Dự thảo đầy tranh cãi

Bộ Công Thương đang tiến hành lấy ý kiến nghị định của Chính phủ về phát triển và quản lý ngành phân phối, trong đó tiếp tục giữ những quy định về tiêu chuẩn của 1 siêu thị và trung tâm thương mại. Theo đó, chỉ các cơ sở kinh doanh thương mại có đủ các tiêu chuẩn quy định tại nghị định này mới được đặt tên là siêu thị hoặc trung tâm thương mại. Một siêu thị muốn được công nhận là siêu thị phải có diện tích kinh doanh từ 250 m2 đến dưới 10.000 m2. Kèm theo đó là các tiêu chuẩn về xây dựng, thiết bị bán hàng, tiêu chuẩn về kho, khu vệ sinh, các dịch vụ phục vụ người khuyết tật và trẻ em...

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có một số ý kiến đóng góp về dự thảo này. Đáng chú ý, đại diện VCCI cho rằng, các quy định này có tính chất như một dạng điều kiện kinh doanh, trong khi hoạt động siêu thị, trung tâm thương mại không được xem là một dạng ngành, nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Luật Đầu tư.

Mặc dù mục đích của dự thảo hướng tới mục tiêu “cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hội nhập kinh tế quốc tế về phát triển và quản lý ngành phân phối” nhưng theo VCCI, các quy định dự kiến tại nghị định lại được thiết kế theo hướng thêm nhiều ràng buộc một số hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp (ví dụ: Quy định về khuyến mại, quảng bá, cách đặt tên siêu thị, trung tâm thương mại …) mà không rõ mục tiêu quản lý nhà nước cụ thể ở đây là gì, lại có thể dẫn tới sự can thiệp, cản trở bất hợp lý hoạt động của doanh nghiệp.

Can thiệp vào quyền tự chủ kinh doanh của DN

Dự thảo cũng đề xuất quy định “thời gian mở cửa: Siêu thị, trung tâm thương mại phải mở cửa tất cả các ngày trong tuần, kể cả các ngày nghỉ lễ, tối thiểu từ 10h sáng đến 22h tối” là can thiệp sâu vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là vấn đề của thị trường, nhà nước không cần/không nên can thiệp.

Quy định “thời gian mở cửa: Siêu thị, trung tâm thương mại phải mở cửa tất cả các ngày trong tuần, kể cả các ngày nghỉ lễ, tối thiểu từ 10h sáng đến 22h tối” được VCCI đánh giá là “can thiệp sâu vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp bởi đây là vấn đề của thị trường, nhà nước không cần/không nên can thiệp”.

Ngoài ra, cần chú ý là các siêu thị, trung tâm thương mại không phải chỉ toàn bán các sản phẩm tiêu dùng thiết yếu (ví dụ nhiều siêu thị chuyên ngành điện máy…), không rõ dựa vào căn cứ nào để bắt buộc các siêu thị này duy trì hoạt động tất cả các ngày trong năm?

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, quy định giới hạn về đợt bán hàng giảm giá, các quy định ràng buộc về giảm giá tại dự thảo nghị định là chưa hợp lý. Các quy định giới hạn về khuyến mại tại siêu thị, trung tâm thương mại là sự can thiệp sâu vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp một cách bất hợp lý.

“Nếu lo ngại các đợt giảm giá tại siêu thị, trung tâm thương mại sẽ ảnh hưởng đến thị trường cạnh tranh thì cần phải kiểm soát theo pháp luật cạnh tranh, chứ không phải kiểm soát riêng theo cách này” - VCCI góp ý.

VCCI cho rằng, một số quy định có tính chất can thiệp vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp, ví dụ về quản lý điểm kinh doanh tại chợ: Đơn vị kinh doanh khai thác phải “lập phương án bố trí, sắp xếp ngành nghề kinh doanh, sử dụng điểm kinh doanh tại chợ, trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt”.

VCCI cho rằng, việc phê duyệt phương án kinh doanh của Ủy ban nhân dân là sự can thiệp sâu vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp một cách bất hợp lý. Hơn nữa, xét về tính minh bạch, đây được xem là một dạng giấy phép tuy nhiên không rõ về tiêu chí và thủ tục để có được loại giấy phép này.

Theo VCCI, việc phê duyệt phương án kinh doanh của Ủy ban nhân dân là sự can thiệp sâu vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp một cách bất hợp lý. Hơn nữa, xét về tính minh bạch, đây được xem là một dạng giấy phép tuy nhiên không rõ về tiêu chí và thủ tục để có được loại giấy phép này.