneb, mancozeb, metiram, propineb, thiram, ziram), phenthroate và quinalphos.

Hỗ trợ DN vượt rào cản kỹ thuật

Mặc dù quả thanh long XK vào EU chỉ chiếm lượng nhỏ trong tổng số sản lượng thanh long ở nước ta. Tuy vậy, đây chính là rào cản để mở rộng và nâng cao giá trị, kim ngạch thanh XK tại thị trường này. Với việc điều chỉnh chặt chẽ qui định về ATTP và gia tăng tần suất kiểm tra quả thanh long lên cũng sẽ gây bất lợi đến tiến độ XK, phát sinh thêm chi phí và tỉ lệ hàng bị từ chối có khả năng tăng cao vì các nước EU có thiết bị kiểm nghiệm hiện đại. Để vượt qua các rào cản về kiểm dịch và ATVSTP, các cơ quan chức năng liên quan cần phối hợp chặt chẽ và tăng cường công tác quản lý theo hướng liên kết các doanh nghiệp XK thanh long, các tổ chức nông dân, hiệp hội rau quả để điều chỉnh quy trình sản xuất phù hợp, phát triển thanh long bền vững, đảm bảo chất lượng XK quả thanh long theo các tiêu chuẩn của nước nhập khẩu. Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực của hệ thống chứng nhận và kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sản phẩm thanh long XK.